In de eerste zetelpeiling na de installatie van het kabinet-Schoof verliest de PVV 4 zetels. Vorige maand liep er ook al zo’n groep kiezers weg bij de partij van Geert Wilders. Dat blijkt uit de nieuwe zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos I&O.

De PVV staat nu op 40 zetels: nog altijd 3 meer dan de 37 zetels die de partij in november bij de Tweede Kamerverkiezingen haalde, maar wel het laagste aantal in de peilingen sindsdien. Het CDA wint juist: die partij krijgt er 3 virtuele zetels bij en staat nu op 9.

Nieuwe kiezers weer weg

Al snel na de verkiezingswinst trok de PVV nieuwe kiezers aan en steeg eerder dit jaar richting de 50 zetels in de peiling. Vooral mensen die bij de verkiezingen nog thuis waren gebleven, en mensen die VVD en NSC hadden gestemd, vonden hun weg naar de partij van Wilders.

Maar het zijn vooral die 'nieuwe' kiezers die de partij nu ook weer verlaten. Mensen die bij de verkiezingen al op de PVV stemden, blijven de partij juist grotendeels trouw.

'Gebrek aan kundige mensen'

Een deel van de weggelopen kiezers heeft het gevoel dat 'er nog te weinig gebeurt' nu het nieuwe kabinet is geïnstalleerd. Maar ze wijzen vooral op het gebrek aan ervaring van PVV-politici. Dat valt de weggelopen kiezers op nu de bewindspersonen aan de slag zijn gegaan.

"Door gebrek aan goede mensen ga ik afhaken van de PVV", zegt een voormalig PVV-kiezer. En een ander: "Omdat er geen kundige mensen zitten in de partij. En met alleen schreeuwen kan je geen land regeren." Ook het social mediagebruik van politici stuit kiezers tegen de borst: "Dat domme gedrag op X moet verboden worden voor politici."

Andere coalitiepartijen stabiel

Bij de andere coalitiepartijen verandert er weinig in de zetelpeiling. De VVD staat het hele jaar al rond de 20 zetels en haalt er deze maand 21, dat is 1 zetel meer dan in juni. NSC staat stabiel op 11 (-1) en BBB op 8 (+2). De partij van Caroline van der Plas schommelt sinds de verkiezingen tussen de 6 en 8 zetels.

Bij de verkiezingen, inmiddels 8 maanden geleden, haalden de vier coalitiepartijen samen 88 zetels. Een kleine maand na de installatie van het kabinet-Schoof zijn daar nog 80 zetels van over, nog altijd genoeg voor een meerderheid in de Tweede Kamer.

Bontenbal trekt kiezers

Aan de oppositiekant staat het CDA voor het eerst in lange tijd op winst. De partij krijgt er in de zetelpeiling 3 zetels bij en staat nu op 9. Dat is het hoogste aantal sinds het aantreden van Henri Bontenbal als partijleider, bijna een jaar geleden. En het is vooral hij die de nieuwe kiezers aantrekt.

De manier waarop Bontenbal zich heeft laten zien als oppositie tegen het nieuwe kabinet is veel mensen goed bevallen. Kiezers die overstappen naar het CDA noemen hem 'fatsoenlijk', 'genuanceerd' en 'positief'. "In de verharde Tweede Kamer is hij een rustpunt die standpunten goed en duidelijk kan verwoorden", vat een nieuwe CDA-stemmer een breed gedragen gevoel samen.

PvdA-GroenLinks onveranderd

Verder zijn er weinig verschuivingen in de zetelpeiling. PvdA-GroenLinks staat net als vorige maand op 27. De linkse samenwerking onder leiding van Frans Timmermans werd bij de Tweede Kamerverkiezingen de tweede partij van het land en is dat virtueel nog steeds.

D66 gaat dit jaar op en neer tussen 10 en 12 zetels. Deze maand heeft de partij van Rob Jetten er 10, 2 minder in vergelijking met juni. De rest van de kleinere partijen - CDA en BBB dus uitgezonderd - haalt allemaal tussen de 1 en 5 zetels.

Israël voert de militaire strijd tegen Hamas op en wil delen van de Gazastrook bezetten, zegt premier Benjamin Netanyahu. Maar experts vragen zich af wat het plan is: "Gaza veroveren is niet zo moeilijk, het gebied daarna behouden is veel ingewikkelder."

Premier Netanyahu kondigde vandaag een intensieve militaire operatie aan met als doel om Hamas te verslaan. Volgens hem zal Israël Gaza niet binnenvallen om zich vervolgens weer terug te trekken: "De bedoeling is het tegenovergestelde daarvan."

'Dagen tot paar weken'

Het Israëlische leger heeft inmiddels tienduizenden reservisten opgeroepen voor het aanstaande offensief in Gaza. Een bezetting van de Gazastrook zou dan ook snel een feit kunnen zijn, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruijf. "Ik denk ook dat het Israël gaat lukken."

Hij verwacht dat Israël de Gazastrook 'binnen een paar dagen of een paar weken' kan veroveren. "Dan heb je heel Gaza wel onder controle. Het probleem is dan alleen: er wonen wel 2,2 miljoen mensen, hoe krijg je die onder controle?", zegt De Kruif. "Land bezetten is iets anders dan land ook daadwerkelijk bezet houden."

Situatie van voor 2005

Een nieuw militair offensief zou goed het einde kunnen betekenen van een Palestijns Gaza, denkt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent: "Je mag concluderen uit de woorden van politici in het Israëlische veiligheidskabinet dat er een herbezetting komt."

Daarmee zouden we teruggaan naar de situatie van voor 2005, toen Israël tientallen jaren ook de hele Gazastrook in handen had, vertelt hij. "En dus zullen er straks ook nieuwe nederzettingen gebouwd gaan worden voor Israëlische Joden in Gaza."

'Terecht op een kluitje'

Netanyahu liet in zijn aankondiging van het nieuwe militaire offensief weten dat de inwoners van Gaza zullen worden 'verplaatst'. Voor hun eigen bescherming, voegde de Israëlische premier daaraan toe. Malcontent verwacht dat de Palestijnen zullen worden verdreven naar het zuiden. "Die komen daar dan terecht op een kluitje."

Een aantal ministers in het kabinet van Netanyahu zijn volgens de Midden-Oosten-expert extreem nationalistisch. "Die hebben deze plannen al veel langer", weet hij. "Eigenlijk kon je op je vingers natellen dat dit zou gaan gebeuren."

Al weken geen hulp

Het Israëlische leger heeft op dit moment al zo'n 70 procent van de Gazastrook onder controle. Volgens persbureau AP zou een totale verovering betekenen dat honderdduizenden Palestijnen hun verblijfplaats kwijtraken.

Daar komt bij dat de mensen in Gaza al weken zonder voedsel, schoon water, medicijnen en medische hulp zitten. Israël houdt de grenzen met Gaza sinds 2 maart dicht voor humanitaire hulp. Internationale hulporganisaties waarschuwden vorige week dat de laatste voorraden inmiddels zijn uitgedeeld.

'Moet proportioneel zijn'

De Kruif zet dan ook vraagtekens bij een nog verdere uitbreiding van het bezette gebied. "Ik heb beelden gezien van 7 oktober, die zijn vreselijk", zegt hij over de aanslag van Hamas op Israël. "Maar is dat nou een reden om 2,2 miljoen mensen op een heel klein stukje grond te gaan concentreren?"

De maatregelen die Israël neemt in reactie op de aanslag van 7 oktober 2023 moeten wel proportioneel zijn, zegt hij. "Dus die moeten in verhouding zijn met het gevaar dat er uitgaat van de extremisten van Hamas."

Ander soort oorlog

Een volledige bezetting van de Gazastrook leidt uiteindelijk tot een ander soort oorlog met Hamas, legt de oud-commandant uit. "Wij noemen dat een asymmetrische of een irreguliere oorlog." Dat betekent volgens hem dat er straks bijvoorbeeld meer aanslagen zullen worden gepleegd.

De bestrijding hiervan en het handhaven van de status quo is een kwestie van een lange adem die veel inspanning kost, benadrukt De Kruif. "En als er één ding is wat Israel niet heeft, dan zijn het de vele militairen die daarvoor nodig zijn."

Terughalen van gijzelaars

Los van de strijd met Hamas is bovendien de grote vraag of het andere doel van Netanyahu wel bereikt kan worden: het terughalen van de Israëlische gijzelaars in Gaza. "Bij een totale bezetting is de kans juist groter dat de gijzelaars dood gaan", zegt Malcontent. "Een intensivering van de strijd in Gaza heeft dus gevolgen."

Toch is de verwachting van beide deskundigen dat Israël doorzet. "Ze hebben ook het militaire vermogen", vertelt De Kruijf. "Hamas is relatief verzwakt. Maar vooral heeft Israël - waarschijnlijk - de steun van de president van de Verenigde Staten om dit te kunnen doen."

Internationale steun

Tegelijkertijd denkt de oud-commandant dat internationaal de steun voor Israël sterk zal afnemen bij een nieuw offensief in Gaza. "Israël zou zich dat meer moeten afvragen", zegt hij.

Wat is zo'n kortetermijnsucces om een bufferstrook te creëren je waard als je op lange termijn steun verliest in heel de wereld", legt De Kruif uit. "Terwijl je die steun hard nodig kan hebben. Want de echte vijand van Israël is Iran en die wordt gesteund door Rusland. Dus het conflict is nog lang niet ten einde."