'In het begin zei ik het verkeerde': hoe Bernadette leerde omgaan met mentale klachten van dochter Dominique

Een meerderheid van de jongeren kampt met mentale klachten. Ouders maken zich hier zorgen over. Zo vond Bernadette Kroon het moeilijk om haar perfectionistische dochter Dominique te helpen: "Want zelf ben ik geen perfectionist."

De 22-jarige Dominique had last van prestatiedruk. "Op de basisschool dacht ik al: ik word later arts. Ik ga het vwo doen en mijn diploma cum laude halen", vertelt ze. Daardoor liep ze op de middelbare school tegen de lamp: "Ik heb erge faalangst ervaren."

Ziek van de stress

Het was eigenlijk nooit goed genoeg voor Dominique. "Ik wilde telkens beter en telkens meer", vertelt ze. "Ik kon bijvoorbeeld letterlijk buikpijn hebben voor een toets." Deze stressklachten werden steeds erger.

"Uiteindelijk werd ik er echt ziek van", vertelt ze. "Ik heb bijvoorbeeld op de middelbare school een hele toetsweek ziek thuis heb gezeten van de stress, waardoor ik erg verdrietig werd."

Bron: avrotros

'Een zes is ook goed'

Dominique's moeder Bernadette maakte zich zorgen over haar dochter. "Wij hebben vaak tegen haar gezegd: rustig aan. Het hoeft geen negen te zijn, een zes is ook goed." Toch had Dominique niet het gevoel dat deze boodschap overkwam.

In het gezin wordt volgens Bernadette open gesproken over gevoelens, maar ze vond het lastig om haar dochter echt te helpen. "Ook omdat ik zelf geen perfectionist ben", vertelt ze. "Dan zei ik dingen als: trek het je niet aan of laat toch zitten. Maar daar heeft zo'n kind natuurlijk ook niets aan."

Feestje missen

Een van de oorzaken van de prestatiedruk bij haar dochter zijn volgens Bernadette social media. "Ik ben erg blij dat ik niet in deze tijd ben opgegroeid", zegt ze. "Er is zo'n constante stroom van informatie. Je kunt altijd maar zien wat je ook had kunnen doen, wat je ook had kunnen kopen. Of wat je hebt gemist."

Dominique herkent zich hierin: "Als mijn moeder vroeger maandag op school kwam en hoorde dat ze in het weekend een feestje had gemist dacht ze: jammer, hopen dat ik volgende keer wel word uitgenodigd. Maar nu zit je door social media met je neus bovenop het feestje dat je mist."

Leg die telefoon eens weg

"Je kunt je altijd wel met iemand vergelijken. Iemand die net iets leukers doet of er net wat mooier uitziet", vertelt ze. "Ik ga dit weekend 3 dagen naar het Amsterdam Dance Event, maar ik heb toch het gevoel dat ik wat mis omdat ik er de andere 2 dagen niet bij ben."

De goedbedoelde adviezen van haar moeder over haar social mediagebruik kon Dominique niet altijd waarderen: "Ik vond het irritant als mijn ouders zeiden: leg die telefoon nou eens weg. Dan denk je: maar jij begrijpt het niet! Maar achteraf snap ik het een stuk beter.

Schuldgevoel

De ouders van Dominique zagen het volgens haar goed wanneer ze stress had. "Ze hebben me goed proberen te helpen", vertelt ze. "Maar ik schopte juist ook wel eens heel hard tegen die hulp aan. Dan dacht ik: ik moet wel doorgaan."

Soms riepen de adviezen van haar ouders juist schuldgevoel op. "Als ik de prestatiedruk aankaartte zeiden mijn ouders bijvoorbeeld: 'trek het je niet aan' of 'leg die telefoon dan even weg'. Ik merkte dat een schuldgevoel daardoor soms de overhand kreeg."

Luisterend oor

"Het beste wat ouders kunnen doen, is een luisterend oor bieden", vindt ze. "Gewoon luisteren en erkennen dat jij die druk kan ervaren." Moeder Bernadette is het hiermee eens. "Uiteindelijk is het enige wat je kunt doen zorgen dat er een luisterend oor is met een opgemaakt bed en een gevulde tafel."

Toch is het volgens haar lastig om je kind overal voor te beschermen: "Ik weet ook niet zo goed hoe je een kind kunt voorbereiden op al deze druk", zegt ze. "Uiteindelijk moet iedereen leren om met zichzelf te leven."

Tien keer vragen, negen keer nee

Orthopedagoog Carine Kielstra begeleidt ouders met kinderen met mentale klachten. Volgens haar is het vooral belangrijk om de verbinding met het kind aan te gaan: "Jongeren duwen hun ouders in eerste instantie weg, maar ze moeten niet opgeven. Ze moeten blijven zeggen: ik ben er voor je."

Dat klinkt misschien makkelijk, maar contact zoeken en maken kan volgens Kielstra lastig zijn. "Het zit in de kleine dingen als een kopje thee brengen als je kind naar boven gaat. Jongeren zeggen dan vaak: ga weg. Maar ik zeg altijd: als je het tien keer vraagt, krijg je negen keer een nee, maar die ene keer ja kan het belangrijkst zijn."

Focus op presteren

De orthopedagoog herkent de prestatiedruk waar Dominique mee kampt. Hier ligt volgens haar ook een rol voor de ouders. "Als kinderen uit school komen, vragen we vaak: hoe was het op school? Hoe ging de toets? Daar ligt de focus dus nog steeds op presteren."

Ouders zouden volgens haar het goede voorbeeld moeten geven. "Als het tijdens gesprekken aan tafel bijvoorbeeld over werk gaat, kan het geen kwaad om het aan te geven als het een keer minder gaat op werk. Zo geef je aan dat dit normaal is."

Professionele hulp

De rol van de ouders moet volgens Kielstra niet onderschat worden. "We zien dat de behandelingen effectiever zijn als ouders erin worden betrokken, dan hebben jongeren veel meer baat bij een behandeling."

Dominique heeft uiteindelijk professionele hulp gezocht: "Met hulp van een psycholoog ben ik erachter gekomen wat mijn signalen zijn van stress. Hierdoor weet ik nu ook beter wanneer ik een stapje terug moet doen."

Scheidsrechter, arts en minister-president

Daardoor is Dominique minder gaan doen. "Op de middelbare school wilde ik professioneel scheidsrechter zijn, documentairemaker, arts, minister-president en misschien nog influencer", vertelt ze. "Geen van alle is gelukt, maar toch voel ik me heel geslaagd op dit moment."

Ook moeder Bernadette heeft het volste vertrouwen in haar dochter: "Ze heeft zoveel talenten en mogelijkheden. Ze moet alleen zorgen dat ze de balans vindt. Maar dat gaat haar lukken."