radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

VVD-kiezers geloven weer in Dilan Yeşilgöz als partijleider, ook imago Frans Timmermans verbeterd onder eigen kiezers

VVD-kiezers geloven weer in Dilan Yeşilgöz als partijleider, ook imago Frans Timmermans verbeterd onder eigen kiezers
Partijleiders Frans Timmermans (PvdA-GroenLinks) en Dilan Yeşilgöz (VVD)
Bron: ANP

Ruim 8 op de 10 mensen die in november op de VVD stemden, steunen Dilan Yeşilgöz nu als leider van die partij. Een heel ander cijfer dan in januari, toen nog niet de helft vertrouwen in haar had. Ook Frans Timmermans krijgt meer steun van zijn kiezers.

Destijds was er veel kritiek op de VVD-leider. Nadat de partij onder Yeşilgöz 'verloor' van de PVV bij de Tweede Kamerverkiezingen, draaide ze in de formatie om de vraag heen of en hoe ze een kabinet met de PVV zou steunen. Tot ongenoegen van haar kiezers die in groten getale de opdracht gaven 'gewoon' in een meerderheidskabinet met de PVV te stappen.

Vertrouwen in Yeşilgöz

"De campagne en de formatie waren een ramp. Als VVD'er en fan van Mark Rutte zakt de moed dan in de schoenen", schrijft een kiezer uit het Opiniepanel in het onderzoek van EenVandaag.

Een half jaar na Yeşilgöz' aantreden als gezicht van de partij zei nog 47 procent vertrouwen in haar te hebben. Opvallend genoeg stapten die kiezers niet massaal over naar een andere partij, maar ze hadden wel grote twijfels of zij in staat was de schoenen van Rutte te vullen.

VVD-kiezers positiever over kabinet

"Aan elke storm komt een einde", zei ze als reactie op de kritiek op het VVD-congres in januari. En daar lijkt ze nu gelijk in te krijgen, want een half jaar later staat ze er een stuk beter op. Maar liefst 85 procent van de kiezers die op de VVD stemden, steunt haar nu als leider.

Ondanks discussie over welke vorm het kabinet nu precies heeft, zijn kiezers van de VVD daar als enige coalitiepartij een stuk positiever dan bij de start in mei, bleek uit eerder EenVandaag-onderzoek.

Trend van het vertrouwen in Dilan Yeşilgöz als VVD-leider

'Bambi op glas ijs'

Een VVD-kiezer schrijft daarover: "Dilan leek in de formatie een Bambi op glad ijs, maar heeft haar rug gerecht en probeert wat van dit kabinet te maken. En het regeerakkoord leest als een VVD-programma, wat ook haar verdienste is." Andere kiezers omschrijven Yeşilgöz als 'slim', 'daadkrachtig' en vinden dat ze rustig blijft tussen coalitiegenoten die elkaar in de haren vliegen.

Toch zijn de geluiden uit de achterban niet allemaal onverdeeld positief. Meerdere kiezers lichten hun steun voor de VVD-leider in het onderzoek toe met weinig enthousiasme: "Na haar aanfluiting bij de verkiezingen geef ik haar het voordeel van de twijfel. Ik denk dat ik toch VVD zou stemmen bij gebrek aan een andere partij."

Verloren vertrouwen in Timmermans

Frans Timmermans is een andere partijleider die meer dan eerder op vertrouwen kan rekenen van zijn eigen kiezers. Bijna 9 op de 10 van de GroenLinks-PvdA-stemmers (88 procent) staan nu achter de voorman.

Zulke lage cijfers als Dilan Yeşilgöz heeft Timmermans niet gekend, maar een kwart van de kiezers die op zijn partij stemde, was in juni het vertrouwen in hem verloren. Driekwart (73 procent) steunde hem toen nog.

Bekijk ook

Timmermans maakt indruk bij APB

Timmermans heeft duidelijk indruk gemaakt bij de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) van vorige week, blijkt uit de reacties die mensen geven. "Na misschien een wat zwakkere aanloop kwam hij bij de Algemene Beschouwingen goed uit de verf. Hij stond mij goed te vertegenwoordigen", schrijft een GroenLinks-PvdA-kiezer.

Gevraagd aan alle deelnemers bestempelt de grootste groep (31 procent) hem nu als leider van de oppositie. Henri Bontenbal (12 procent) en Rob Jetten (8 procent) volgen op afstand.

Vertrouwen in partijleiders sinds de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023

Andere partijleiders

Veel andere partijleiders van coalitie- en oppositiepartijen scoorden al goed bij hun kiezers en doen dat nog steeds. Zo staan nog altijd ruim 9 op de 10 PVV-kiezers achter Geert Wilders en scoort Caroline van der Plas vergelijkbare cijfers onder BBB-kiezers. BBB-kiezers lijken Van der Plas niet te straffen voor de in haar achterban impopulaire plannen om mestrechten in te perken.

In de oppositie blijven bijvoorbeeld Henri Bontenbal (CDA), Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) en Chris Stoffer (SGP) het erg goed doen.

Ontevredenheid bij NSC

Jimmy Dijk van de SP wordt steeds bekender én populairder bij zijn eigen kiezers. Inmiddels staat 87 procent achter hem als leider van de socialisten, een stuk meer dan bij zijn aantreden (62 procent). Toen kende 29 procent hem nog niet, nu is dat nog 5 procent.

De enige achterban die ontevreden is met het leiderschap is die van NSC. Zowel Pieter Omtzigt als vervanger Nicolien van Vroonhoven heeft nog niet de helft van de kiezers die in november op NSC stemde achter zich.

info

Het onderzoek is gehouden van 22 tot en met 24 september 2024. Er deden in totaal 21.531 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. De vraag over het vertrouwen in de partijleiders heeft alleen betrekking op kiezers die bij de Tweede Kamerverkiezingen in november vorig jaar op de betreffende partij van de leider hebben gestemd. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is
Folkert Idsinga (NSC) en Nicolien van Vroonhoven (NSC) komen aan bij het ministerie van Financiën, waar de coalitiepartijen beginnen aan de onderhandelingen over de Voorjaarsnota
Bron: ANP

Al sinds het aantreden van kabinet-Schoof kijkt politiek Den Haag met angst en beven uit naar de onderhandelingen over de Voorjaarsnota. Maar wat is deze nota precies en waarom is die zo belangrijk? "Na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment."

Het ministerie van Financiën is vanaf vandaag weer even het middelpunt van politiek Den Haag. Minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) en de fractievoorzitters van coalitiepartijen VVD, PVV, NSC en BBB proberen het daar de komende dagen eens te worden over de Voorjaarsnota.

Begroting van het lopende jaar

De Voorjaarsnota is het document waarin de begroting van het lopende jaar wordt aangepast. Dit gebeurt altijd in het voorjaar. Verder is de Nota ook het document waarin vooruit wordt gekeken naar toekomstige begrotingen.

Dit is elk jaar een spannend moment, maar dit jaar wordt er gesproken over miljarden euro's aan opgespaarde problemen.

Bekijk ook

Politieke 'wenslijstjes'

Daarbovenop komen ook nog de politieke 'wensenlijstjes' - van lagere huren tot extra geld voor gemeenten - die samen tot miljarden én miljarden euro's extra optellen.

En omdat het onderlinge wantrouwen in de coalitie groot is, gonst het in de Haagse wandelgangen daarom al maanden dat het kabinet wel eens hierom zou kunnen vallen.

Pittige gesprekken

"Het worden wel pittige gesprekken, verwacht ik", geeft minister Heinen toe tegenover EenVandaag. "De wensen zijn natuurlijk hoog, maar ik heb nog geen dekking gezien. En daar zit natuurlijk altijd de moeilijkheid in: hoe ga je het betalen?"

"Ik snap heel goed de wens voor extra uitgaven, maar matig want we krijgen het niet altijd uitgegeven en de inflatie is hoog, dat moeten we niet aanwakkeren", zegt de minister van Financiën.

Bekijk ook

'Lopen we op schema?'

"Het is na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment van het jaar," benadrukt Wimar Bolhuis over de Voorjaarsnota. Bolhuis is gespecialiseerd in overheidsfinanciën en als econoom verbonden aan de Universiteit Leiden.

"We hebben met Prinsjesdag een begroting voor 2025 gemaakt. Bij de Voorjaarsnota wordt gekeken: hoe gaat het eigenlijk met de uitgaven en de inkomsten? Loopt dat op schema?"

Alvast vooruitblikken

Een tussentijdse check van het huishoudboekje van de overheid dus, gecoördineerd door de minister van Financiën. Maar volgens econoom Bolhuis is het meer dan dat alleen.

"Het is ook belangrijk omdat je alvast met elkaar vaststelt welke uitgaven je wilt doen in de begroting voor de komende jaren. Dat is belangrijk. Wil je meer uitgeven aan bepaalde onderwerpen? Moet je de komende jaren problemen oplossen?"

Bekijk ook

Begrotingsregels

Al die wensen zijn gebonden aan speciale spelregels, zegt Bolhuis. "De begrotingsregels stellen bijvoorbeeld dat je niet zomaar extra uitgaven mag doen als minister. Daar moet goedkeuring voor zijn. En als je dat wil doen, zou je bijvoorbeeld extra moeten bezuinigen."

Een andere regel waar alle partijen zich aan moeten houden: "Daarnaast is er de regel dat als je meevallers hebt op je begroting, dat je die niet zomaar opnieuw mag uitgeven. Die moeten terug naar het ministerie van Financiën. Zo komt er weer ruimte voor andere ministeries om geld uit te geven."

Politieke wensen

En extra geld willen alle coalitiepartijen maar al te graag uitgeven. Zo gek is dat volgens Bolhuis niet, want zo halverwege het jaar ontstaan er allemaal nieuwe politieke wensen. Denk aan extra geld om de energierekening naar beneden te brengen, de huren en benzineprijzen te verlagen of de kinderopvang goedkoper te maken.

Maar ook de situatie in Oekraïne en de opstelling van de Amerikaanse president Donald Trump dwingen tot extra investeringen in defensie.

Bekijk ook

Nog meer geld nodig

Daarnaast heeft het kabinet ook nog geld nodig om de BTW op cultuur, media en sport te verlagen. Er is verder ook geld nodig om het stroomnet te verzwaren, de problemen met de vermogensbelasting zijn nog altijd niet opgelost, en er is ook extra geld nodig om de WIA-uitkeringen te compenseren.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over extra geld voor de stikstofproblemen en om de jeugdzorg in gemeenten te verbeteren.

Bekijk ook

Staatsschuld

PVV en BBB zien de oplossing voor deze problemen in de lage staatsschuld die Nederland heeft. Daardoor zouden we makkelijk miljarden euro's kunnen lenen om al die wensen te betalen. "Nederland heeft een relatief lage staatsschuld, ongeveer 45 procent van het bruto binnenlands product. Dat is internationaal gezien laag," erkent Bolhuis.

De vraag is alleen of het verstandig is de staatsschuld op te laten lopen. "Je zou deze kunnen laten oplopen, maar de belangrijkste vraag is natuurlijk wat ga je met dat geleende geld doen? Ga je met dat geld dan investeringen doen die zich ook terugbetalen?"

Nieuwe planning

De conclusie volgens Bolhuis? "Het is een schaarstediscussie. Je moet kiezen. Dus dat wordt voor het kabinet wel een lastige keuze. Want er zijn gewoon vier partijen met verschillende belangen," zegt Bolhuis.

"Maar uiteindelijk is het de minister van Financiën en de minister-president om een keuze te maken en de nieuwe plannen voor 1 juni naar de Tweede Kamer te sturen."

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Groot deel asielzoekers die eigenlijk naar ander EU-land moeten om procedure af te wachten, doen dat niet

Groot deel asielzoekers die eigenlijk naar ander EU-land moeten om procedure af te wachten, doen dat niet
Bord van de IND, beeld ter illustratie
Bron: ANP

Slechts één op de vijf asielzoekers in Nederland die volgens de regels naar een ander EU-land moeten terugkeren, wordt daadwerkelijk overgedragen. Dat blijkt uit cijfers die EenVandaag heeft opgevraagd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

In 2023 werden 11.440 zogenoemde overdrachtsverzoeken ingediend. Maar slechts 2.420 asielzoekers vertrokken daadwerkelijk naar het land waar ze hun procedure zouden moeten afwachten. Voor 2024 ligt het aantal verzoeken op 8.820, waarvan er tot nu toe maar 1.550 zijn gehonoreerd. Volgens de IND kunnen overdrachten door lange procedures meer dan een jaar duren.

Grote verschillen tussen EU-landen

De bereidheid van EU-landen om asielzoekers terug te nemen, verschilt sterk. Duitsland accepteert bijna de helft van de verzoeken, terwijl Italië vrijwel nooit reageert. In de afgelopen 3 jaar is er geen enkele asielzoeker vanuit Nederland naar Italië teruggestuurd, ondanks ruim 4.000 verzoeken.

Griekenland en Hongarije krijgen vanuit Nederland zelfs helemaal geen verzoeken meer. Deze landen weigeren structureel om asielzoekers terug te nemen, waardoor het aantal succesvolle overdrachten al 5 jaar op nul staat.

Bekijk ook

Nederlandse rechters blokkeren soms overdrachten

Soms voorkomen Nederlandse rechters dat een asielzoeker wordt teruggestuurd. In de afgelopen 2,5 jaar gebeurde dat bijvoorbeeld twee keer bij overdrachten naar België. Dit omdat asielzoekers daar een 'onmenselijke behandeling' te wachten zou staan.

De meeste asielzoekers die volgens de zogeheten Dublinverordening naar een ander EU-land zouden moeten vertrekken, verdwijnen uit het zicht van de autoriteiten. Ze worden als 'met onbekende bestemming vertrokken' geregistreerd, waardoor overdracht niet meer mogelijk is.

Bekijk ook

Veel asielzoekers verdwijnen in de illegaliteit

Volgens migratiedeskundige aan de Universiteit Leiden Mark Klaassen, die ook lid is van de Adviesraad Migratie, is het voor het kabinet geen prioriteit om deze groep te volgen of te dwingen te vertrekken. "Daar is nu geen effectief beleid voor", zegt hij.

"De overheid zou beter haar best moeten doen om mensen in een opvangvoorziening te houden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant