Staatssecretaris Eric van der Burg was gisteren in Tubbergen om te praten over de komst van 300 asielzoekers. Bewoners hebben zorgen over de leefbaarheid en veiligheid, maar volgens Van der Burg is dat niet nodig.

"Het zijn geen dieven en plunderaars", zei hij tegen de bewoners. En verschillende onderzoeken en deskundigen onderstrepen de inhoud van deze uitspraak keer op keer. De vraag is waar het vertekende beeld over agressieve en criminele asielzoekers vandaan komt.

Cijfers in context plaatsen

Het ministerie van Justitie en Veiligheid publiceert elk jaar een landelijk overzicht van onder andere alle geregistreerde incidenten met asielzoekers die op een locatie verblijven. Zo was in 2019 het aantal geregistreerde misdrijven met een asielzoeker als verdachte met een kwart toegenomen. In dat jaar waren er bijna 5000 zaken, tegenover circa 4000 in 2018.

Volgens hoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit Leiden, Marlou Schrover, is het heel lastig om te zeggen of dit een 'hoog percentage onrust' is. De samenstelling van een azc valt namelijk niet te vergelijken met die van een gemiddeld dorp in Nederland. "In asielzoekerscentra wonen voor een groot deel jonge mannen. En jonge mannen zijn meer geneigd tot bijvoorbeeld vechtpartijen, relletjes trappen en al dat soort dingen."

Bevuilde statistieken

Daarbij komt dat de statistieken zelf enigszins 'bevuild' zijn, vertelt Schrover. Zo zitten er in azc's veel jonge mannen, maar die mogen niet werken totdat ze een verblijfstatus hebben gekregen. Dat kan al gauw maanden of jaren duren. En niet kunnen werken leidt tot extreme verveling.

"Bij een opstootje wordt vrijwel standaard de politie gebeld", vertelt de hoogleraar. "Dus waar vergelijkbare vechtpartijtjes niet worden gemeld buiten de centra, worden vechtpartijtjes binnen die centra vrijwel altijd gemeld. Dat leidt ook tot een hoger cijfer dan je eigenlijk zou verwachten als je het vergelijkt met een dorp."

Bekijk ook

Een hardnekkig beeld

Hoewel het om een klein percentage gaat dat zich schuldig maakt aan criminaliteit en agressie, bestaat het hardnekkige beeld in een deel van onze samenleving dat asielzoekers plunderaars en dieven zijn.

Volgens hoogleraar migratie Leo Lucassen van de Universiteit Leiden komt dat deels door de ophitsende taal van een aantal politici. "Wilders en anderen die het dan hebben over 'testosteronbommen' en 'terroristen' die onze straten onveilig maken", vertelt hij. "We kennen de cijfers waaruit ook blijkt dat dit geen heel groot probleem is, dus het is ook goed als politici daaraan refereren.'

Realiteit valt vaak mee

Ook wordt de definitie van 'asielzoeker' vaak veel breder gebruikt dan dat die werkelijk van toepassing is, vertelt collega Schrover. "Je ziet dat er soms wordt gezegd: dit zijn asielzoekers die rotzooi hebben getrapt. En dat gaat dan helemaal niet over asielzoekers. Dat gaat dan bijvoorbeeld over mensen die geen verblijfsstatus hebben."

Volgens Lucassen maakt de komst van een azc vaak veel verschil in het beeld dat mensen van asielzoekers hebben. "Je ziet natuurlijk dat in plaatsen waar azc's komen, waar dan van te voren ook heel veel protest tegen is, dat als het er eenmaal is dan blijkt het allemaal reuze mee te vallen en dan veranderen mensen ook wel hun mening."

Bekijk ook

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is nu ook te beluisteren als podcast.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.