Twee derde heeft begrip voor de boerenacties van gister. Ondanks wat irritatie over de manier van protesteren en de overtuiging dat de uitstoot naar beneden moet, is er weerstand tegen het stikstofplan van het kabinet. Ook bij coalitiekiezers is gemor.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder het Opiniepanel, een dag na de boerenprotesten in het Gelderse Stroe. Daar kwamen tienduizenden boeren in actie tegen het stikstofplan van het kabinet. Volgens dat plan moet op veel plekken de uitstoot drastisch naar beneden. De veestapel moet 30 procent krimpen voor 2030 en veel boeren moeten stoppen. Dit leidt niet alleen tot ongenoegen bij boeren, maar ook bij publiek.
Tegen stikstofplan
'Te hard', 'te onverwachts', 'te ver'. Dat zijn de voornaamste redenen waarom slechts een derde (37 procent) achter het 2 weken geleden gepresenteerde stikstofplan staat: ruim de helft (54 procent) is tegen. De grootste onvrede zit bij kiezers van rechtse oppositiepartijen, maar ook coalitiekiezers zijn niet blij.
Een meerderheid van de CDA-kiezers is tegen (71 procent) en slechts een kwart is voor. Van de VVD- (38 procent) en ChristenUnie-kiezers (37 procent) ziet ook maar een minderheid het plan zitten. "Zelfs als ze flink bijdragen aan de uitstoot, het voelt onevenredig. Ik zie te weinig wat er in de luchtvaart, de industrie en het buitenland wordt gedaan om uitstoot te beperken", schrijft een VVD-kiezer daarover.
Minder stikstofuitstoot
Dat er weerstand is tegen het plan, betekent niet dat mensen geen gevaar zien in de huidige hoeveelheid stikstofuitstoot. Ruim de helft (59 procent) maakt zich zorgen over de staat van de natuur in Nederland. 69 procent vindt daarnaast dat de stikstofuitstoot naar beneden moet. Die overtuiging is toegenomen in de afgelopen jaren. In 2020 vonden nog zes op de tien dat de uitstoot moest worden teruggebracht.
Ook mensen die tegen het kabinetsplan zijn, denken daar nu zo over. Een CDA-kiezer schrijft: "De bedoeling is oké maar de uitvoering deugt niet. Boeren hebben al grote stappen gemaakt, er is te weinig begrip voor hun onmacht." De onvrede over het plan bij CDA-kiezers uit 2021 is zelfs zo groot dat het kabinet wat een meerderheid van hen (61 procent) betreft mag vallen als de plannen doorgaan. De grootste groep VVD- en ChristenUnie-kiezers willen niet zover gaan.
Begrip voor protest
Er is veel compassie voor boeren en hun wanhoop over dit plan, blijkt uit het onderzoek. 88 procent heeft begrip voor hun frustratie. Dat is een belangrijke reden waarom bijna tweederde (63 procent) begrip heeft voor de recente boerenprotesten.
Wel is er irritatie over de flinke verkeershinder die boeren veroorzaakten door, ondanks een verbod van de politie, met tractoren de weg op te gaan. Ongeveer de helft (47 procent) vindt dat tractoren niet mogen worden gebruikt bij boerenprotesten. Zij vinden dat de politie onvoldoende ingreep en er daardoor gevaarlijke situaties ontstonden.
Levenswerk
Van de andere helft (50 procent) mogen boeren hun tractoren wel inzetten bij protesten. "Als je levenswerk zo abrupt dreigt te eindigen, zou ik ook niet met een bordje op het Malieveld gaan staan", zegt een ondervraagde.
Mensen zijn wel uitgesproken tegen het protest bij het huis van stikstofminister Christianne van der Wal twee weken geleden. Een ruime meerderheid (69 procent) vond dat onacceptabel. Desondanks vindt bijna de helft dat boeren door mogen gaan met protesteren om hun punt te maken, "maar wel zonder sfeer van bedreiging en intimidatie", is deze nadrukkelijke boodschap.
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden op 22 juni, na afloop van de boerenprotesten in Stroe, en 23 juni 2022. Aan het onderzoek deden 22.917 deelnemers aan het EenVandaag Opiniepanel mee. De uitkomsten zijn gewogen op het totaal aantal ondervraagden en representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021.
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.