Wopke Hoekstra's 'stikstofbom' drijft CDA- en D66-kiezers verder uit elkaar: 'Stikstofdoel is kabinetcrisis waard'

Met zijn stikstofuitspraken wint Wopke Hoekstra wat sympathie terug bij eerder verloren kiezers. CDA-kiezers willen dat Hoekstra nu niet meer terugkrabbelt. D66-kiezers willen op hun beurt absoluut niet naar 2035.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder kiezers uit het Opiniepanel. Zij reageren op de uitspraken van Wopke Hoekstra die de, in het regeerakkoord afgesproken, stikstofdeadline van 2030 in het AD 'niet heilig' noemde. Wat hem betreft wordt die vooruitgeschoven naar 2035 om boeren meer lucht te geven.

Streven 2030 bijstellen

De draai van Hoekstra valt goed bij de CDA-achterban. Net als andere coalitiekiezers vindt de CDA-achterban (74 procent) dat de uitstoot omlaag moet, maar heeft ze meer moeite met de vastgelegde deadline van 2030. 41 procent noemt die deadline een goed plan, 48 procent vindt het een slecht plan.

"2030 is een streven, maar het wordt de laatste tijd duidelijk dat veel boeren in een onmogelijke positie komen. Dan moeten we dat bijstellen", zegt een CDA-kiezer daarover in het onderzoek. VVD-, D66- en ChristenUnie-kiezers zijn in meerderheid juist voor de deadline van 2030. Een ChristenUnie-kiezer: "Het probleem is al jaren bekend, dus tijd mag geen excuus zijn. We hebben de aarde te leen, dat besef mis ik vaak in de politiek."

D66-kiezers: 'Goedkope actie'

De actie van Hoekstra wekt vooral wrevel bij D66-kiezers. Maar liefst 85 procent van de kiezers van Sigrid Kaags partij reageert er negatief op. "Het is een hele goedkope actie om overgestapte kiezers weer naar het CDA te lokken. Hij wilde toch nu doorpakken?" schrijft een D66-kiezer, verwijzend naar de campagneslogan van Hoekstra in 2021.

Ook de meeste kiezers van coalitiegenoot ChristenUnie zijn niet gelukkig met de actie van de vicepremier. VVD-kiezers zijn gematigd positief, maar een stuk minder overtuigd dan CDA-kiezers. Ruim driekwart juicht Hoekstra's uitspraken toe.

Stikstofdoel kabinetscrisis waard

Zijn uitspraken doen het vertrouwen van CDA-kiezers in Hoekstra als partijleider duidelijk goed. 2 maanden geleden stond nog 40 procent achter hem als partijleider. Nu is dat 57 procent.

Maar Hoekstra zet met zijn geslaagde poging om vertrouwen van de eigen, veelal overgestapte, CDA-kiezer terug te winnen, de stabiliteit van het kabinet op het spel. Kiezers van het CDA én van D66 stellen zich onverzettelijk op. Het wel of niet verplaatsen van de stikstofdeadline is voor een meerderheid van beide kiezersgroepen een kabinetscrisis waard.

Zwichten voor boerenterreur

Voor sommige CDA-kiezers is het nu alles of niks: "Als Wopke alsnog terugkrabbelt, is mijn vertrouwen in hem en dit kabinet definitief weg. Dit is de laatste kans." Een enkeling is wel cynisch over zijn bedoelingen: "Ik ben bang dat zijn opmerkingen voor de bühne zijn, en dan zou het kabinet zo maar kunnen vallen."

D66-kiezers roepen hun leider Sigrid Kaag op juist voet bij stuk te houden: "Als we de boel nu voor ons uit gaan schuiven, verliest niet alleen de natuur. We zijn dan ook gezwicht voor het boerenterreur. Niet buigen dus."