VVD- en CDA-stemmers vinden het een slechte zaak dat het kabinet gemeenten mag dwingen asielzoekers op te nemen. Kiezers van D66, en in mindere mate ChristenUnie, zijn er wel voor. Maar een kabinetscrisis is het de meeste coalitiekiezers niet waard.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 26.000 mensen. Zes op de tien VVD- (60 procent) en CDA-stemmers (59 procent) zijn tegen gedwongen opvang in gemeenten. Bij D66 (74 procent) is een grote meerderheid daar juist wel voor. ChristenUnie-kiezers zijn meer verdeeld: 51 procent is voor en 40 procent ziet het niet zitten.
Gedwongen opvang vanwege plaatstekort
Er zijn al langere tijd te weinig opvangplekken voor asielzoekers in Nederland. Als een gemeente een asielzoekerscentrum (azc) blijft weigeren kan het kabinet die gemeente ertoe dwingen er een te openen. Dit gebeurt voor het eerst met een hotel in Albergen: het hotel krijgt een vergunning voor een azc van het Rijk, zonder akkoord van de gemeente Tubbergen.
Van alle deelnemers in het onderzoek is een kleine meerderheid tegen zo'n gedwongen opvang (56 procent). Een derde (35 procent) is voor.
Geen draagvlak werkt averechts
VVD- en CDA-kiezers zijn tegen omdat ze vinden dat dwingen averechts werkt voor het draagvlak onder inwoners van een gemeente. Iemand zegt daarover: "Het maakt de situatie alleen maar erger, zo krijg je meer polarisatie." Ook vinden ze dat het kabinet de eigen problemen moet oplossen: "Het kabinet heeft dit jaren laten liggen, daar kun je gewone burgers nu niet op stel en sprong voor op laten draaien. Die hebben al genoeg aan hun hoofd met bijvoorbeeld de woningnood."
Volgens deze deelnemers is het echte probleem dat Nederland zo vol zit dat er beter gezorgd kan worden dat er minder instroom van asielzoekers komt. "Het wordt tijd de grenzen dicht te gooien. Als je opvangt moet je het goed doen. Eerst al die veilige landers het land uit en geen families laten nakomen", zegt een VVD-kiezer in het onderzoek.
Bekijk ook
'Niet in de kou laten staan'
D66-kiezers zien dwang als een noodzakelijk kwaad omdat veel gemeenten zich niet uit zichzelf melden. "De minister heeft al zo vaak gevraagd of gemeenten asielzoekers willen opnemen en als hij steeds nul reacties krijgt moet hij wel doorpakken, al is dat ongelukkig voor de betreffende gemeente. Maar we kunnen geen vluchtelingen in de kou laten staan", schrijft een D66-kiezer.
Wel vinden ze het belangrijk dat het aantal vluchtelingen een beetje in verhouding is met de grootte van de gemeente. Ook bij ChristenUnie is dit geluid te horen. Zij wijzen er vaak op dat communicatie met de bewoners essentieel is: "Gemeenten moeten wel goed geïnformeerd zijn en en de burgers moeten in het proces betrokken worden. Net als in Amersfoort, waar de opvang 100 meter van mijn woning prima is verlopen."
Kabinetscrisis?
Hoewel de kiezers van de coalitiepartijen sterk van mening verschillen over asielopvang in gemeenten, lijkt de kans dat dit leidt tot een serieuze kabinetscrisis niet zo groot. Van de ondervraagde VVD- en CDA-stemmers vindt ongeveer de helft het een kabinetscrisis waard als er meer gemeenten gedwongen worden. Bij de VVD gaat het om 49 procent, bij het CDA om 53 procent.
Eigenlijk hopen ze dat een stevig gesprek de deur opent voor andere oplossingen, maar weinigen schrijven dat het kabinet erop zou moeten vallen. Bij de achterban van D66 (21 procent) en ChristenUnie (39 procent) ligt dat lager, omdat ze minder moeite hebben met de gedwongen opvang.
Bekijk ook
Weigerende gemeenten moeten nu opvang bieden
De kiezers van de verschillende coalitiepartijen zijn het wel eens over twee andere zaken. Al deze achterbannen vinden in meerderheid dat er oorlogsvluchtelingen in hun gemeente opgevangen mogen worden.
Ook vinden ze dat gemeenten kritischer naar zichzelf moeten kijken. Gemeenten die tot nu toe weinig of geen asielzoekers op hebben gevangen zouden nu als eerste opvangplekken moeten aanbieden vinden ze allemaal (VVD 53 procent, D66 78 procent, CDA 57 procent, ChristenUnie 61 procent). Veel deelnemers hopen dat dit ertoe zal leiden dat er zo minder locaties gedwongen aangewezen worden.
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden op 22 en 23 augustus 2022. Aan het onderzoek deden 26.011 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, waaronder 3835 kiezers die bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 VVD hebben gestemd, 3.524 D66-kiezers, 2311 CDA-kiezers en 785 CU-kiezers. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
