radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

6 maanden na 'milde corona' nog altijd ziek: 'Het gaat om serieuze symptomen'

6 maanden na 'milde corona' nog altijd ziek: 'Het gaat om serieuze symptomen'
Bron: EenVandaag

Een groep patiënten die een vrij milde corona-infectie heeft doorgemaakt wordt maar niet beter. Negen van de tien van hen voelen zich na een half jaar nog steeds ziek. Dat wijst nieuw onderzoek uit.

Onderzoekers van het Longfonds, van kennis- en behandelcentrum Ciro en de universiteiten Maastricht en Hasselt keken naar een bepaalde groep patiënten die in het voorjaar ziek werden, maar niet opgenomen hoefden te worden in een ziekenhuis. Deze patiënten hadden elkaar in Facebook-groepen gevonden waar ze ervaringen en tips met elkaar uitwisselden. Waar de meeste mensen na een infectie met het coronavirus binnen een paar weken weer opknappen, voelden deze mensen zich maanden later nog steeds ziek.

90 procent heeft na half jaar nog klachten

"We hebben deze specifieke groep coronapatiënten nu opnieuw ondervraagd. Meer dan 90 procent geeft aan een half jaar na dato nog steeds veel klachten te hebben", vertelt hoogleraar revalidatiewetenschappen Martijn Spruit.

"Het gaat om serieuze symptomen, zoals ernstige vermoeidheid, benauwdheid, cognitieve problemen of een heel slechte algemene conditie."

'Amper boodschappen kunnen doen'

De 26-jarige Rachel herkent zich in deze omschrijving: "In maart werd ik ziek. Daarvoor werkte ik veertig uur per week, ik was met grote regelmaat in de sportschool te vinden en kon moeiteloos 15 kilometer hardlopen", somt Rachel op. "Nu lukt het me amper om boodschappen te doen of met de hond een kort ommetje te maken."

Een avondje met vriendinnen of weer terug aan het werk; dat zit er voor Rachel voorlopig niet in. "Naast de fysieke uitputting wordt ook mijn hoofd heel snel moe van allerlei prikkels om me heen, zoals veel mensen die door elkaar praten."

Lees ook

Geen idee van de vijand

Huisarts Jiska Snoeck-Stroband ziet regelmatig patiënten met vergelijkbare klachten. "In het begin konden we heel weinig voor deze mensen doen. We hadden geen idee met welke vijand we te maken hadden."

Inmiddels is meer bekend over het coronavirus. Artsen weten nu dat COVID-19 tot ernstige longklachten kan leiden, maar ook andere organen, zoals de hersenen of nieren kan aantasten. "Gelukkig hebben maar weinig patiënten zulke ernstige complicaties. Maar juist de specifieke groep patiënten die níet naar het ziekenhuis hoefde, maar nu al maandenlang thuis kwakkelt, heeft onze hulp nodig", vindt de huisarts.

Mariëlle, Charissa en Patricia

Drie vrouwen die ook niet van corona konden afkomen, zijn Mariëlle, Charissa en Patricia. Ze vertelden in mei wat hen was overkomen en welke klachten ze hielden.

Alle drie werden ze eind maart getroffen door het coronavirus. Maar waar de meeste patiënten, die niet in het ziekenhuis belanden, na 2 weken zijn opgeknapt, geldt dat niet voor Mariëlle, Charissa en Patricia. "Ik zit in mijn negende week en kan niks."

Behandelingsrichtlijn voor coronapatiënten

Snoeck-Stroband is betrokken bij het schrijven van een richtlijn voor huisartsen die deze groep patiënten over de vloer krijgen. "Meer begrip en herkenning maakt voor deze patiënten al een enorm verschil."

"Verder zien we dat goede samenwerking tussen huisarts en revalidatiearts, of het op tijd doorverwijzen naar een specialist, bijvoorbeeld een longarts, het genezingsproces kan versnellen."

Niet serieus genomen

"We zien en horen nog steeds dat sommige coronapatiënten zich niet serieus genomen voelen", beaamt Michael Rutgers, directeur van het Longfonds. "Oorzaken en lange termijn-gevolgen van COVID-19 zijn nog lang niet bekend. Daarom moeten we blijven luisteren naar de groep mensen die zo langdurig klachten houdt. Zodat ze de juiste zorg, behandeling en begeleiding kunnen krijgen."

Het Longfonds heeft daarom in samenwerking met de Long Alliantie Nederland (LAN) het platform coronalongplein.nl in het leven geroepen. Hier kunnen coronapatiënten en hun naasten terecht voor informatie, advies, hulp en onderzoek.

Lees ook

Gemiddelde leeftijd 48 jaar

Onderzoeker Martijn Spruit benadrukt dat het niet alleen maar oude mensen zijn die langdurig ziek kunnen blijven, nadat ze een relatief milde vorm van COVID-19 hebben opgelopen. "De doorsnee leeftijd van de mensen die we volgen ligt op 48 jaar. Dat zijn dus vaak mensen die midden in het leven staan, die werken en schoolgaande kinderen hebben. Daar zitten echt schrijnende gevallen bij: mensen die voordien kerngezond waren en bij wie het leven al een half jaar lang compleet op zijn kop staat."

"Het is nog onduidelijk om hoeveel mensen het precies gaat, maar we gaan nu uit van enkele duizenden. Met de tweede golf praten we straks misschien over tienduizenden mensen", denkt Spruit.

'Zeg gewoon als je het niet weet'

Ook voor Rachel gaat het genezingsproces tergend langzaam: "Ik heb veel terugslagen, het is de hele tijd twee stappen vooruit en eentje terug", vertelt ze. "Ik had nooit verwacht dat het bij mij zo lang zou duren, andere mensen waren binnen een paar weken weer fit. Het valt me zwaar te accepteren dat ik nu zo weinig kan, terwijl ik altijd actief en vol energie was. Gelukkig is iedereen om me heen heel zorgzaam en begripvol."

Rachel heeft ook nog een advies voor huisartsen: "Wees open en eerlijk, luister goed naar je patiënt. En zeg gewoon als je het ook niet weet."

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit betekent uitslag van verkiezingen in Duitsland voor Nederland (en Europa)

Dit betekent uitslag van verkiezingen in Duitsland voor Nederland (en Europa)
Friedrich Merz, leider van de Duits christendemocratische CDU/CSU
Bron: AFP

Door de verkiezingswinst van het christendemocratische CDU/CSU schuift de Duitse regering waarschijnlijk op naar rechts. Wat betekent deze uitslag voor Nederland en andere Europese landen? "Nederland en Duitsland zitten erg op één lijn."

Lijsttrekker Friedrich Merz van CDU/CSU is de beoogde opvolger van de huidige bondskanselier Olaf Scholz. Merz heeft aangegeven dat hij haast wil maken met het vormen van een regering.

Ideeën overlappen

"Ik denk dat het voor Nederland niet slecht is als Merz de nieuwe bondskanselier wordt", zegt Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut. "De ideeën van de CDU zijn over het algemeen in lijn met wat Nederland politiek gezien wil. Bijvoorbeeld als het over financiën gaat: zuinig aan doen en niet te veel geld over de balken smijten."

Ook op het gebied van defensie zijn er overeenkomsten, volgens Jürgens. En als het om Amerika gaat, dat heeft aangekondigd dat het zonder Europa wil beslissen over het einde van de oorlog in Oekraïne. Duitsland is er, net als Nederland, geen voorstander van om alles Europees te regelen, zonder Amerika. "Het zal er alles aan doen om Amerika toch te betrekken."

Afhankelijk voor kernwapens

Dat Duitsland en Nederland wat dat betreft op één lijn liggen, heeft ermee te maken dat zowel Nederland als Duitsland geen eigen kernwapens hebben, legt Jürgens uit.

"We zijn afhankelijk van de Amerikaanse 'veiligheidsparaplu'. En een sterkere kanselier, zoals Merz, is ook in het belang van Nederland."

Bekijk ook

Europees leger

Eerdere uitspraken van Merz hintten erop dat hij de positie van Europa wil versterken met een Europees leger. Toch is het volgens Jürgens afwachten of dat ook daadwerkelijk gaat gebeuren. "Dat hebben we al eerder gezien met Angela Merkel en Macron. Zij hadden ook allerlei ideeën over een Europees leger, die uiteindelijk nooit gerealiseerd zijn", vertelt de Duitslandkenner.

"Uitspraken zijn mooi, maar of ze ook werkelijkheid worden, moeten we zien. Bovendien zijn de Fransen en Duitsers niet alleen. Die moeten ook rekening houden met Polen, Denemarken, Tsjechië en Nederland. Dus er is nog heel veel tijd nodig om zulke ideeën vorm te geven."

info

De Duitse verkiezingsuitslag

CDU/CSU is met lijsttrekker Friedrich Merz de grootste partij geworden in Duitsland met 28,4 procent, de radicaal-rechtse partij AfD kreeg 20,1 procent van de stemmen en de sociaaldemocratische SPD van de huidige bondskanselier Olaf Scholz, heeft een nederlaag geleden met 16,3 procent van de stemmen.

'Duitse economie raakt ons minder hard'

Naast defensie, was ook de economie een belangrijk verkiezingsthema. De huidige Duitse economie staat namelijk erg onder druk. Economen waarschuwden eerder al dat de kwakkelende Duitse economie invloed kan hebben op Nederland. Ook Jürgens ziet dat: "Als het niet goed gaat in Duitsland, heeft dat ook gevolgen voor Nederland, met name voor toeleveranciers van bijvoorbeeld de auto-industrie."

Maar volgens hem hoeven we ons wat dat betreft nog geen grote zorgen te maken. "Het spreekwoord 'als Duitsland niest wordt Nederland verkouden', gaat tegenwoordig minder op. Dit omdat wij meer internationale industrie hebben gekregen, zoals ASML. Dat maakt ons onafhankelijker." Bovendien ziet Jürgens dat de Nederlandse economie gegroeid is, waardoor wat er in Duitsland gebeurt, ons minder hard zal raken.

Bekijk ook

Weinig geld naar de EU

Hoewel Merz voorstander is van samen optrekken binnen Europa, merkt Jürgens ook op dat de Duitse lijsttrekker daar niet te veel geld aan wil uitgeven. "En dat is denk ik wel een probleem. Want de komende jaren zal er toch veel geld moeten worden uitgegeven aan de EU, bijvoorbeeld aan de Europese defensie-industrie. En dat zie ik nog niet zo snel gebeuren. Juist niet, omdat Merz eigenlijk het begrotingstekort niet wil laten oplopen en zuinig is als het gaat om Europa."

Jürgens: "Merz wil dat Duitsland de grootste economie van Europa is en dus ook de leiding moet nemen in het debat. Het is wel duidelijk dat Merz een beetje een haantje de voorste is. Duitsland wil de leiding nemen, vooral nu Trump zijn handen lijkt af te trekken van Europa."

Wat betekent de Duitse verkiezingsuitslag voor Nederland?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'
Landmacht in startblokken voor NAVO-oefening Steadfast Defender
Bron: ANP

Europa moet zo snel mogelijk een defensiefonds oprichten om samen wapens in te kopen. Er moeten extra tanks, vliegtuigen en munitie komen, nu de steun van de Verenigde Staten niet langer zeker is. Nederland is tegen zo'n fonds. Is dat terecht?

Volgens Harald Benink, hoogleraar Bankwezen en Financiering aan Tilburg University zijn er twee mogelijkheden. Alle landen gaan, ieder voor zich, de defensie-uitgaven verhogen. Een alternatief is een Europees defensiefonds waarbij alle landen gezamenlijk 500 tot 700 miljard euro lenen.

Risico's delen

Het probleem bij het verhogen van de defensie-uitgaven per land, is volgens Bennink dat een aantal landen al zeer hoge staatsschulden hebben als percentage van hun nationaal inkomen. Als landen als Italië en Frankrijk hun staatsschulden verder verhogen, kun je de situatie krijgen dat we weer een nieuwe eurocrisis krijgen. Niet verstandig dus, denkt Benink.

Bij het alternatieve plan: een Europees defensiefonds, deel je juist de risico's. "Als je een fonds creëert, dan wordt de terugbetaling van de obligaties gegarandeerd door alle 27 landen van de Europese Unie", legt hij uit.

Coronaherstelfonds

In 2020 deed Europa iets soortgelijks met het coronaherstelfonds. "Toen heeft Europa voor 750 miljard euro geleend", vertelt econoom Benink. Het geld ging toen naar de landen zelf, het defensiefonds moet Europees worden besteed.

"Voor fabrieken voor wapens in Duitsland of Frankrijk, tanks in Duitsland", noemt hij als voorbeelden waar dat geld naartoe kan gaan. "Je moet dat Europees aanvliegen en niet op het niveau van alle landen. Want dan krijg je dat iedereen weer zijn eigen industrie gaat bevoordelen."

Bekijk ook

Vertrouwen

Macro econoom Edin Mujagić van Beleggingsfonds Hoofbosch noemt het 'volkomen logisch' dat Europese landen zoveel mogelijk samen doen. "Samen sta je sterker", zegt hij. "Als we het over defensie hebben, dan zou je in principe veel beter samen kunnen optrekken en dus die uitgaven ook samen kunnen financieren."

Maar voor een gezamenlijk fonds - waarbij iedereen garant staat voor elkaar - is weinig vertrouwen tussen de landen onderling. Bij invoering van de euro zijn er afspraken gemaakt over schulden en investeringen in het defensiebudget. "Er zijn heel veel Europese landen die zich al die tijd niets of weinig aangetrokken hebben van die regels", zegt hij. "Daar betalen wij nu de prijs van."

Nederland tegenstander

Nederland is een tegenstander van een defensiefonds omdat het 'traditioneel' tegen staatsleningen is. "Dat was vijf jaar geleden met het coronaherstelfonds ook al zo", zegt Benink. Na vier nachten onderhandelen is Nederland toen toch akkoord gegaan. Toenmalig premier Rutte zei dat dit nooit meer zou gebeuren.

Maar de wereld is in die tijd fors veranderd. Groot-Brittanië verdween uit de Europese Unie, Denemarken was tegen, maar draaide bij nadat Trump dreigde met het innemen van Groenland. Ook de winnaar van de Duitse verkiezingen, Friedrich Merz zegt een voorstander te zijn van zo'n Europees defensiefonds.

Bekijk ook

'Er zullen bijeffecten zijn'

Nederland staat steeds meer geïsoleerd in Europa, zegt Mujagić. "Nederland is niet zo heel groot om continu tegen heel veel dingen 'nee' te kunnen zeggen. Ik vrees dat - als Europa ervoor kiest om deze weg te nemen - we als Nederland ook mee moeten."

Mujagić: "Als je geen grote bondgenoten achter je hebt, wordt het heel moeilijk om dit soort ontwikkelingen in je eentje tegen te gaan." Volgens hem zijn er twee opties: je doet het of je doet het niet. "Welke van de twee je ook kiest, de kans is groot dat er negatieve bijeffecten zullen zijn."

Druk van Trump

Hoewel Nederland onder Rutte nog tegen is, denkt Benink niet dat hij zich als secretaris-generaal van de NAVO zal verzetten tegen een defensiefonds. Trumps druk op Europa om meer uit te geven aan defensie groeit, maar veel landen voldoen nog niet eens aan de norm van 2 procent.

Trump weet dat dit niet binnen een jaar kan. "Maar hij wil geloofwaardige plannen zien", vult de econoom aan. Als dat plan er niet ligt, trekt hij zijn handen van de NAVO af. "Er zal dus een geloofwaardig plan moeten liggen voor de NAVO-top in Den Haag eind juni. Dat is al over vier maanden."

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant