Onzorgvuldige beoordelingen, gezondheidsklachten die niet serieus worden genomen en grote financiële zorgen. Het afgelopen jaar meldden zich meer dan 1.700 mensen bij EenVandaag en het AD met klachten over het UWV. Ze voelen zich in de steek gelaten.
"En ik dan?" vragen veel arbeidsongeschikten zich af, sinds minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Eddy van Hijum aankondigde alleen de rekenfouten in WIA-uitkeringen te gaan herstellen. Uitkeringsinstantie UWV verwacht dat deze fouten zijn gemaakt in maximaal 50.000 dossiers van arbeidsongeschikten.
Geen tijd
Voor het herstel van de mogelijk tienduizenden dossiers met fouten in medische beoordelingen en andere uitkeringen, zoals de Wajong, heeft het UWV volgens de minister vanwege capaciteitsproblemen geen tijd. Daarmee kiest de minister ervoor dossiers niet opnieuw te laten bekijken en mensen te laten zitten met problemen die door het UWV zijn veroorzaakt.
Om deze grote groep mogelijke slachtoffers een gezicht te geven, vroegen EenVandaag en het AD iedereen die zich meldde om een foto van zichzelf in te sturen. Een aantal van hen vertellen hun verhaal.
Twan de Vet (60) uit Eindhoven
"Wat ik begrijp, is dat het ze niet echt kan bommen wat je voor ziekte hebt. Ze kijken puur technisch van hoe kunnen we hem aan het werk krijgen?" Twan de Vet bracht als taxi-chauffeur kinderen met een beperking naar school. "Echt een heel mooie, fijne baan was dat." Maar 2 jaar geleden kreeg hij te horen dat hij lijdt aan de ziekte van Kahler, een behandelbare maar ongeneeslijke vorm van beenmergkanker.
Eerst kreeg hij last van ernstige rug-, enkel- en knieklachten en kon hij moeilijk lopen. Zijn ervaringen met verzekeringsartsen van het UWV zijn negatief. "Het was een wassen neus. Eentje keek eigenlijk niet van het papier op, zette maar gewoon een streep eronder en zei: 'Nee, dat gaat het toch niet worden.'"
Bang dat hij moet terugbetalen
Inmiddels gebruikt Twan een scootmobiel en een rolstoel. "Daar ben ik bij het UWV mee naar binnengereden en ze keurden me nog steeds niet af." Hoewel een verzekeringsarts uiteindelijk oordeelde dat Twan 100 procent afgekeurd moest worden, bepaalde de arbeidsdeskundige vervolgens dat hij slechts 10 procent arbeidsongeschikt zou zijn. Daardoor kreeg Twan geen uitkering.
In oktober liep de periode van 2 jaar Ziektewet voor Twan af. Daarom loopt voor hem een nieuwe WIA-aanvraag, om zich volledig af te laten keuren. Hij krijgt een voorschot, maar heeft nog geen beoordeling gehad. Dat maakt hem onzeker: hij is bang dat hij het geld later weer moet terugbetalen. "Je weet niet wat er gaat gebeuren."
Bekijk ook
Dossier UWV - samenwerking AD/EenVandaag
Dit verhaal is onderdeel van het 'dossier UWV', dat EenVandaag samen met het AD volgt. Vanuit EenVandaag werken Joost Lammers, Marlou Poncin en Simone Timmer aan de verhalen. Bij het AD bestaat het team uit Julia Bokdam, Cyril Rosman en John van den Oetelaar.
Heeft u tips of wilt u uw verhaal ook delen? Dat kan via de mail, meldpunt@eenvandaag.nl, of via ons online meldpunt-formulier.
Lian Koster (23) uit Veendam
"Ik wil heel graag meekomen met de 'normale' mensen in deze wereld. Maar omdat ik weet dat dat niet lukt, is dat continu confronterend", zegt Lian Koster. Ze werd als 8-jarige geopereerd aan een hersentumor, waardoor ze tijdelijk niet kon lopen. Die gebeurtenis was traumatisch. Ze heeft daar ook nu nog last van in de vorm van een posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Ze heeft paniekaanvallen, nachtmerries en herbelevingen. "Ik ga dan heel erg hyperventileren en huilen." Ook heeft ze een evenwichtsstoornis en concentratieproblemen. Ze vroeg een Wajong-uitkering aan, omdat werken niet lukte, maar werd na een telefonische keuring afgewezen. "Je kunt een gebroken been ook niet via een telefoon beoordelen."
Geen eigen inkomen
Lian ging in bezwaar en vroeg om een fysieke keuring. Die kreeg ze, maar weer was de conclusie: geen Wajong. In het medisch rapport schreef de verzekeringsarts: 'De cliënt kan niet ten minste 1 uur aaneengesloten werken.' Maar volgens het UWV kon dat in de toekomst nog veranderen.
Lian heeft geen eigen inkomen. Ze is financieel afhankelijk van haar vriend en moeder. Toekomstperspectief heeft ze niet.
Meer vrijheid
"Ik leef per dag. Natuurlijk zijn er wel toekomstplannen zoals huisje, boompje, beestje. Maar dat wil niet zonder inkomen."
Sinds kort heeft ze een psychosociale hulphond in opleiding, Pupper, die haar helpt met huishoudelijke taken en waarschuwt als ze rustiger aan moet doen. "Ik heb meer vrijheid gekregen met haar erbij." Maar ook het onderhouden van de hond is zonder eigen inkomsten lastig.
Patrick Hermans (55) uit Reuver
"Ik kreeg een gesprek en een fysieke test, die uit één vraag bestond: kun je op je knieën zitten en rechtop komen? Bij het rechtop komen, moest mijn vrouw helpen. Anders lukte het niet." Toch kreeg voormalig basisschool-leraar Patrick Hermans geen WIA-uitkering. Hij heeft fibromyalgie en daardoor continu pijn, maar hij werd slechts voor 30 procent afgekeurd. Dat is te weinig voor een uitkering.
Er konden volgens het UWV toch nog beroepen worden gevonden die hij 40 uur per week zou kunnen uitvoeren. "Maar daarvan zei de arbeidsdeskundige zelf ook al: 'Ik zie jou dit helemaal niet doen.' Mijn fysiotherapeut, reumatoloog en de bedrijfsarts... Allemaal waren ze met stomheid geslagen."
'Ik voel me een nummer'
Een bezwaarprocedure maakte geen verschil. Patrick durfde niet in beroep. "Mijn advocaat zei dat de rechtbank dan alleen naar de procedure zou kijken. Niet naar mijn medisch dossier." In de tussentijd werkt hij daarom vanuit huis enkele uren per week voor een stichting. "Daar heb ik geen deadlines en als het een week wat minder gaat, is dat ook niet erg."
"Bij het UWV voel je je een nummer", vindt hij. "Ze geven je het gevoel dat het tussen je oren zit. Je wordt niet serieus genomen." Dat de minister niet ook naar medische beoordelingen kijkt, vindt hij onbegrijpelijk. "Het is een trap na. Je voelt je af en toe een roepende in de woestijn."
Agnes Ludwig (56) uit Den Haag
"Het is een grote shitzooi." Agnes Ludwig werkte 20 jaar als bibliothecaris. 10 jaar geleden verslechterde haar gezondheid en kreeg ze de diagnose fibromyalgie (ook wel weke delen-reuma genoemd) en daar kwam later ook nog een beknelde nekwervel bij.
Ze heeft daardoor 24 per dag pijn in haar handen en armen. Toch oordeelde het UWV dat Agnes slechts 52 procent arbeidsongeschikt is en 4 uur per dag achter een computer kan zitten. "Ik herken mezelf niet in het rapport. Er wordt gedaan alsof je je aanstelt."
'Tranen in mijn ogen'
Financieel is ze er aanzienlijk op achteruit gegaan door het oordeel van het UWV. "Ik zit met tranen in mijn ogen. Ik ben afhankelijk van mijn man en dat ben ik nog nooit geweest."
"Het wordt niet serieus genomen, terwijl ik er alles aan heb gedaan om maar weer iets te kunnen, beroepsmatig. Dat gaat gewoon fysiek niet. Waarom blijf je na 5 jaar dan als UWV volhouden dat er duurzame mogelijkheden zijn?"
Onafhankelijk onderzoek
Uit een onafhankelijk onderzoek, aangevraagd door haar voormalig werkgever de gemeente Den Haag, bleek dat Agnes veel minder uur kon werken dan het UWV had geoordeeld. Ze wacht nu al maanden op een herbeoordeling. Op 7 januari staat een nieuw gesprek bij het UWV gepland, waar ze zelf haar medische informatie mee naartoe moet nemen. "Dat zorgt weer voor onzekerheid."
Dat er alleen rekenfouten worden gecorrigeerd, begrijpt ze niet. "Het is een grove schande. Waar is de menselijke maat? Er is veel meer loos dan fouten in berekeningen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
