radio LIVE
meer NPO start

Hoe voorkom je als ouder een leerachterstand? 'Lees voor, speel Yahtzee of Pim Pam Pet, maar maak van thuis geen trainingskamp voor school'

Hoe voorkom je als ouder een leerachterstand? 'Lees voor, speel Yahtzee of Pim Pam Pet, maar maak van thuis geen trainingskamp voor school'
Bron: ANP

Wat doe je als je ziet dat je kind door corona een leerachterstand dreigt op te lopen? Een groot deel van de ouders maakt zich hier zorgen over. Toch kun je zelf iets doen om je kind hierin te helpen. "Zorg dat thuis het plezierig is."

Ouders zien met zorg aan dat kinderen door corona een onderwijs-achterstand oplopen. En dan wil je er als ouder het liefst met je kind mee aan de slag. Maar als er iets is dat onderwijskundige en uitgeefster van schoolboeken Arjanne Hoogerman aan ouders wil meegeven, dat is het wel dat je van een thuis geen school moet proberen te maken. De voormalig docente wil daarom dan ook een heldere verdeling tussen school en thuis. "Ik zeg altijd tegen ouders: 'Je bent ouder, geen leerkracht'."

Arjanne Hoogerman
Bron: EenVandaag

Zorgen over groeiende achterstand

Ouders maken zich zorgen, zo blijkt uit cijfers van het EenVandaag Opiniepanel. Ruim de helft van de ouders (52 procent) van leerlingen van de middelbare school, en 38 procent van de ouders van leerlingen in het basisonderwijs zien dat hun kinderen een achterstand hebben opgelopen.

En het blijft niet bij die waarneming, want veel ouders zijn bang dat die achterstand de komende tijd alleen nog maar zal toenemen. 53 procent van de ouders van basisschoolleerlingen vreest voor een groeiende achterstand, tegen 41 procent van ouders van leerlingen uit het middelbaar onderwijs.

Lees ook

Thuis geen trainingskamp

Deze zomer werd door de overheid 244 miljoen euro vrijgemaakt, zodat scholen hier op kunnen inspelen en begin oktober kwam daar nog eens 38 miljoen bij. Het geeft scholen meer ademruimte, maar als ouder of opvoeder wil je natuurlijk zelf ook de helpende hand toesteken.

Onderwijskundige Arjanne Hoogerman ziet wel mogelijkheden hiervoor, maar pleit ook voor terughoudendheid van de kant van ouders. "Mijn concrete tip is: "Zorg dat het geen trainingskamp wordt." Ze zegt het waarschuwend. "Dat klinkt misschien flauw als je denkt: ik wil m'n kinderen verder helpen. Maar kinderen kunnen hierdoor in een conflictsituatie komen te zitten."

Je bent ouder, geen leerkracht

Ze ziet dat er vanuit scholen een zekere druk op ouders ontstaat om kinderen verder te helpen, maar is daar flink kritisch op. "Het klinkt misschien wat lomp, maar het is niet het probleem van de ouders dat bepaalde lesstof niet behandeld is. Dat kun je niet van alle ouders vragen. Sommige ouders zijn er zelfs niet capabel voor, of hebben gewoon niet de mogelijkheden ervoor te helpen."

Want 'thuis is thuis en school is school', benadrukt ze met klem. "Ik zeg altijd tegen ouders: 'Jj bent ouder, je bent geen leerkracht'. Dat bedoel ik niet flauw, maar je hebt een andere taak daarin. Ik ben zelf een leerkracht. Als ik die kinderen aanspreek, dan luisteren ze, want ik ben de juf. Maar dat gaat niet als je een ouder bent. Dan ben ik ook nog moeder. Dan denken ze: het is wel goed, ik wil op de trampoline. En gelijk hebben ze, denk ik dan ook."

Spanningsboog van 20 minuten

Ga je als ouder toch aan de slag, dan is het verstandig om met een aantal zaken rekening te houden. "Wij geven aan dat de spanningsboog thuis ongeveer 20 minuten is. Wees je daar als ouder van bewust. Een les duurt maximaal een uur, maar 20 minuten is voor thuis echt maximaal. En daar kan dus niet alles in."

"Het is echt een andere periode", zegt ze, doelend op de coronatijd. "Dus als je ze juist thuis gaat trainen, dan heeft dat eerder een averechts effect op leerresultaten, dan dat het een positief effect heeft."

Alleen succeservaringen thuis

Waar ouders verder voor moeten waken is dat ze kinderen een andere uitleg geven dan die ze op school zijn gewend. "Vaak denken ouders: dit is een heel handig foefje, ik ga het zo uitleggen. Vervolgens snappen de kinderen er nog minder van van, want het is anders dan ze gewend zijn. En dat moeten ze ook nog in de thuissituatie zeggen: 'Dit snap ik helemaal niet'."

Hetzelfde geldt voor online-leerprogramma's als Squla: het kan wel, als het maar wel aansluit op de leerstof, anders is het contraproductief. "Eigenlijk vind ik kinderen thuis eigenlijk alleen succeservaringen moeten hebben. Door het consolideren van de oefenstof bijvoorbeeld", legt ze uit. "Daar heb je op school al instructie op gehad, daar mag je thuis op oefenen, maar geen nieuwe dingen doen. Want dat wordt dan een strijd tussen ouder en kind, met een averechts effect."

Lees ook

Yahtzee, Pim Pam Pet en galgje

De nadruk moet daarom vooral op plezier liggen, op het creatief omgaan met leerstof, vindt ze. En daar liggen genoeg mogelijkheden, waarbij de nadruk ligt op plezier, op succesbeleving. "Dan zien we dat kinderen gemotiveerd zijn thuis dingen te doen. Tekenspelletjes? Prima. Doe dat thuis, met dobbelstenen, met optellen. Yahtzee, dat is een prima telspel. Pim Pam Pet, als jij de letters moet leren, galgje, idem dito. Daar krijgen ze op school geen tijd voor."

"Benut dan ook de kracht van die thuissituatie", zegt ze met nadruk. "Ik heb kinderen in de klas die een cake willen bakken, maar dat kan niet met 25 kinderen. Maar het kan wel thuis, daar zit heel veel onderwijs in. Ze zijn constant aan het wegen, ze maken stukken. Daar zitten zoveel leerelementen in. En als ik hier uit het raam kijk, dan zie ik dat mijn buurjongetje uit groep drie de hele stoep heeft volgekrast met stoepkrijt. Hij telt dan tot en met 100. Dat is fantastisch En hij is ook nog zijn zusje gaan omtrekken. Dat kind is bezig geweest met tellen, met omtrekken. En dat kan wél thuis."

Stoepkrijgen
Bron: Arjanne Hoogerman
Arjanne Hoogerman: "Dat kind is bezig geweest met tellen, met omtrekken. En dat kan wél thuis."

Lees je kinderen voor

Het vermogen begrijpend te lezen is in coronatijd ook flink teruggelopen, maar ook daar ligt ruimte voor ouders. Maar wees je wel bewust van wat je doet. "We zijn geneigd om dan te zeggen: 'Het kind leest niet goed, laten we samen een boekje lezen thuis'. En dan moet je aan je ouders, je opa en oma een trucje laten zien waar je niet goed in bent. Daar krijgt geen kind plezier van."

"Ik zeg dan, draai het om: lees voor, laat ze horen hoe het goed is. Maar laat ze het niet zelf doen. Dan kun je nooit genieten van een verhaal, dan kun je nooit het plezier van boeken ontdekken", zegt ze, en geeft een voorbeeld uit eigen beleving. "Ik kan niet zingen, maar stel je voor dat ik elke dag voor de klas of in een groepje moet zingen? Nou, dan had ik nooit meer gezongen. Maar dat doen we wel met kinderen die niet goed kunnen lezen. Dan moet je aan het bureau van je leerkracht zitten lezen, en dan ook nog eens een keer thuis."

Lees ook

Spreekwoorden in Tik Tok

In het feit dat kinderen veel tijd online doorbrengen ziet ze wel kansen. "Ik sprak een leerkracht die kinderen telkens een spreekwoord liet opnemen in Tik Tok. Nou voel ik me heel bejaard, met dat Tik Tok", zegt ze lachend. "Maar ik zag wat dat met die kinderen deed. Dat stuurden ze naar elkaar."

"Dat is iets vérder denken. En reken maar dat die kinderen dat onthouden", zegt ze. "Dan zet je medium dat zo eigen voor ze is in met een ander doel. Ik denk zeker dat het effect kan hebben. Daar moeten we anders over na gaan denken."

Lees ook

Ouders zijn geen leerkrachten

Wat voor haar als een paal overeind blijft staan is dat de thuissituatie echt wezenlijk anders is dan de school. En ouders zijn geen leerkrachten, dat moet voor kinderen duidelijk zijn. "Want anders kan er thuis een strijd ontstaan, van: 'Nou moet ik weer'. Kinderen hebben het heel knap gedaan tot nu toe. De druk van die thuissituatie moet er af."

"Thuis is thuis en school is school", blijft wat Arjanne betreft daarom het mantra. "Je hebt al genoeg te managen en dan moet je er op een andere manier zijn. Het brengt het meest op, en dat klinkt heel simplistisch, als het kind goed in z'n vel zit. Dan gaat alles een stuk sneller en beter. Laten we voor de thuissituatie in elk geval zoveel mogelijk faciliteren. Want schoolgaan is voor kinderen al vreemd genoeg op dit moment."

info

Over het onderzoek

Het onderzoek onder ouders is onderdeel van groter onderzoek onder het EenVandaag Opiniepanel over verschillende onderwerpen. Hieraan deden in totaal 27282 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, waaronder 2300 ouders met kinderen in het basis- en voortgezet onderwijs. Het onderzoek is uitgevoerd tussen 2 en 4 november 2020. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoge kosten onderhoud rijksmonumenten staan vaak niet in verhouding met inkomsten: 'Overheid moet verantwoordelijkheid nemen'

Hoge kosten onderhoud rijksmonumenten staan vaak niet in verhouding met inkomsten: 'Overheid moet verantwoordelijkheid nemen'
De Wilhelminatoren in Valkenburg is ingestort.
Bron: ANP

De instorting van de Wilhelminatoren in Valkenburg roept veel vragen op. Want hoewel de oorzaak nog onduidelijk is, wil de burgemeester van Valkenburg dat er nu al wordt gekeken naar hoe we in Nederland omgaan met rijksmonumenten.

"Wat hier gebeurt kan dus eigenlijk op elke plek en met elk rijksmonument in dit land gebeuren", zegt burgemeester Daan Prevoo, een dag nadat de Wilhelminatoren zondagochtend plotseling instortte.

Op alles voorbereid, behalve dit

Ook al had de burgemeester geen aanwijzing dat er iets mis was.

"Het was als donderslag bij heldere hemel. Als burgemeester word je op alles voorbereid. Van een grote brand in een bejaardentehuis tot overstromingen. Maar als iemand zou vertellen: 'we gaan nu oefenen met een toren die instort'. Dan zou ik zeggen: 'zijn er andere ideeën op?'"

Beter toezicht

Het had niet mogen gebeuren, gaat de burgemeester. "Ik weet dat toezicht op een rijksmonument niet hip en sexy is als bestuurder. Maar hebben hier wel een taak en zorgplicht."

Volgens de burgemeester is het dan ook de vraag of we momenteel voldoen aan dat toezicht? "Als wij iets over het hoofd hebben gezien of steken hebben laten vallen, dan zijn we daar ook transparant in. Want we moeten hier van leren", voegt Prevoo toe.

Bekijk ook

Niet meer stabiel of veilig

Ik weet niet precies of er achterstallig onderhoud was bij de Wilhelminatoren in Valkenburg", zegt Eefje van Duin van de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM).

Maar er zijn inderdaad monumenten die er in het algemeen niet al te best bij staan, gaat ze verder. "Als je het onderhoud blijft uitstellen en wind en water binnen blijft komen, dan komt er een moment dat ze ook niet meer stabiel of veilig zijn."

Meer onderhoud nodig

Staat het er dan allemaal slecht bij? Dat valt volgens Van Duin dan wel weer mee.

"In de algemene zin staat een hele grote groep er goed bij, maar we moeten wel wat doen aan de monumenten die meer onderhoud nodig hebben." Zo noemt ze als voorbeeld de Westerkerk in Amsterdam die in 3 jaar tijd 14 centimeter is weggezakt. "In alle soorten monumenten kunnen deze problemen voorkomen."

info

Huidige staat rijksmonumenten

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderzocht de staat van ruim 40.000 rijksmonumenten. En concludeerde dat ruim 5.000 van die bouwwerken in slechte of matige staat verkeren. Volgens experts zou er 770 miljoen nodig zijn om deze restauratieachterstand terug te dringen. Maar de verantwoordelijke minister zegt dat daar nu geen geld voor is.

Kostbaar

Dat de eigenaren compleet zelf opdraaien voor de kosten, is volgens Van Duin niet mogelijk want veel van hen hebben geen inkomsten. "Zo heb je ook kerken die nauwelijks inkomsten hebben. Zeker met het teruglopende aantal kerkgangers." Het is dan lastig om de financiering voor het opknappen rond te krijgen.

En er zijn volgens haar ook hele unieke en grote gebouwen met veel details en hoge daken die kostbaar zijn om te onderhouden. "Op het moment dat jij een museum bent of een dierentuin, die inkomsten staan niet in verhouding tot de grote van de restauratieopgave. Een groot deel van het percentage moeten ze dan zelf ophoesten."

Bekijk ook

Nederlands erfgoed

En zo zijn er nog meerdere voorbeelden waar de kosten van onderhoud niet opwegen tegen de inkomsten.

"Bijvoorbeeld een voormalige watertoren, die wij nog steeds heel belangrijk vinden voor het aangezicht van het dorp, voor het verhaal van Nederland. Maar dan zullen we ook met elkaar moeten vinden dat er financiering moet komen om dat in stand te houden", legt Van Duin uit.

Slopen of nieuwbouw?

Minder monumenten of slopen en nieuwbouw, is dat dan geen optie? "Wij vinden met elkaar dat monumenten belangrijk zijn. Monumenten hechten ons aan het gebied."

"De overheid moet daarvoor zijn verantwoordelijkheid nemen en ervoor zorgen dat er voldoende middelen zijn om het monument in stand te houden."

Bekijk ook

'Monumenten zijn ervoor altijd'

Van Duin gaat verder: "Als wij naar de Waddeneilanden gaan en in zo'n leuk authentiek dorpje komen. Dan zeggen we: 'goh, wat is dat mooi'. Nog los van het feit dat iets slopen en vervolgens iets bouwen ook geld kost, kan je niet zomaar je verleden, je geschiedenis, je verhalen uitvegen die tastbaar zijn in de gebouwen in onze omgeving. Dat kan natuurlijk niet."

"Monumenteneigenaren komen en gaan, maar de monumenten zouden er in principe voor altijd moeten zijn", sluit Van Duin af.

Zorgen we wel goed genoeg voor onze Rijksmonumenten?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit is waarom het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia kritiek krijgt

Dit is waarom het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia kritiek krijgt
Eerder was de Keniaanse president William Ruto op bezoek bij koning Willem-Alexander
Bron: ANP

Vanaf morgen zijn koning Willem-Alexander en koningin Máxima voor een driedaags staatsbezoek in Kenia. Maar door grootschalige protesten en de inzet van politiegeweld tegen demonstranten, komt het bezoek nu op een gevoelig moment.

De onrust in het land begon afgelopen zomer. Toen kwamen jongeren massaal in opstand tegen een nieuwe belastingwet. Uiteindelijk greep de politie in en werden de protesten hard neergeslagen. Het leidde tot honderden gewonden en er vielen ook doden. De woede onder de jonge demonstranten richt zich vooral tot de president van Kenia: William Ruto.

Corruptie en machtsmisbruik

De huidige president is dan ook zeker niet onomstreden. Zo is hij al eerder aangeklaagd door het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC). Volgens de aanklager maakte Ruto zich schuldig aan het gebruik van excessief geweld rond de verkiezingen in 2007 en 2008.

Daarnaast zou hij zich ook schuldig maken aan het in stand houden van corruptie en machtsmisbruik in het land. Volgens mensenrechtenorganisaties zijn enkele tientallen demonstranten gedood en worden er sindsdien ook tientallen mensen vermist die zouden zijn ontvoerd.

Geen handig moment

Afrika-correspondent Joost Bastmeijer vertelt dat er in Kenia met gemengde gevoelens wordt gekeken naar de komst van het koninklijk paar morgen. Dat heeft volgens hem alles te maken met de onrust en kosten.

"Veel mensen zitten niet echt te wachten op een koningspaar dat langskomt. Dat kost alleen maar belastinggeld, dat ook naar andere zaken kan gaan", vertelt Bastmeijer. "Zo'n staatsbezoek is ongelofelijk duur. En die mensenrechtenschendingen gebeuren nog steeds, er worden ook nog steeds mensen ontvoerd die kritisch zijn op de overheid." In Kenia vragen de inwoners zich volgens de correspondent af of in het huidige politieke klimaat verstandig is dat het koningspaar langskomt.

Bekijk ook

Vooral jongeren zijn kritisch

Volgens Bastmeijer is de kritiek er vooral onder de jongeren. "Zij zeggen van: 'ja, maar wacht even, we hebben een corrupte regering, onze mensenrechten worden geschonden. En als nu een koninklijk paar deze kant opkomt, dan legitimeer je eigenlijk wat de regering met ons doet en hoe zij ons land leiden'."

Het geluid onder jongeren is dat het überhaupt niet verstandig is om naar Kenia af te reizen, gaat de correspondent verder. Volgens hen steun je daarmee indirect de regering onder het bewind van Ruto.

Hoge belastingen en geen banen

Maar waar komt die boosheid onder Keniaanse jongeren dan vandaan? Bastmeijer ziet dat er in het land veel jongeren zijn die goed geschoold zijn en vervolgens op zoek zijn naar een baan. "Maar vervolgens komen ze erachter dat er geen banen zijn. Dus dat is een groot probleem. Daardoor hebben ze het gevoel dat de overheid er niet genoeg voor hen is", schetst hij.

Dat in combinatie met een corrupte overheid, stoot volgens hem tegen het zere been van deze generatie. "Ze zien dat de president zichzelf verrijkt en uitgaven doet aan dingen die helemaal niet nodig zijn. Tegelijkertijd zien ze dat de president de belastingen omhoog wil gooien om de staatsschuld af te lossen", legt de correspondent uit. "Deze jongeren zijn heel erg boos over het feit dat hun land slecht bestuurd wordt en dat er zo weinig kansen voor hen zijn."

Bekijk ook

Koning in gesprek met jongeren

Wordt er dan helemaal niets gedaan met de kritiek van deze jongeren tijdens het staatsbezoek? "Jawel", antwoordt Bastmeijer. In het eerste programma-onderdeel voor het staatsbezoek is namelijk opgenomen dat Willem-Alexander in gesprek gaat met die jongeren.

"Daarmee laat hij dus wel zien dat hij dat belangrijk vindt", zegt de correspondent. "De jongeren zijn geselecteerd door de Nederlandse ambassade hier in Nairobi. En daar zullen ze het dan wel gaan hebben over mensenrechtenschendingen en over hoe de jongeren aankijken tegen hoe ze worden behandeld door de president en zijn regering."

Wel of niet demonstreren?

Of er nog gedemonstreerd gaat worden als het koninklijk paar op bezoek komt, is nog even onduidelijk, gaat Bastmeijer verder. "Ik verwacht de komende dagen dat er heel veel politie op de been zal zijn. En dat als er een protest komt, dat we daar eigenlijk helemaal niet zoveel van gaan merken."

"Maar", voegt de correspondent er gelijk aan toe. "Ik denk dat er ook een hele hoop jongeren zijn die wel zoiets hebben van: 'ja, er zitten hier nu allemaal Nederlandse journalisten bij elkaar. De hele wereld weet dat de Nederlandse koning hier is. Dus als we ons willen laten horen is dit een heel goed moment om te demonstreren.' Dus wie weet dat er wat gaat gebeuren."

Dit is waarom het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia kritiek krijgt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant