Tweederde (67%) van de jongeren is voor de invoering van een frisdranktaks in Nederland. Dat blijkt uit een peiling van 3Vraagt onder jongeren van het EenVandaag Opiniepanel. Het panel ondervroeg 2150 jongeren tussen de 16 en 34 jaar in aanloop naar de NPO3 Foodweken.

Bij deze taks worden frisdranken waar veel suiker in zit extra belast en daardoor duurder. Vooral jongeren die veel frisdrank nuttigen - zeven glazen per week of meer - denken dat een taks ervoor zal zorgen dat ze minder drankjes zullen drinken waar veel suiker in zit. Inge (33 jaar): “ik denk dat mensen door een prijsverhoging frisdrank vaker zullen laten staan en zo gezonder gaan leven”.

In Engeland is onlangs een frisdranktaks ingevoerd. Veel producenten hebben daar het aandeel suiker in frisdranken flink naar beneden gebracht. De ondervraagde jongeren verwachten dat een invoering hier hetzelfde effect zal hebben. Sander (27 jaar): "als je ziet dat in Engeland het fabrikanten ineens wel lukt om minder suiker in hun producten te stoppen, dan moet dat in Nederland ook kunnen."

Stevige drinkers: 'Ik stap dan over op water'

Vier op de tien (41%) jongeren die minimaal zeven glazen frisdrank per week drinken, geven aan dat ze door een prijsverhoging van 20% zullen gaan minderen. Anderen geven aan dat een frisdranktaks in ieder geval aanzet tot nadenken. "Het zou goed zijn als mensen zich door een taks bewuster worden van hoe ongezond frisdrank is", zegt Sander. 

Jongeren zijn lang niet altijd voor invoering van taksen. Zo bleek eerder deze maand uit onderzoek van EenVandaag dat ze een vlees- en vettaks niet zien zitten. De jongeren gaven toen aan dat gezond eten goedkoper maken een beter plan is dan ongezond eten duurder maken door middel van een taks. Ook in dit onderzoek zeggen veel jongeren dat, naast een frisdranktaks, drankjes zonder suiker goedkoper zouden moeten worden. 

Blokhuis verrast

Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport laat aan EenVandaag weten dat hij een invoering onderzoekt. Na de zomer komt hij met een breed pakket aan maatregelen, het Nationaal Preventieakkoord, om mensen aan te zetten tot gezonder eten, drinken en bewegen. "Ik zal de uitkomsten van het EenVandaag onderzoek ook onder de aandacht brengen bij onze gesprekspartners," geeft hij aan. "Ik ben verrast maar zeker ook positief dat tweederde van de jongeren een prijsverhoging van frisdrank wel ziet zitten in de strijd tegen overgewicht." 

NPO Foodweken

Waar komt ons voedsel vandaan, wat zit erin en gaan we soms niet te obsessief met eten om? Vanaf 14 mei staan NPO 3 en npo3.nl zes weken lang in het teken van eten tijdens de Foodweken. In de week van 6 juni duikt NPO3 in de suikervrije wereld.

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."