Dit zijn 3 thema's waar kiezers van PVV, VVD, NSC en BBB op botsen

Na de afgelopen formatieronde over de vorm te hebben onderhandeld, praten PVV, VVD, NSC en BBB verder over de inhoud. Afgaande op de meningen van de kiezers, kunnen stikstof, Oekraïne en het eigen risico de 'hete hangijzers’ worden.

Dat blijkt uit onderzoek onder 26.000 leden van het Opiniepanel. Eerder deze week werd al duidelijk dat kiezers van de formerende partijen het, net als hun partijleiders, oneens zijn over de financiën van een komend kabinet. Maar ook over de vraag aan welke thema's wel of geen geld besteed kan worden, verschillen deze kiezers van mening. EenVandaag licht drie van de meest bediscussieerde onderwerpen uit.

Stikstof

Om de gestelde stikstofdoelen voor 2030 en 2035 te halen, zal een volgend kabinet flink aan de bak moeten. Eerder deze maand concludeerden onder andere het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat de huidige overheidsplannen daarvoor onvoldoende zijn.

Toch willen de meeste kiezers van PVV (70 procent) en BBB (61 procent) liever dat het volgende kabinet de stikstofmaatregelen overboord gooit. Bij kiezers van VVD (56 procent) en NSC (57 procent) is ruim de helft juist wel voor maatregelen.

Inkrimpen veehouderij

Volgens (ruim) een derde van VVD- en NSC-kiezers is het inkrimpen van de 'totaal uit de hand gelopen' veehouderij daarvoor het beste middel. "We exporteren vlees en andere dierlijke producten en houden de rotzooi hier", zegt een NSC-kiezer.

Maar bij de kiezers van PVV en BBB wil dat er niet in. Zij vragen zich af waarom Nederland 'het braafste jongetje van de klas' zou moeten zijn. "De waardes die nu zijn vastgelegd in de wet zijn belachelijk laag. In omringende landen zijn die veel hoger", zegt een BBB-kiezer.

Steun aan Oekraïne

Hoewel de PVV in haar verkiezingsprogramma aangaf geen financiële en materiële steun meer aan Oekraïne te willen geven in de oorlog met Rusland, liet partijleider Geert Wilders een maand geleden op X weten toch open te staan om over 'iedere vorm van hulp' te praten.

Onder zijn eigen aanhang is minder dan 37 procent voor het voortzetten van financiële steun. Een schril contrast met de kiezers van de andere drie partijen, waarvan een ruime meerderheid daar wél voorstander van is. "Oekraïne vecht ook voor ons", vindt een VVD-kiezer.

Druk op onderhandelingen

Onder PVV-kiezers zou twee derde (64 procent) het goed vinden als Nederland meer druk zet op Oekraïne om met Rusland te onderhandelen over vrede, ook als het daarvoor een deel van het land op zou moeten geven. "Deze oorlog kost te veel mensenlevens", zegt een PVV-kiezer.

Kiezers van de andere drie partijen zien minder in dat plan. Daarvoor zien zij Poetin als een 'te onbetrouwbare' gesprekspartner en vragen zij zich af waar de onderhandelingen ophouden. "Dan blijft Poetin aanvallen totdat kleine stukjes land toch een heel groot stuk worden", meent een BBB-kiezer.

Eigen risico

Ook het eigen risico in de zorg kwam nadrukkelijk terug in de afgelopen verkiezingscampagne. Hoewel een meerderheid van de Tweede Kamer voor het afschaffen van het eigen risico is, wil het demissionaire kabinet daar nog niet aan beginnen. Ruim een kwart zorg mijdt vanwege het eigen risico. Het afschaffen daarvan zou volgens oud-minister Kuipers leiden tot een kostenstijging van 6 miljard.

Het afschaffen van het eigen risico werd ook opgenomen in het verkiezingsprogramma van de PVV. Toch zijn de kiezers van deze partij inmiddels verdeeld over de vraag of dat volledig afgeschaft zou moeten worden. 45 procent zou hier voorstander van zijn, een even groot deel is daarop tegen.

'Te duur'

Voorstanders uit het PVV-kamp zien het eigen risico nog steeds als 'onbetaalbaar' en een 'boete op ziek zijn'. Toch is bijna een helft van die kiezers tegen een volledige afschaffing: "Een beetje eigen risico is prima. Zo voorkom je ook dat er misbruik van de zorg gemaakt gaat worden."

Met name de kiezers van VVD (82 procent) en NSC (63 procent) zijn het sterkst tegen het afschaffen van het eigen risico. Zij vrezen bijvoorbeeld dat daarmee de druk op de zorg toe zal nemen, omdat men 'voor ieder wissewasje' weer een dokter opzoekt. Ook verwachten zij dat ze die kosten uiteindelijk terug gaan zien in de zorgpremies, die volgens hen al 'verschrikkelijk hoog' zijn.