Het gebeurt vaak: een verslaving die ingeruild wordt voor een andere. Psychiater Bram Bakker ziet dat onder ex-verslaafden ruim de helft extreem gedrag blijft vertonen na afkicken. Er wordt gecompenseerd door onder meer fanatiek sporten of overmatig eten.

Verslavingsinstelling Jellinek onderschrijft de woorden van Bakker. "Ze vertonen hetzelfde gedrag, maar dan op een ander gebied", zegt Tom Bart, preventiewerker bij Jellinek. In plaats van het snuiven van cocaïne eten ze nu overmatig veel chocola of sporten ze zich helemaal kapot.

'Drugs, alchohol, porno, het verspringt'

Alle ex-verslaafden over één kam scheren is te kort door de bocht volgens Bakker. Lang niet alle ex-verslaafden hebben volgens hem last van compensatiedrang en ook de mate waarin, verschilt per persoon. Wel is de een er gevoeliger voor dan de ander.

Verantwoordelijk is volgens Bakker een soort 'verslavings-gen', die in verschillende gedaanten voorkomt. "Het kan drugs of alcohol zijn maar ook porno of gamen. Het verspringt." Als je dit 'gen' hebt, ben je dus extra gevoelig voor verslavingen en is het dus erg lastig om het compensatiegedrag te doorbreken.

Geen wetenschappelijk bewijs

Het is niet bekend hoeveel ex-verslaafden een nieuwe verslaving ontwikkelen. Dit komt omdat er van veel verslavingen, waaronder porno, gamen of eten, geen cijfers worden bijgehouden. Bram Bakker schat dat in zijn praktijk meer dan de helft van de ex-verslaafden compensatiegedrag vertoonden.

"Het doel van de behandeling bij (ex)verslaafden is meestal om dat extreme gedrag te controleren, zodat diegene verleiding of compensatiegedrag herkent en dan een alternatief zoekt", legt Bram Bakker uit. "Het delen van je drang kan ook helpen, dat je iemand in vertrouwen neemt en diegene opbelt als het even niet goed gaat."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.