Drukte op de wegen, drugscriminaliteit, natuurbehoud, ouderenbeleid, krimp, en leegstand. Deze thema's staan in verschillende provincies bovenaan. Hoe zit het in jouw provincie?

We vroegen de leden van het EenVandaag Opiniepanel wat de meest belangrijke zaken vinden die spelen in de provincie. Kijk op onderstaande kaart voor de belangrijkste vijf thema's in jouw provincie.

Drukte in Randstad

In de Randstedelijke provincies zijn de bouw van woningen en natuur opvallend grote thema's voor de komende verkiezingen. Het beperkte aanbod, de drempel voor starters en de hoge huizenprijzen zijn voor veel mensen een doorn in het oog. Verder zien veel inwoners van de Randstadprovincies dat de natuur in hun omgeving onder druk staat. Het wordt drukker en drukker om hen heen en dat gaat ten koste van het groen in hun provincie.

In Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland peilde EenVandaag veel weerstand tegen de bouw van woningen, wegen en windmolens in natuurgebieden. Een Zuid-Hollander: "Drukte genoeg, je hebt groene gebieden nodig tot rust te komen." De provincie moet daar andere oplossingen voor zien te vinden, vinden zij. Iemand uit de provincie Utrecht zegt daarover: "Er kan veel kleiner en hoger worden gebouwd. Dat beetje natuur wat er nog is, moet behouden blijven."

Bereikbaarheid en openbaar vervoer in niet-Randstad

Buiten de Randstad maken inwoners zich zorgen over de bereikbaarheid van voorzieningen in hun omgeving. Dit thema staat in deze provincies vaak op één. Vooral buiten de steden zien zij hun buurt vergrijzen en het openbaar vervoer ingeperkt worden. Iemand in Gelderland: "De bus in mijn dorp rijdt steeds minder vaak. Het wordt ook rustiger hier, maar voor mensen zonder auto zoals ik, raken de mogelijkheden wel op."

Om die reden komt krimp ook in veel niet-Randstadprovincies voor in de vijf belangrijkste thema's.

Drugs in het zuiden, gas in Groningen

Verder zijn er provincies waar alleen regionale thema's spelen. Zo zijn drugscriminaliteit en ondermijning in het zuiden van het land grote thema's. Mensen hebben het gevoel dat drugscriminelen hun gang kunnen gaan en zien aan de andere kant dat het niet de directe aandacht heeft van politiek Den Haag. Een panellid uit Limburg: "Mijn provincie is het buitenbeentje van Nederland, maar het centrum van drugscriminelen uit buurlanden. We kunnen niks zonder meer middelen uit Den Haag."

Voor Groningers weegt het gasdossier en de versterkingsoperatie zwaar mee in hun stem bij de verkiezingen. EenVandaag liet eerder al zien dat inwoners erg wantrouwend zijn tegen de politiek en niet geloven de schade door de aardbevingen voldoende hersteld wordt. Dit thema staat daarom op één in Groningen. In Noord-Holland, Flevoland, Drenthe, Overijssel en Gelderland zijn verder ook de uitbreiding van de daarin liggende vliegvelden veelgenoemde thema's. In die provincies maken mensen zich zorgen over geluids- en milieuoverlast die een mogelijk uitbreiding tot gevolg heeft.

In het land wordt bezorgd gereageerd op de botsing tussen Trump en Zelensky. Ook daalt het vertrouwen in de NAVO flink nu verhoudingen tussen lidstaten zijn verslechterd. In november had 61 procent vertrouwen, daar is nu nog 39 procent van over.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 16.000 leden van het Opiniepanel, vlak na de ruzie tussen de presidenten Trump en Zelensky in het Witte Huis. Mensen reageren in het onderzoek bezorgd over de verslechterde verhoudingen tussen westerse landen.

'Een beschamende vertoning'

'Verbijsterend', 'schandalig' en 'gevaarlijk': verreweg de meeste panelleden zijn uitgesproken over het gebekvecht tussen de leiders. Kiezers van links tot rechts vinden het een beschamende vertoning van de president en vice-president van de Verenigde Staten.

Een PVV-kiezer: "Trump heeft Zelensky zeer amateuristisch en onheus bejegend. Hij zat hem als een klein kind de les te lezen. Van de president van Amerika mag je toch iets meer professionaliteit verwachten." Een paar mensen in het onderzoek noemen het juist 'dom' van de Oekraïense president Zelensky. "Als je een deal wil, moet je niet gaan zitten provoceren", vindt iemand.

De machtsverhoudingen verschuiven

De zorgen bij panelleden na de gebeurtenissen van vrijdag zijn groot. "Je ziet de machtsverhoudingen voor je neus verschuiven. Met twee idioten aan het roer van de grootste en sterkste krijgsmacht", beschrijft een van hen de president en vice-president van Amerika.

Mensen maken zich zorgen over de relatie tussen de VS en Europa (69 procent), over wat dit betekent voor de oorlog in Oekraïne (72 procent), en over een oorlog tussen Rusland en andere Europese landen (57 procent). "Rusland heeft een vrijbrief van Trump gekregen om de aanval op Oekraïne op te voeren. Na Oekraïne worden Estland, Letland en Litouwen aangevallen, en we krijgen geen bescherming meer van de VS", zegt iemand in het onderzoek.

'De NAVO is dood'

Het geloof in de NAVO, waar Amerika het machtigste lid van is, is flink lager dan in november vorig jaar. Van een meerderheid (61 procent) toen, gelooft nu nog maar een minderheid (39 procent) erin. Iemand zegt: "De NAVO is dood. De Amerikanen gaan de verdedigingsverplichtingen niet waarmaken en ik maak mij dan ook ernstig zorgen over de toekomst van de Baltische Staten."

De recente ruzie tussen Trump en Zelensky speelt een rol bij het kelderende geloof in de NAVO, maar uit de open reacties blijkt dat de terugval al langer aan de gang is. "De NAVO is een paar weken na de verkiezing van Trump eenzijdig opgeheven", schrijft een deelnemer.

NAVO- en EU-lidmaatschap Oekraïne?

Toch vinden de meeste mensen (59 procent), net als een paar weken geleden, dat Oekraïne toe moet treden tot de NAVO. 29 procent ziet dat graag zo snel mogelijk gebeuren. 30 procent wil dat de NAVO Oekraïne op langere termijn onder de vleugel neemt. De steun voor een EU-lidmaatschap van Oekraïne is even groot.

Daar tegenover staat een derde van de panelleden die niet wil dat het land van Zelensky toetreedt tot de EU of de NAVO. "Ook al heb ik te doen met Oekraïne, ik maak me zorgen over de corruptie in dat land. En ik kan het Poetin dan niet kwalijk nemen als hij dat als ultieme provocatie zal zien", zegt een panellid bezorgd.

Meer bevoegdheden EU

Het aantal mensen dat meer macht voor de EU wil, is de afgelopen tijd flink groter geworden. Ongeveer een jaar geleden zei nog 12 procent dat de Europese Unie meer bevoegdheden zou moeten krijgen. Inmiddels is dat gestegen naar 22 procent. Die bevoegdheden gaan voornamelijk over gezamenlijke defensie-uitgaven.

Een deelnemer schrijft: "Er moeten gezamenlijke leningen komen voor defensie, dus moet er meer verantwoordelijkheid naar Brussel. Ook een Europese legereenheid is keihard nodig." Er zijn zelfs panelleden die pleiten voor een gezamenlijk, Europees kernwapen, om krachtiger tegenover grootmachten als de VS, Rusland en China te staan.