radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Victor en Daniel zien polarisatie een jaar na start antiracisme-demonstraties, 'maar racisme wel meer bespreekbaar'

Victor en Daniel zien polarisatie een jaar na start antiracisme-demonstraties, 'maar racisme wel meer bespreekbaar'
Victor (links) en Daniel
Bron: EenVandaag

Het is een jaar geleden dat wereldwijd grote groepen mensen opstonden tegen racisme. Is er sindsdien iets veranderd? Victor en Daniel delen niet op alle vlakken dezelfde mening, "maar het is in elk geval bespreekbaar geworden."

Victor Bottenbley (61), acteur, cultureel ondernemer en beveiliger

Victor
Bron: EenVandaag
Victor Bottenbley: "Eindelijk is er een gesprek gaande"

"Vooral jonge mensen spreken zich meer uit over racisme, sinds de Black Lives Matter-beweging meer onder de aandacht is gekomen", zegt Victor. "Dat mensen beseffen dat erover praten nodig is, om fijn samen te kunnen leven, dat vind ik heel goed."

Zelf heeft Victor nooit een blad voor de mond genomen, als het over thema's als racisme of discriminatie gaat. Daarvoor vindt hij het te belangrijk. "Eindelijk is er een gesprek gaande onder een grotere groep mensen. Het kan niet meer worden weggewuifd."

Gesprek levert iets op

Of dat gesprek tot nu toe iets heeft opgeleverd? "Absoluut", zegt hij. "40 jaar geleden verhuisde ik vanuit Suriname naar Nederland. Ook toen was racisme een issue, maar het werd niet besproken in de media. Dat is nu wel anders."

Niet dat hij nooit meer iets vervelends meemaakt: "Laatst nog, werd ik er op Schiphol meerdere keren uitgeplukt door beveiligers, terwijl anderen gewoon mochten doorlopen. Of dat met mijn huidskleur te maken had, kan ik niet bewijzen, maar ik denk het wel."

'Waar komt u vandaan?'

Aan de andere kant merkt Victor dat witte mensen zich beter informeren. Vroeger kreeg ik heel direct de vraag: 'Waar komt u vandaan?'

Dat lijkt misschien onschuldig, maar betekende eigenlijk: u bent anders dan ik. Nu formuleren mensen hun vraag anders. 'Mag ik vragen waar u vandaan komt, is dat oké voor u?' zeggen ze nu. Voor mij is dat een groot verschil, het laat zien dat mensen weten dat de vraag gevoelig kan liggen."

Lees ook

Beleid

De volgende stap is wat Victor betreft dat er op beleidsniveau meer wordt nagedacht over institutioneel racisme en discriminatie. Hij vindt het idee voor een Nationaal coördinator discriminatie en racisme een mooie stap.

Ook in zijn eigen vakgebied moet nog het een en ander veranderen, vindt hij: "Laat mensen van kleur niet altijd de rol spelen van persoon met problemen. Denk aan een kind in armoede, dat kan net zo goed een wit kind zijn."

Polarisatie

Wat Victor jammer vindt, is dat de media altijd zoeken naar mensen die de meer extreme geluiden laten horen en die vervolgens tegenover elkaar zetten. "Dat zorgt voor polarisatie en daar ben ik tegen."

Maar, voegt hij eraan toe. "Ik kan me best voorstellen dat het veel mensen van kleur hoog zit dat er nog altijd sprake is van institutioneel racisme en discriminatie, en dat ze om die reden van zich willen laten horen."

Daniel van den Hooven (73), gepensioneerd

Daniel van den Hooven en zijn vrouw: "De discussie te gepolariseerd"
Bron: EenVandaag
Daniel en zijn vrouw: "De discussie te gepolariseerd"

Daniel is van mening dat het feit dat er nu meer aandacht is voor racisme in de media, mensen juist uit elkaar drijft. Het werkt polarisatie in de hand, vindt hij.

"Ik vind dat mensen van kleur soms overgevoelig reageren op een opmerking." Het laatste jaar gebeurt dat vaker naar zijn idee.

Pizzadoos

Hij verwijst naar jongeren die hun pizzadozen na het eten in het park laten liggen. "Het kan me niet schelen of je wit, bruin of zwart bent, ik zeg daar iets van als ik het zie gebeuren. Maar als een bruine of zwarte jongen vervolgens vindt dat ik hem discrimineer, dan ben ik het daar echt niet mee eens."

Hij maakt vaker van dit soort situaties mee, vertelt hij.

'Hartstikke verkeerd'

Daniel wil dat duidelijk is dat hij het 'hartstikke verkeerd' vindt wat er vorig jaar gebeurde met de Amerikaanse George Floyd, de directe aanleiding voor de Black Lives Matter-demonstraties.

En ook begrijpt hij inmiddels dat Zwarte Piet beledigend kan zijn voor mensen van kleur. Maar het gesprek zou anders gevoerd moeten worden, positiever, volgens hem.

Lees ook

Meer aandacht

De media kunnen hierin een rol spelen, zegt Daniel. "Door mensen aan het woord te laten die niet zo polariseren en geen agressieve taal gebruiken.

En als hij dan toch iets positiefs mag noemen: racisme en discriminatie worden inderdaad meer onder de aandacht gebracht. "Ik hoop dat de discussie in de toekomst wat soepeler zal verlopen."

Randstad versus regio

Zelf komt Daniel uit Etten-Leur in Noord-Brabant. Hij heeft het idee dat het er in gemeentes als die waar hij woont heel anders aan toegaat dan in de Randstad.

"In de grote steden lijkt er veel meer discussie te zijn en staan mensen tegenover elkaar, terwijl in de regio mensen over het algemeen vreedzaam met elkaar samenleven. Dat is in elk geval mijn ervaring."

Bekijk hier de interviews met Panelleden Victor en Daniel, de presentatie over de resultaten van het onderzoek onder het Opiniepanel en een reactie van onze studiogast.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'
Het datacenter van Microsoft in het Noord-Hollandse Middenmeer
Bron: ANP

Nu de verhoudingen met de Verenigde Staten in rap tempo verslechteren, maken experts en politici zich steeds grotere zorgen over de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse technologie: van e-mail tot data-opslag zijn we vólledig afhankelijk.

"Het is echt vijf over twaalf", zegt Bert Hubert, technologie-expert en voormalig toezichthouder van de AIVD. "Wij zitten nu al in een situatie dat als men in Amerika met het verkeerde been uit bed stapt, organisaties in Nederland in z'n geheel kunnen worden stilgelegd, zoals recent is aangekondigd voor het Internationaal Strafhof - waar Trump niet blij mee is en hij sancties voor heeft uitgeschreven."

Alle gemeenten

Hubert en andere deskundigen schetsten onlangs aan Kamerleden in het parlement de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse clouddiensten, zoals die van Microsoft, Amazon en Google. "Honderd procent van de Nederlandse gemeenten is al afhankelijk van Microsoft", aldus Hubert.

"Zodra data over jou per e-mail wordt verstuurd, staat het in de Amerikaanse cloud en valt het onder het bereik van de Amerikaanse overheid." Daar zit de zorg, nu de Verenigde Staten een radicaal andere afslag hebben genomen. In de Tweede Kamer waarschuwden verschillende experts dat onze afhankelijkheid van de Amerikaanse techreuzen tegen ons gebruikt kan worden.

Bekijk ook

Ondoordacht gebruik

Nog voor de inauguratie van Donald Trump begin dit jaar concludeerde de Algemene Rekenkamer bovendien al dat Nederland clouddiensten ondoordacht is gaan gebruiken en nauwelijks stil staat bij de risico's.

"Laat ik het onomwonden zeggen: het risico bestaat dat buitenlandse regeringen, met name de VS, informatie van de Nederlandse rijksoverheid of van burgers kunnen inzien en wellicht zelfs aanpassen", zei Ewout Irrgang van de Algemene Rekenkamer. Risico's zijn er volgens hem voor de overheid, bedrijven én Nederlandse burgers.

Diensten uitschakelen

"Ik maak me heel erg zorgen", zegt Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA Kim van Sparrentak. In het zwartste scenario zou Trump volgens haar Europa kunnen chanteren door diensten uit te zetten. "Dat zou in de praktijk betekenen dat overheden niet meer bij hun data kunnen. Mensen krijgen hun toeslagen niet meer uitgekeerd. Al dat soort zaken lopen dan direct vast."

In de hele Europese Unie zijn er volgens Van Sparrentak maar enkele gemeenten die niet afhankelijk zijn van de Amerikaanse cloud. Hetzelfde speelt volgens haar bij ziekenhuizen. Inmiddels is zeventig procent van de Europese cloudmarkt in handen van grote Amerikaanse spelers.

Bekijk ook

Stresstest

Met veertig collega's heeft Van Sparrentak de Europese Commissie daarom verzocht in kaart te brengen wat er gebeurt als die diensten daadwerkelijk uitvallen. "We hebben te lang gedacht: Amerika is onze vriend."

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis deelt de zorgen en vreest ook dat Trump bepaalde diensten domweg uit laat zetten als wij niet naar hem luisteren. "Bijvoorbeeld met de sancties tegen het Internationaal Strafhof in Den Haag, die totaal afhankelijk is van Amerikaanse technologie", zegt hij.

Eigen boontjes doppen

"Het gaat gewoon op zwart als Trump dat wil. We zullen onze eigen boontjes moeten doppen. Dat hadden we zelf niet zo voorspeld, dat de Amerikanen zo ver van ons af zouden kunnen drijven. En dat betekent voor ons dat er niks anders op zit dan onze technologische industrie in eigen hand nemen," aldus Groothuis.

"Er zijn Europese alternatieven, maar nog niet op de schaal die we nodig hebben. Die zul je langzaam moeten gaan creëren." Die investeringen kunnen volgens beide Europarlementariërs in de honderden miljarden euro's lopen. De EU zou daarbij vooral regels moeten opstellen om ervoor te zorgen dat data van Europese burgers ook altijd in Europa blijft.

Bekijk ook

Cloud Kootwijk

Maar vast staat volgens de Europarlementariërs dat Europa op eigen digitale benen moet komen te staan. Techexpert Hubert vindt ondertussen dat Nederland het heft in eigen handen moet nemen: Cloud Kootwijk, een Nederlandse, veilige cloud voor overheid en zorg - voor e-mail, chat, videobellen en bestandsdeling - zou digitale soevereiniteit moeten garanderen.

De naam is een verwijzing naar Radio Kootwijk, waarmee de Nederlandse staat zichzelf een eeuw geleden onafhankelijk maakte van buitenlandse communicatienetwerken. Zsolt Szabó, Staatssecretaris Digitalisering en Koninkrijksrelaties, komt nog voor de zomer met een nieuwe Nederlandse cloudstrategie.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'
Het nieuwe beleid van Donald Trump is geen goed nieuws voor klimaatwetenschap
Bron: NASA / EenVandaag

De nieuwe regering van president Donald Trump in de Verenigde Staten zet het mes in klimaatonderzoek en klimaatbeleid. "Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Meer dan 30 jaar werkte Dan Costa bij de Environmental Protection Agency (EPA), het Amerikaans milieuagentschap. Als National Director was hij onder meer verantwoordelijk voor onderzoek naar luchtvervuiling en klimaatverandering, en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.

'Volksgezondheid kon hen niets schelen'

Costa werkte onder zes verschillende presidenten. "Er was altijd wel verschil te merken tussen Republikeinse en Democratische regeringen", vertelt hij.

"Maar toen de eerste Trump-regering aantrad kregen we voor het eerst het gevoel dat volksgezondheid hen eigenlijk niets kon schelen. We merkten snel dat alles wat werd gedaan op het gebied van milieu en volksgezondheid door die regering werd geïsoleerd en gemarginaliseerd."

Frontale aanvallen

Wat nu gebeurt gaat volgens Costa nog een stap verder: "De toekomst van veel wetenschappelijk onderzoek is opeens onzeker, mensen beginnen het gevoel te krijgen dat ze aan de rand van een afgrond staan. Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Costa doelt op het rappe tempo waarmee wetenschap onder de regering-Trump onder druk komt te staan. Vooral de takken die niet in de politieke ambities van de regering passen, zoals onderzoek naar klimaatverandering en klimaatadaptatie, krijgen met frontale aanvallen te maken.

Bekijk ook

'Geweldige denkers'

"Wat mij verbijstert, is de snelheid waarmee wetenschap wordt afgebroken. Ik ben echt sprakeloos", reageert de Nederlandse klimaatwetenschapper Heleen de Coninck.

"En dat terwijl de Amerikaanse klimaatwetenschap zo belangrijk is voor verdere kennisopbouw op de hele wereld. Er zitten daar geweldige denkers."

Samenwerking van 'levensbelang'

De Coninck is verbonden aan de TU Eindhoven en de Radboud Universiteit in Nijmegen en schreef mee aan verschillende VN-klimaatrapporten. Regelmatig werkt ze samen met collega's in de Verenigde Staten. "Er zit daar enorm veel wetenschappelijke kracht, met veel relevante data."

"Klimaatverandering is echt een mondiaal probleem. Als we resultaten met z'n allen blijven delen kunnen bijvoorbeeld ook ontwikkelingslanden zich beter voorbereiden op klimaatverandering en extreem weer. Goede internationale samenwerking is van levensbelang, letterlijk."

Bekijk ook

Helft van personeel moet weg

Of deze internationale samenwerking blijft bestaan, is de vraag: onlangs liepen medewerkers van miljardair Elon Musk, die de overheid efficiënter en goedkoper wil maken, het hoofdkantoor binnen van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Dit onderzoeksinstituut is vergelijkbaar met het Nederlandse KNMI.

NOAA speelt in de VS een cruciale rol bij het voorspellen van gevaarlijke weersomstandigheden, het beschermen van de oceanen en het verzamelen van wetenschappelijke gegevens over klimaatveranderingen. Desondanks kregen medewerkers te horen dat de helft van het personeel op termijn moet vertrekken en dat het budget met zo'n 30 procent wordt gekort.

'Trump-loyalist zonder inhoudelijke kennis'

"We verwachten dat ook binnen de Environmental Protection Agency zoiets zal gebeuren", zegt Dan Costa. "Maar het is onduidelijk hoe drastisch de gevolgen zullen zijn."

Gerust is hij er in ieder geval niet op: "De nieuwe EPA-baas is een Trump-loyalist en hij heeft geen enkele kennis van milieuwetenschappen."

Bekijk ook

Klimaatdata veilig stellen

Ook de NASA ligt onder vuur. Met behulp van satellieten, onderzoeksvliegtuigen en grondstations wordt daar een breed scala aan klimaatdata verzameld. Gegevens zoals temperatuurveranderingen in de atmosfeer, hittegolven en afwijkingen in klimaattrends, maar ook smeltende ijskappen, zeespiegelstijging, extreme regenval en meer.

"NASA doet veel moeite om ervoor te zorgen dat de datasets beschikbaar blijven, bijvoorbeeld op veilige parallelle servers en websites", vertelt Costa. "Zelfs als de oorspronkelijke websites offline worden gehaald."

Data beschermen

Al In 2016 werd daarvoor de Environmental Data Governance Initiative opgericht. "Betrokken wetenschappers ontwikkelden een strategie om gegevens te bewaren", legt Costa uit. "Ze proberen data te beschermen, toegankelijk en up-to-date te houden. Dat is nu cruciaal, de situatie is erg onzeker."

De ontgoocheling onder wetenschappers is groot. "Waarheid en feiten lijken er niet meer toe te doen", stelt De Coninck vast. "De redelijkheid is echt zoek. Tegenwoordig ontkent men wetenschappelijke bevindingen vaak glashard, en dat is op lange termijn zeer zorgelijk. Dat zeg ik niet alleen als wetenschapper, maar ook als burger."

Bekijk ook

Duur onderzoek

De Coninck stoort zich ook aan de beeldvorming rondom zogenaamd duur en log onderzoek, zoals nu in de VS. "Bedrijven zoals die van Musk bouwen voort op onderzoek en innovatie die ook door de Amerikaanse overheid zijn betaald", legt ze uit.

"De talenten, zoals ingenieurs die er werken, zijn opgeleid dankzij de overheid", benadrukt de wetenschapper. "Dus het saneren van overheden op deze manier zorgt eerder voor een innovatie-armer land dan een innovatievere economie."

'We leven in cruciale periode'

Haar Amerikaanse collega Dan Costa hoopt dat de wetenschap niet verder wordt ondermijnd. "We leven in zo'n cruciale periode. Als we klimaatverandering willen aanpakken, kunnen we niet verder met een, of zelfs twee handen op onze rug gebonden."

"Ik kijk vaak naar mijn kleinkinderen en vraag me af: wat is de erfenis die mijn generatie aan deze jonge mensen zal nalaten?", sluit hij af.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant