In zijn veertigjarige carrière maakte hij veel conflicten mee, maar zoiets als het ontspoorde overleg in het Witte Huis heeft oud-ambassadeur Ron Keller nog nooit gezien. "Wat hier gebeurde, was een openlijke aanval."

"Ik was aanwezig bij duizenden ontmoetingen en heb veel ruzies meegemaakt, van bewindslieden en premiers en presidenten. Maar diplomatieke onenigheid wordt altijd achter gesloten deuren beslecht. Dat je dit zo openlijk voor de camera's doet, heb ik nog nooit gezien."

'Zelensky werd zwartgemaakt'

Ron Keller was voor Nederland onder andere ambassadeur in Oekraïne, Rusland, Turkije en China. Hij weet daarom alles over de manier waarop diplomatie zou moeten verlopen.

Twee partijen die samen voor de camera verschijnen, benadrukken daar normaal gesproken wat ze gemeenschappelijk hebben. Dat dit nu niet gebeurde, is volgens Keller geen toeval: "Het kan niet anders dan een bewuste poging zijn geweest om Zelensky zwart te maken. Om hem de schuld te kunnen geven van het afketsen van onderhandelingen."

Bekijk ook

• 

  Schiet Amerika onder Donald Trump ons te hulp als Nederland wordt aangevallen? 4 op de 10 zijn bang van niet

  • 17-01-2025

'Duidelijke strategieën zichtbaar'

Vooral de Amerikaanse vice-president JD Vance stuurde gisteren aan op het conflict, zag de oud-ambassadeur. "Steeds gooide hij weer die steen in de vijver. De scherpe bewoordingen, de lichaamstaal en de duidelijke strategieën die zichtbaar werden, waren onderdeel van een gecoördineerde poging om Zelensky politiek te beschadigen."

Het doel? "Trump heeft beloofd om binnen een dag vrede te brengen. Maar dat kan alleen als Zelensky verdwijnt, want dat is wat Poetin wil. Toen Poetin Oekraïne binnenviel, was zijn boodschap: dit nazi-regime moet weg."

Politieke aanval

"Wat we gisteren zagen was een politieke aanval met een duidelijke agenda. Op het moment dat Zelensky wordt vervangen, kan Rusland Oekraïne ondermijnen zonder nog een kogel af te vuren. En krijgt Tump alsnog zijn grondstoffen."

Zelensky gaf zich alleen niet zomaar gewonnen en dat ergerde Trump: "Hij is niet gewend om tegenspraak te krijgen. Zijn entourage bestaat uit ja-knikkers. Voor het oog van de camera's werd hij uitgedaagd en dat maakte hem boos."

Bekijk ook

• 

  Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'

  • 27-02-2025

'De bully op het schoolplein'

Trump heeft zichzelf als vredesstichter gepresenteerd, vertelt Keller. "Als iemand die binnen 24 uur een deal kan sluiten. Maar nu dat niet lukt, stort zijn illusie in elkaar."

Later probeerde Trump alsnog zijn zin te krijgen, zag Keller. "Niet met inhoudelijke argumenten, maar door steeds harder te schreeuwen. Dat is zijn stijl. Hij is als een 'bully', een pestkop, op het schoolplein."

De rol van JD Vance

De aanwezigheid en actieve rol van vice-president Vance vond de oud-ambassadeur ook opvallend. "Normaal gesproken houdt een vice-president zich op de achtergrond. Hier zagen we een man die zich al klaarstoomt voor een grotere rol."

Keller vond de houding van Vance misschien nog wel enger dan die van Trump. "Trump wil vooral zijn eigen ego strelen en de Nobelprijs winnen, maar Vance heeft een agenda. Hij is ideologisch en gelooft echt in een andere geopolitieke koers voor Amerika. Van een voormalig Trump-criticus ontwikkelde hij zich tot een loyale bondgenoot. Iemand die Poetin niet als vijand ziet, maar als een strategische partner."

'Zelensky was te emotioneel'

Hoe vond Keller dat Zelensky het deed? "Helaas reageerde hij te emotioneel en te reactief. Hij had zich moeten beheersen en Trump en Vance moeten laten uitpraten, in plaats van er doorheen te praten en te willen reageren."

Strategischer en kalmer reageren was beter geweest, zegt de oud-ambassadeur. "Bijvoorbeeld door te glimlachen en vervolgens rustig en met heldere argumenten zijn standpunt uiteen te zetten. Hij had Trump moeten laten uitrazen en dan superieur moeten reageren. Een beetje 'kill them with kindness and bury them with a smile.'"

Bekijk ook

• 

  Wat heeft het nu eigenlijk opgeleverd? En andere vragen over 3 jaar oorlog in Oekraïne beantwoord

  • 25-02-2025

Europa moet kiezen

Toch begrijpt Keller de reactie van Zelensky wel. "Deze man vecht al drie jaar voor het voortbestaan van zijn land. En nu krijgt hij van zijn belangrijkste bondgenoot te horen dat híj de boosdoener is. Dat is bijna ondraaglijk. Tactisch was het dus niet handig, maar menselijk gezien is zijn reactie begrijpelijk."

Wat dit alles betekent voor Oekraïne? Keller is somber. "Ik zeg al weken: dit gaat niet goed aflopen voor Oekraïne. Amerika is zich aan het terugtrekken. Als Zelensky niet meer kan rekenen op de steun van Washington, komt er een cruciaal moment voor Europa. Het is tijd om te kiezen: laten we Zelensky vallen of nemen we als Europa zelf de leiding in de steun aan Oekraïne?"