Bij coronademonstraties van de afgelopen jaren zijn naast boze burgers ook vaak oud-militairen en veteranen te zien. Wie zijn deze mensen en wat drijft hen? "We vinden dat iedereen het recht heeft om zich vreedzaam te kunnen manifesteren."
De tientallen oud-militairen noemen zichzelf 'In het gelid voor vrijheid' (IHGVV). Ze willen een geweldloze buffer vormen tussen demonstranten en de politie. "Ten tijde van de excessen en het politiegeweld op het Museumplein en het Malieveld voelden wij ons geroepen om een symbool neer te zetten", vertelt de woordvoerder van IHGVV, Raf Jansen.
Srebrenica
Jansen is zelf oud-militair en veteraan. Hij diende bij Dutchbat 2 en 3 in Srebrenica, in voormalig Joegoslavië. Toen hij werd geconfronteerd met wat volgens hem excessief geweld tegen coronademonstranten is, wilde hij iets doen. Hij besloot zich aan te sluiten bij de groep van oud-militairen en veteranen.
"Soms komt voor dat de gemoederen vanuit een demonstrant heel hoog oplopen. Dan kan het beter zijn als wij de-escalerend werken", vertelt Jansen. "Als iemand in een politiepak dat doet, werkt dat bij sommige demonstranten als een rode lap op een stier."
Ook bij Black Lives Matter
Hoewel hij denkt dat er vast 'zusters en broeders' in de groep zijn die sympathiseren met de coronademonstranten, benadrukt hij dat de groep zich 'ver van politieke en maatschappelijke problemen houdt'.
"Voor ons zou het ook niet uitmaken als het een manifestatie van Black Lives Matter is", zegt hij. "Als we het idee hebben dat de grondrechten van vreedzame burgers worden belet, voelen we ons geroepen om dit te doen."
Waarde van vrijheid
Voor zijn aanwezigheid bij de demonstraties haalde hij het jasje van zijn oude uniform weer uit de kast. Het herinnert Jansen aan hoe hij op jonge leeftijd werd geconfronteerd met de waarde van vrijheid, maar ook met menselijk leed. "Wij staan daar voor de vrijheid van de vreedzame burger, net als tijdens mijn uitzending."
"Je beseft dat vrijheid het allerbelangrijkste goed is dat een mens kan hebben", zegt Jansen. "Ik vind dat mensen die op een vreedzame manier op een veldje staan om hun onvrede te uiten, de vrijheid moeten hebben om dat te doen."
Bekijk ook
Niet verboden
Niet iedereen is het ermee eens dat oud-militairen als Jansen gedeeltelijk in uniform, met spijkerbroek, bij de demonstraties staan. Hoewel het volgens de wet niet verboden is, zijn er meerdere veteranen die vinden dat er tegen opgetreden moet worden.
"Dat is onwetendheid", vindt Jansen. "Als ze zouden zien wat wij hier doen en wie wij zijn, dan zouden zij hun mening bijstellen." Het Veteranen Platform nam al eerder afstand van de acties van IHGVV en vermeldde hierbij dat het achter de acties van de politie staat.
Samenwerking met politie
Volgens Jansen is dat bij IHGVV helemaal niet anders. "We hebben goed contact met de politie, omdat we ook hun veiligheid belangrijk vinden", zegt hij. "Bij demonstranten en agenten die we treffen op demonstraties zien we dat ze blij zijn als wij er zijn. Het helpt echt."
Toch worden sommige leden van de IHGVV wel opgepakt door de politie. Een van hen zit nog steeds vast. Daarnaast laat de politie weten niets te kunnen bevestigen over samenwerkingen met de oud-militairen. Volgens een woordvoerder zijn er geen afspraken gemaakt.
Bekijk ook
'Het gaat tegen de wet in'
Ook vanuit de politiek is er kritiek. CDA-Kamerlid en reservist bij Defensie, Derk Boswijk, is niet blij met de acties van IHGVV. "Het is vast allemaal goed bedoeld, maar het gaat tegen de wet in. Particuliere acties als deze zijn verboden."
"We stemmen elke vier jaar op mensen die onze wetten en regels opstellen", zegt Boswijk. "Als je het daar niet mee eens bent, is het niet aan jou om wetten te breken. Dan moet je zelf iets doen, zoals bijvoorbeeld de politiek in gaan."
Rectificatie
In dit artikel stond in eerste instantie foutief vermeld dat Raf Jansen bij Dutchbat 4 en 5 in Srebrenica diende. Dat was een vergissing. Het moest zijn Dutchbat 2 en 3. Die fout is hersteld.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
