Schaamte voelen voor je elektrische auto, vanwege het omstreden gedrag van de eigenaar van het merk: 40 procent van Tesla-rijders kan erover meepraten. 3 op de 10 willen om die reden zelfs af van hun auto.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 26.000 leden van het Opiniepanel. 432 van hen bezitten of leasen momenteel een Tesla.

Musk omstreden

Een deel van hen rijdt nu 'met veel minder plezier' in hun elektrische auto vanwege Elon Musk, die grootaandeelhouder is van Tesla. Musk wordt als omstreden gezien, onder meer vanwege zijn inmenging in de Europese politiek en het verspreiden en toelaten van desinformatie op zijn eigen platform X.

Ook heeft hij een hoge functie in het nieuwe kabinet van president Trump, na een aanzienlijke financiële bijdrage aan diens campagne.

'Sticker aanschaffen'

3 op de 10 (31 procent) Tesla-rijders in het onderzoek overwegen inmiddels hun Tesla weg te doen, of hebben dat recent al gedaan. Een van hen licht toe: "Musk misbruikt zijn macht. Als ik had geweten hoe hij nu is, had ik nooit een Tesla genomen." Ook is een deel van deze automobilisten van plan een 'anti-Musk-sticker' op hun Tesla te plakken, om zo afstand te nemen van de techmiljardair.

Voor de helft (51 procent) heeft het gedrag van Musk weinig effect op hoe zij over hun Tesla denken. Een iets kleinere groep (40 procent) is juist trots om in een Tesla te rijden. Hoewel ze zijn gedrag niet altijd goedkeuren, zien zij in Musk ook een 'visionair', en kun je volgens hen het product prima loskoppelen van de eigenaar. "Er zijn ook componisten die mooie muziek maken en slechte dingen deden, dat maakt hun muziek niet minder mooi", schrijft een Tesla-rijder.

Van X af

Toch leiden de grillen van Musk ook tot een uitstroom op andere plekken. Na Musks overname van Twitter (nu bekend als X), en meerdere beleidswijzigingen op het platform, besloot een deel van de gebruikers op te stappen. Ook publieke figuren en bedrijfsaccounts, zoals onlangs de politieke partij Volt, kiezen ervoor zich niet meer met Musks platform te associëren.

Bijna de helft (46 procent) van de (voormalige) X-gebruikers in het onderzoek geeft aan dat recentelijk ook gedaan te hebben of te overwegen. Het sociale medium is volgens hen onder Musk een 'giftig, haatdragend medium' geworden, met 'complotten en andere onzin'. Een voormalig gebruiker laat weten 'niet bij te willen dragen aan een platform waar zoveel desinformatie en haat wordt uitgedragen'.

Ook kritiek op Zuckerberg

Zorgen over desinformatie leven ook onder gebruikers van de platforms van Mark Zuckerbergs Meta.

De oprichter en eigenaar van onder meer Facebook en Instagram kondigde onlangs aan te stoppen met het gebruik van factcheckers op deze social media, omdat zij volgens hem te bevooroordeeld zouden zijn. Daarnaast sprak ook Zuckerberg openlijk zijn steun uit aan president Donald Trump.

Afstappen van WhatsApp geen optie

De leegloop lijkt op deze platforms vooralsnog minder groot: een derde (33 procent) van de gebruikers overweegt te stoppen met Facebook, een kwart (24 procent) overweegt dat bij Instagram. Zij noemen de ommezwaai van Zuckerberg 'opportunistisch' en vinden dat hij zijn 'ware gezicht' heeft laten zien.

Maar het opgeven van deze platforms blijkt voor velen toch lastig: ze zouden het contact met hun netwerk missen, of gebruiken de platforms voor werk. En afstappen van WhatsApp, ook eigendom van Meta, is al helemaal geen optie zonder 'geschikt alternatief'.

'Blij dat factchecken verdwijnt'

Tegelijkertijd geeft een andere groep deelnemers in het onderzoek aan juist vooral een positieve invloed te ervaren van het beleid van Musk en Zuckerberg op social media. Zij zijn blij dat er nu 'meer ruimte is om onderwerpen te bespreken' en zien in X een 'tegenhanger voor de mainstream media'. Bijkomstig voordeel voor sommigen is dat de, volgens hen, 'linksprogessieve' gebruikers het platform juist verlaten.

Ook de koerswijziging van Zuckerberg kan bij een deel juist op goedkeuring rekenen. Wat hen betreft zou er op social media überhaupt geen plek moeten zijn voor factcheckers. "Ik ben intelligent genoeg om zelf de feiten te controleren. Subjectiviteit en objectiviteit worden nog weleens met elkaar verward", beklaagt een deelnemer zich.

Een derde van 55-plussers vindt hun woning te groot voor wat ze nodig hebben. Veel van hen willen wel ruimte maken voor jonge huizenzoekers, maar doorstromen blijkt lastig: 30 procent zoekt al ruim 2 jaar naar een geschikte woning.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 30.000 leden van het Opiniepanel. Onder alle ondervraagde 55-plussers zoekt 15 procent op dit moment naar een toekomstbestendige woning, en wil nog eens 27 procent dat op termijn gaan doen. Onder de 55-plussers die op dit moment te groot wonen, is dat aandeel nog groter.

'Gezinnen kunnen ruimte beter gebruiken'

Een derde (33 procent) van alle 55-plussers in het onderzoek laat weten op dit moment meer woonruimte in gebruik te hebben dan nodig. Voor de meesten van hen gaat dat om een woning van 100 vierkante meter of groter. Sommigen willen graag naar een woning met minder trappen, minder tijd kwijt zijn aan de schoonmaak, of ruimte bieden aan jonge huizenzoekers.

"Ik ben alleenstaand in een eengezinswoning, het onderhoud wordt me een beetje te veel", vertelt een gepensioneerde deelnemer. "Er zijn gezinnen die de ruimte veel beter kunnen gebruiken."

Jongeren komen ruimte tekort

Die opvatting kunnen veel jongeren beamen. Waar 55-plussers vaker woonoppervlakte over hebben, moet een vijfde (21 procent) van 18- tot en met 34-jarigen het doen met een woning die te klein is voor hun situatie. Van hen woont 40 procent momenteel in een woning van minder dan 50 vierkante meter.

"We willen eigenlijk kinderen, maar stellen dat al jaren uit omdat we geen geschikte woning kunnen vinden", laat een jongere in zo'n woning weten. "Ik ben bang dat het voor ons al te laat is tegen de tijd dat de woningmarkt weer hersteld is."

Zoektocht naar woning

Een flinke groep van 55-plussers met een te grote woning is best bereid om plaats te maken voor woningzoekende jongeren en daarbij ruimte in te leveren.

Een derde van hen (34 procent) is op dit moment al op zoek naar een woning die beter geschikt is om op latere leeftijd in te wonen. Nog eens 40 procent zou dat op termijn willen.

Minder woning, hogere huur

Toch is het voor een ruime meerderheid (85 procent) van de 55-plussers die nu op zoek zijn, lastig om iets te vinden. 30 procent geeft aan al minstens 2 jaar bezig te zijn met het vinden van de juiste woning. Zij zien weinig geschikte opties en lange wachttijden in de sociale huur, maar zouden er vaak ook financieel flink op achteruit gaan.

"Ik wil graag kleiner wonen, maar kan alleen een appartement krijgen van 1.500 euro", laat iemand weten. "Dan zou ik een tuin én ruimte inleveren voor ruim 500 euro per maand meer."

Niet iedereen wil verhuizen

Bovendien zou ongeveer een vijfde (21 procent) van 55-plussers ondanks een te grote woning helemaal niet willen verhuizen. Voor sommigen is hun woning al voldoende geschikt om ook later nog te kunnen wonen.

Anderen hebben daarvoor aanpassingen laten doen, zoals het plaatsen van een traplift of het bouwen van een badkamer op de begane verdieping om langer in hun huis te kunnen blijven.

Gehecht aan woning

Daarnaast spelen er, ook onder ouderen die hun huidige woning eigenlijk te groot vinden, sentimentele redenen mee om niet weg te willen.

Bijvoorbeeld omdat ze gehecht zijn aan hun huis of niet weg willen uit hun sociale omgeving. "Een fijne buurt en een riant huis, daar kan geen appartement tegenop", besluit een deelnemer.

Afgelopen zomer was er veel aandacht voor de situatie van de 12-jarige Mikael. Hij is in Nederland geboren maar wordt uitgezet naar Armenië, waar zijn ouders vandaan komen. Wat voor opties heeft hij nog om toch te blijven? "Einde van de rit in Nederland."