radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

PVV en GroenLinks-PvdA even groot in laatste zetelpeiling voor Europese verkiezingen

PVV en GroenLinks-PvdA even groot in laatste zetelpeiling voor Europese verkiezingen
Bron: ANP

Een dag voor de verkiezingen staan de PVV en GroenLinks-PvdA allebei op 8 zetels. Dat blijkt uit de slotpeiling voor het Europees Parlement van EenVandaag en Ipsos I&O. Ze zijn hiermee virtueel de grootste partijen.

De partijen staan daarmee op vrijwel gelijke hoogte als een week geleden.

PVV stijgt flink

Bij de vorige Europese verkiezingen in 2019 werd de PvdA met 6 zetels de grootste. GroenLinks haalde toen 3 zetels, opgeteld 9. Nu doen ze als één partij mee en blijven ze met 8 zetels samen dus vrijwel gelijk in de peiling.

De PVV boekt juist virtuele winst. Die partij kreeg door herverdeling van zetels na de brexit één zetel toegewezen, en haalt nu 7 zetels meer.

Verschil met Tweede Kamerpeiling

Terwijl deze partijen in de Europese peiling dus op gelijke hoogte staan, zit er in de peiling voor de Kamer juist een groot verschil tussen de twee.

Ook landelijk zijn de PVV en GroenLinks-PvdA de twee grootste partijen, maar daar is de PVV met 48 zetels ongeveer twee keer zo groot als de partij van Timmermans: die staat op 24.

2 zetels

De VVD heeft nu 5 leden in het Europees Parlement en houdt die in deze peiling ook. Het CDA halveert en komt op 2. Ook D66 staat op 2, en blijft daarmee stabiel vergeleken met de vorige verkiezingen.

NSC deed, net als BBB, in 2019 nog niet mee. NSC staat deze week op 2 zetels, BBB op 1.

De zetelpeiling voor het Europees Parlement

Meerdere partijen op het randje

BBB balanceert daarmee, net als andere partijen, op het randje van een zetel. Ook de SP, Volt en de Partij voor de Dieren staan op 1. Maar door de onzekerheid in de peiling, kunnen dat er ook 0 of 2 zijn.

Ook voor de ChristenUnie, SGP en Forum voor Democratie lijkt het spannend te worden. Zij halen de kiesdrempel in dit onderzoek net niet, waardoor ze op 0 zetels staan.

info

Hoeveel zetels heeft Nederland in het Europees Parlement?

Bij de vorige verkiezingen voor het Europees Parlement, in mei 2019, waren er 26 Nederlandse zetels te verdelen. Nadat het Verenigd Koninkrijk begin 2020 de Europese Unie verliet, werden de Britse zetels over andere landen verdeeld. Nederland kreeg er 3 bij en heeft daarom nu 29 zetels in het Europarlement. Na de verkiezingen van juni 2024 worden dat er 31. Nederland krijgt 2 extra zetels, omdat de bevolking is gegroeid. Het Europees Parlement heeft dan in totaal 720 leden uit 27 verschillende landen.

45 procent twijfelt

De verkiezingen zijn morgen al, maar nog lang niet iedereen die zegt (waarschijnlijk) te gaan stemmen, weet op welke partij. Bijna de helft (45 procent) van hen twijfelt nog in meer of mindere mate. Op welke partij deze groep uiteindelijk stemt, zou dus een flinke invloed kunnen hebben.

Om een definitieve keuze te maken, gaan veel zwevende kiezers deze week af op kieswijzers. Ook actuele gebeurtenissen en de mogelijke winst van rechtse partijen spelen bij de twijfelaars mee bij het bepalen van hun keuze, blijkt uit onderzoek onder het Opiniepanel.

Bekijk ook

Opkomst belangrijk voor PVV en GroenLinks-PvdA

Ook wie wel of niet gaan stemmen, kan effect hebben op de verkiezingsuitslag, zeker omdat de opkomst bij de Europese verkiezingen traditiegetrouw relatief laag is. Bij de vorige verkiezingen, in 2019, ging 41,8 procent naar de stembus.

Uit het onderzoek blijkt dat de PVV mogelijk profijt kan hebben van een hogere opkomst. GroenLinks-PvdA zou er juist baat bij kunnen hebben als er minder mensen gaan stemmen. Deze peiling is daarom geen voorspelling van de uitslag, maar geeft een beeld van de politieke verhoudingen op dit moment.

Hoe staat de partijen er een dag voor de EU-verkiezingen voor? Bekijk het in onze tv-uitzending.
info

Over het onderzoek

Het onderzoek is gehouden onder 2.030 stemgerechtigde Nederlanders. Er is gevraagd naar stemgedrag als er vandaag verkiezingen voor het Europees Parlement zouden zijn en er is uitgegaan van 31 Nederlandse zetels. De gegevens zijn verzameld van 3 tot en met 5 juni 2024. Afwijkingen tussen de samenstelling van de uiteindelijke steekproef en de samenstelling van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen worden door middel van een weging gecorrigeerd. Omdat de zetelaantallen zijn gebaseerd op steekproeven moet rekening worden gehouden met de statistische marges die daarbij horen. De marge rond de zetels per partij bedraagt + of - 1 zetel. Het effect van restzetels in een versplinterd politiek landschap vergroot de onzekerheid bij het vertalen van de percentages naar een zetelverdeling. Bij de peiling wordt gevraagd naar wat mensen zouden stemmen als er vandaag verkiezingen zouden worden gehouden. Daarom moeten peilingen niet zozeer als voorspelling voor de verkiezingsuitslag worden gezien, maar als de stand van zaken op het moment van peilen. We weten dat veel kiezers pas op een laat moment beslissen op welke partij ze stemmen. Zaken als een televisiedebat of ontwikkelingen in het nieuws kunnen kiezers op het laatste moment nog beïnvloeden. Daarnaast maakt de traditioneel lage opkomst bij verkiezingen voor het Europees Parlement het inschatten van de uitkomst lastig.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'

Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'
Asielzoeker Muhammad is tot zijn opluchting toch nog in de Nederlandse asielprocedure gekomen
Bron: EenVandaag

Asielzoekers die in een ander Europees land zijn aangekomen, mogen hier worden geweigerd door de IND. Als ze na anderhalf jaar niet zijn teruggestuurd, mogen ze blijven. "Er zijn in ons land heel veel mensen die deze mensen helpen onderduiken."

Mohammad uit Iran is opgelucht. Hij heeft van zijn advocaat te horen gekregen dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zijn asielprocedure in behandeling heeft genomen. Hij is een politieke vluchteling en loopt gevaar in zijn geboorteland. Hij moest volgens de Dublinverordening een asielaanvraag eigenlijk in Kroatië afwachten.

'Ik wilde niet terug naar Kroatië'

Daar werd hij, voordat hij bijna twee jaar geleden in Nederland aankwam, door de Kroatische politie opgepakt en voor het eerst geïdentificeerd. Toen hij vervolgens naar Nederland doorreisde en bij de IND asiel aanvroeg, kreeg hij daar te horen dat ze zijn aanvraag niet in behandeling zouden nemen.

"Ik moest terug naar Kroatië", vertelt Mohammad. "Daar zouden ze mijn asielaanvraag in behandeling nemen. Maar ik wilde niet terug naar Kroatië. Ik heb hier in Nederland familie wonen en ben nierpatiënt. Hier heb ik mensen die mij kunnen helpen, in Kroatië niet."

Bekijk ook

Dublinverordening

De Dublinverordening bepaalt dat het land waar een vreemdeling Europa binnenkomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn of haar asielverzoek. Deze regels werden in 2003 ingevoerd om te voorkomen dat asielzoekers Europa rondreizen om in verschillende lidstaten een procedure te beginnen, maar ook om te zorgen dat niet ieder land zijn handen van een zaak af kan trekken.

Zodra iemand in Nederland asiel aanvraagt, wordt in verschillende databases gecontroleerd of diegene eerder in een andere EU-lidstaat is geweest. Als dat zo is gaat de IND niet verder met de asielprocedure. Nederland verzoekt de andere lidstaat dan om de asielzoeker terug te nemen: dat is een Dublinclaim.

Lastig in de praktijk

Vervolgens heeft de andere lidstaat twee maanden om op dat verzoek in te gaan. Is er na die periode nog geen reactie, dan geldt: wie zwijgt, stemt toe. De asielzoeker kan dan worden overgedragen.

Dat is de bedoeling, zegt universitair docent migratierecht Mark Klaassen, maar de praktijk is vaak anders. "De Dublinverordening werkt tussen lidstaten, en de effectiviteit hangt dus af van de bereidwilligheid van de verschillende landen. In de praktijk komt er van de Dublinregels niet veel terecht, omdat het andere land niet meewerkt, of omdat de asielzoeker niet meewerkt."

Bekijk ook

1 op 6 Dublinclaims ingewilligd

Dat blijkt ook uit cijfers die EenVandaag bij de IND heeft opgevraagd. Slechts 1 op de 6 Dublinclaims die Nederland in de afgelopen vijf jaar heeft gedaan, heeft geleid tot overdracht van een asielzoeker naar een ander land.

Het valt op dat er tussen de verschillende lidstaten grote verschillen zijn in bereidwilligheid. Zo neemt Duitsland asielzoekers bij bijna de helft van de claims daadwerkelijk terug, terwijl Italië nauwelijks op dit soort verzoeken reageert. In de afgelopen drie jaar is geen enkele asielzoeker vanuit Nederland teruggestuurd naar Italië, ondanks de ruim 4.000 verzoeken die er zijn gedaan.

Termijn van anderhalf jaar

Daar kunnen asielzoekers gebruik van maken. 'Dublin' houdt een land namelijk niet voor eeuwig verantwoordelijk voor de opvang: als iemand na achttien maanden niet is overgedragen aan de verantwoordelijke lidstaat, verloopt de claim en kan een hij of zij alsnog ergens anders een asielprocedure beginnen.

Klaassen: "Je ziet in de cijfers vaak staan: 'met onbekende bestemming vertrokken.' Dat zijn mensen die uit de asielzoekerscentra zijn vertrokken en uit het zicht van de overheid zijn geraakt. In de Dublinverordening staat dat na 18 maanden de Dublinclaim vervalt. Als iemand dan nog niet naar het land van aankomst is teruggestuurd, kan Nederland niet langer iemand weigeren, en wordt dan alsnog verantwoordelijk voor de asielprocedure."

info

Nieuw Europees migratiepact

Het EU-Asiel en Migratiepact bevat regels voor een nieuw Europees asielsysteem en treedt in 2026 in werking. De nieuwe Verordening over asiel- en migratiebeheer bevat regels over de verantwoordelijkheidstoedeling voor de behandeling van asielverzoeken over de EU-lidstaten en een solidariteitsmechanisme. Een belangrijk doel van deze regels is om de solidariteit tussen lidstaten bij de verdeling van asielverzoeken minder vrijblijvend te maken. De termijn waarmee een Dublinclaim dan zal vervallen wordt drie jaar, in plaats van anderhalf jaar.

Bekijk ook

Asielzoekers duiken onder

Volgens asieladvocaat Sonya Taheri weten veel asielzoekers precies hoe dat werkt, en anticiperen ze er ook op. "Ze hebben een paar maanden om een netwerk op te bouwen. Dan vertel ik ze op een zeker moment: het is nu het moment om uit het centrum te vertrekken. Dan duiken ze onder."

"Er zijn veel mensen in Nederland die deze groep willen helpen, omdat ze begrijpen dat ze hier willen blijven", ziet Taheri. "Omdat ze hier familie hebben, of omdat de landen waar ze naar terug moeten veel slechtere omstandigheden hebben."

Organisaties helpen 'Dubliners'

EenVandaag sprak meerdere kerkelijke organisaties die deze 'Dubliners' helpen. Geen van de organisaties wil hiermee in de publiciteit treden. Ze geven aan kwetsbare asielzoekers te helpen om die achttien maanden door te komen, en zo te voorkomen dat ze op straat moeten zwerven.

Ook de gemeente Amsterdam helpt deze groep in hun opvang voor ongedocumenteerden. "We willen voorkomen dat kwetsbare mensen op straat moeten slapen, want dat is het alternatief", zegt verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink. "Dat vinden wij voor die mensen onwenselijk, en het zorgt uiteindelijk voor meer overlast voor de stad."

Bekijk ook

Drie jaar ook overbruggen

Groot Wassink maakt zich zorgen over de nieuwe regels die volgend jaar zomer van kracht gaan. Dan wordt de termijn voordat een Dublinclaim vervalt drie jaar in plaats van achttien maanden. "Dat zal betekenen dat mensen nog langer in de illegaliteit moeten leven, met alle gevolgen van dien. Wij zien als gemeente in de praktijk wat het gevolg is van regels die niet goed werken."

Asieladvocaat Taheri maakt zich er geen zorgen om dat asielzoekers die hier willen blijven met een Dublinclaim die drie jaar niet zullen weten te overbruggen. "Er zijn hele Facebookgroepen waarin mensen in het geheim mensen tijdelijk opvangen. Het zal misschien net wat lastiger worden, maar mensen laten zich niet zo gemakkelijk afschrikken als ze duidelijk hun toekomst in Nederland voor zich zien."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Zorgen om gezondheid in Lochem door plan voor lelieteelt: een van de meest bespoten gewassen

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant