Ziekte van Lyme na tekenbeet? 1 op 5 beestjes draagt de bacterie, 'maar laat je geen angst aanjagen'

Het is weer zomer. Dat betekent: zonnige dagen, tripjes naar het zwembad en lekker de natuur in. Maar trek je de bossen - of zelfs al je tuin - in, dan is het goed om te letten op teken.

Grote rode vlek

Het zwarte achtpotige diertje kan onschuldig zijn, maar als het de 'Borrelia-bacterie' met zich meedraagt dan kan het de ziekte van Lyme veroorzaken. Directeur van het Lymefonds Fred Verdult weet als geen ander wat dat met zich meebrengt. "Veertien jaar geleden was ik zoals elke zomer op fiets- en kampeervakantie, en toen ik thuiskwam had ik een grote rode vlek op mijn buik, zo groot als mijn hand."

Ondanks dat hij er verder geen last van had, besloot hij naar de huisarts te gaan. "Zij zei: 'Ik weet niet wat het is, maar het gaat vast over en anders kom je over twee weken maar terug.'" De vlek verdween en Verdult had inderdaad geen last van klachten, tot een half jaar later. "Ik kreeg last van mist in mijn hoofd, een soort dementie-aanvallen. Dat was mijn eerste klacht en een maand later was dat er nog steeds, maar daarnaast had ik ook gewrichtspijn."

'Niemand legde verband'

Zo ging het een tijdje door, vertelt Verdult. "Een maand daarna stonden hartkloppingen op de voorgrond, daarna zag ik dubbel. Het is om knettergek van te worden, dat je denkt: wat is er aan de hand? En dan ga je naar al die specialisten en ieder kijkt alleen naar dat ene terrein: de reumatoloog naar de gewrichtspijn en de oogarts naar het dubbelzien. Maar niemand legt het verband."

Uiteindelijk kostte het twee en een half jaar en moest Verdult bij 36 verschillende artsen langs om zijn diagnose te krijgen. En hij is niet de enige bij wie het zo lang duurt. "Er is een tijdje geleden een peiling gehouden en het bleek dat mensen er gemiddeld vier en een half jaar over doen en zes verschillende artsen raadplegen om tot de diagnose Lyme te komen", weet hij.

1 op de 5

Hoeveel teken er precies in Nederland te vinden zijn, is niet bekend, vertelt bioloog aan de Universiteit Wageningen en oprichter van Tekenradar Arnold van Vliet. Al heeft hij wel een vermoeden dat het aantal is toegenomen. "Het zijn er veel meer dan ons lief is en zeker op dit moment is het echt de piekperiode van het tekenseizoen."

"Uit ons Tekenradar-onderzoek zien we dat één op de vijf teken in Nederland een Borrelia-bacterie bij zich heeft", zegt Van Vliet. "Gelukkig leidt niet elke tekenbeet door een besmette teek ook tot de ziekte van Lyme", weet de bioloog. "Uit ons onderzoek blijkt dat twee op de honderd tekenbeten ook daadwerkelijk tot de ziekte leidt."

Teken actief

De beestjes zijn tegenwoordig het hele jaar door te vinden in de natuur: "We zien door die stijgende temperaturen dat je eigenlijk bijna jaar rond wel tekenbeten op kunt lopen. We zien wel dat in de loop van mei - en dan zeker in juni, juli, augustus - de meeste teken actief zijn, maar het hele jaar moet je rekening houden met actieve teken."

Hoe je dat kan doen? "Onze slogan is altijd: na bezoek aan het groen, een tekencheck doen", zegt Van Vliet.

Ook in de stad

En dan heeft de bioloog het niet alleen over het bos. "Bij bijna de helft van de tekenbeten geven mensen aan dat ze die in het bos hebben opgelopen, maar 1 op de 3 beten wordt opgelopen in de tuin. Ook gewoon in hartje stad. Dus ook daar moet je rekening houden met teken."

Om te voorkomen dat je een beet krijgt kan je een paar dingen doen. "Als je een lange broek aan hebt, kan je je broek in de sokken doen. Of je kan je broek en schoenen inspuiten met deet, of een teekwerende broek aanschaffen."

Teekkaart

Komt er dan alsnog een teek op je huid, dan is het belangrijk om die er zo snel mogelijk af te halen. Want hoe sneller de teek is verwijderd, hoe kleiner de kans op de ziekte van Lyme is.

Dat kan bijvoorbeeld met een 'teekkaart', legt Verdult uit. "Een soort bankpasje met inkepingen, die kun je gewoon tussen je andere pasjes bewaren. Daarmee kan je een teek altijd op een goede manier verwijderen."

'Laat je geen angst aanjagen'

Ook Van Vliet noemt nog eens hoe belangrijk het is om regelmatig te checken. "Als je in de tuin hebt gewerkt, met de hond in het bos bent gaan wandelen, als de kinderen op kamp zijn geweest, als je in het park hebt gepicknickt: doe aan het eind van de dag een tekencheck."

Maar, benadrukt Van Vliet tot slot.: "Het is belangrijk om gewoon wel lekker de natuur of de tuin in te gaan, want dat is gewoon heel gezond. Laat je geen angst aanjagen door die teken, maar ga er wel verstandig mee om."