De protesten van boeren en bouwers tegen de stikstofmaatregelen zijn de nieuwsgebeurtenis van 2019. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder het Opiniepanel.

In mei constateerde de hoogste rechter dat Nederland meer stikstof uitstoot dan mag voor de wet. Duizenden projecten, groot en klein, komen hierdoor stil te liggen en het kabinet presenteert maatregelen om de uitstoot terug te brengen. Die maatregelen raken vooral veehouders en bouwers wat zorgt voor een reeks lokale en landelijke acties.

Opleving van het protest

De boeren kunnen rekenen op veel steun uit het land, blijkt uit ons onderzoek. Bijna iedereen, 89 procent, heeft begrip voor de protesten op het Malieveld van 1 oktober. Maar als de volgende protesten uit de hand lopen, zakt dat cijfer terug. Weliswaar toont nog steeds een meerderheid, van 60 procent, begrip voor de tweede landelijke boerenactie van 16 oktober.

Mede hierom kiest de grootste groep de stikstofprotesten als de nieuwsgebeurtenis van 2019. "Terechte woede van de boeren en bouwers! Banen en zelfs levens staan op het spel", zegt een panellid in het onderzoek. De opleving van het protest als pressiemiddel tegen de gevestigde orde is een andere reden waarom dit een belangrijke gebeurtenis vinden. Een panellid: "Nog nooit heb ik het meegemaakt dat er zo werd gestaakt. Lang dachten we dat protesteren iets on-Nederlands was. Tot nu."

Lees ook

Aanslagen in 2019

Ook de moord op advocaat Derk Wiersum en de tramaanslag in Utrecht waren gebeurtenissen die veel indruk hebben gemaakt op het publiek. De brute moord op de advocaat omschrijven mensen als een aanslag op de rechtsstaat, maar laat ook zien hoe kwetsbaar Nederland is. Een deelnemer daarover: "Deze moord heeft een gigantische impact op de samenleving en rechtsstaat. Zijn we de strijd tegen de misdaad aan het verliezen?"

De terreuraanslag in een Utrechtse tram in maart staat ook nog veel mensen bij. Hoewel het veiligheidsgevoel niet aangetast bleek na de aanslag, heerst er een zeker gevoel van onheil bij mensen. "Er lopen veel mensen die net als de dader hulp nodig hebben en die niet krijgen. Het gaat een keer fout, zoals in Utrecht", zegt een panellid. Verder herinneren veel mensen de verbroedering na de aanslag: "Het gevoel van schok en medeleven dat zo massaal werd gedeeld blijft me nog steeds bij. Hartverwarmend."

Lees ook

2019 somberder dan 2018

Wat verder opvalt aan het onderzoek is dat men een stuk somberder is over 2019 dan een jaar geleden over 2018. De helft (52 procent) kijkt positief terug op 2019, tegenover 58 procent in 2018. Tegelijk stijgt de groep sombere mensen, van 38 procent vorig jaar naar 44 procent nu.

De maatschappelijke onrust van de laatste paar maanden is een duidelijke oorzaak voor deze trend. Een deelnemer: "Het jaar begon aardig, maar de laatste maanden stapelen de problemen zich op. Al met al sluiten we af met zorgen en mineur."

Stagnatie economie en banenmarkt

De mineurstemming over het afgelopen jaar is ook terug te zien op het gebied van de economie en de arbeidsmarkt. Waar in 2018 de economie volgens de grootste groep (52 procent) beter was geworden, trekt slechts 21 procent diezelfde conclusie aan het eind van 2019.

De arbeidsmarkt stond er in 2018 volgens een grote groep (56 procent) beter voor dan begin dat jaar. Dit jaar vindt slechts een kwart (27 procent) dat de banenmarkt er beter voorstaat.

Lees ook

info

Over dit onderzoek

Aan het onderzoek deden 31.319 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats tussen 22 en 25 december 2019. De uitslag van het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.