ADHD, autisme of een depressie: 3 op de 10 (29 procent) jongeren hoeven geen diagnose door een dokter om vast te stellen dat ze een stoornis hebben. "Ik voldoe aan alle indicaties. Ik hoef geen officieel label en medicatie."

EenVandaag deed onderzoek onder zo'n 1.500 jongeren. Volgens orthopedagoog Carine Kielstra is het 'een gevaarlijke ontwikkeling' dat jongeren zelf met diagnoses aan de slag gaan: "Mensen raken ervan overtuigd dat er iets mis met ze is. Vervolgens doen ze niks meer om beter te worden in de dingen die ze moeilijk vinden."

Social media als bron

Op social mediaplatforms als TikTok vinden video's over psychische aandoeningen een steeds groter en vaak jong publiek. De makers van die video's, soms met veel volgers, hebben het bijvoorbeeld over 'de vijf kenmerken van ADHD'. Herken je je in die kenmerken? Dan heb je volgens de maker ADHD. Ruim 4 op de 10 jongeren geven aan dit soort video's tegen te komen.

1 op de 7 vindt social media een goede bron voor informatie over psychische stoornissen. "Het is dubbel, maar ik vind wel dat het slechte ervan veel te veel wordt vergroot. Ik ben er mede door social media achtergekomen dat ik autisme heb. Het was niet mijn bron, maar een eerste stap", vertelt een deelnemer.

'Laat me zien dat ik niet alleen ben'

Verder geven mensen aan dat het vinden van lotgenoten via social media belangrijk is voor hun mentale gezondheid: "Ik volg voornamelijk ervaringsdeskundigen. Hierbij krijg ik echte info over mentale gezondheid. Dit is fijn en laat me zien dat ik niet alleen ben", vertelt iemand.

Maar er worden ook kanttekeningen geplaatst. Zo geeft een deelnemer aan: "Ik vind het schadelijk en één van de redenen dat wachtlijsten zo vollopen. Iederéén verdient hulp. Maar dat kunnen heel vaak ook gewoon een kop thee drinken met een vriend(in), een dekentje en een Netflix-serie zijn."

Stoornis aanpraten

Een ruime meerderheid (65 procent) vindt dat mensen zich op social media een stoornis laten aanpraten. "Mensen met bepaalde symptomen denken door social media al snel dat ze behoefte hebben aan het label van een stoornis. Vaak is het echter beter om na te denken of die symptomen echt erg zijn", zegt een panellid.

Ook orthopedagoog Kielstra wordt boos van de video's die op social media voorbij komen. "Je verliest hierdoor zelfvertrouwen, want je denkt dat er iets mis met je is. Mensen realiseren zich niet dat dingen als stress en vermoeidheid ook de oorzaak kunnen zijn van symptomen die je ervaart."

Verschil tussen mannen en vrouwen

Jonge mannen stellen andere stoornissen bij zichzelf vast dan jonge vrouwen. Mannen denken bijvoorbeeld vaker dat ze autisme hebben (17 procent) dan vrouwen (4 procent).

"Ik vermoedde al jaren dat ik autisme heb", vertelt een jonge man in het onderzoek. "De afgelopen 2 jaar met mijn stressvolle baan zijn er wat meer kenmerken uit gesprongen en zijn er wat kwartjes gevallen, waardoor ik het nu zeker weet."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".