Tussenstand Rutte III: Partijen zonder chemie, of juist een breed draagvlak?

Het kabinet Rutte III is inmiddels negen maanden oud en de plannen krijgen langzaam vorm. Het grootste besluit heeft dit kabinet al in januari moeten nemen: het dichtdraaien van de gaskraan. Dat besluit drukt zo’n grote stempel op de begroting, dat de andere kabinetsplannen worden bijgesteld.

De kosten voor het dichtdraaien van de gaskraan kunnen Rutte III nog duur komen te staan. Er is geen financiële ruimte meer om ergens extra bij te stoppen. Dus moet er geld naar de zorg komend jaar? Dan is dat er eigenlijk niet. Het kabinet rekent daarom op meevallers.

Na vier jaar een kabinet met slechts twee partijen (kabinet Rutte II met VVD en PvdA) was het wel even wennen aan een kabinet met vier partijen (VVD, CDA, D66 en CU). Het zijn partijen met soms tegengestelde belangen en gezichtspunten en volgens critici haalt het huidige kabinet de eindstreep niet. Voorstanders zien juist een ploeg met een groot draagvlak die pragmatisch naar oplossingen zoekt.

Lees ook: Onvrede CDA-, CU- en D66-kiezers over partij in kabinet

Hete hangijzers

Naast de gaswinning is ‘klimaat’ een tweede groot, belangrijk item dat flink in de papieren gaat lopen. Zowel op de energietransitie als het klimaatakkoord wordt zwaar ingezet. Woningen en bedrijven moeten al in 2050 klimaatneutraal zijn. De grote vraag blijft wie de energietransitie gaat betalen?

Lees ook: Zware industrie gaat klimaatdoelen niet op tijd halen

Het enige punt waar Rutte III het écht lastig heeft gehad is de dividendbelasting. De oppositie heeft er inmiddels al vijf debatten over gevoerd. Het afschaffen van deze belasting is een plan dat ook gevoelig ligt in de coalitie; niemand wilde het, maar toch werd de maatregel ingevoerd. Vooralsnog heeft het nog niet tot een coalitiebreuk geleid.

Penthouse Pechtold 

D66 lijkt het vooral lastig te hebben in dit kabinet. Het afschaffen van het raadgevend referendum, ooit een van de kroonjuwelen van de Democraten, moest door D66-minister Ollongren worden afgekondigd.

Bekijk ook: Heeft Pechtold zijn glans verloren?

Een dreigend referendum over de zwaarbevochten donorwet en privéproblemen rond partijleider Pechtold haalt de glans van de partij. En Pechtold, bekend als een van de scherpste debaters van het Binnenhof, moet stil blijven en alle kabinetsplannen verdedigen.  

Oppositie geen eenheid

De gevreesde linkse oppositie weet nog geen vuist te maken tegen Rutte III. Het is zelf geen eensgezind blok dat gezamenlijk optreedt.

Partijen lijken met name met zichzelf bezig. De PvdA is opzoek naar een nieuwe koers na het grote verlies bij de laatste verkiezingen, ook de SP zoekt een nieuw profiel met nieuwe partijleider Lilian Marijnissen. GroenLinks werkt vooral aan de verbreding van de partij middels optredens van Jesse Klaver in de ‘kantinetour’.

Het Binnenhof is nu met reces. Na de zomer gaan de bewindslieden aan de slag met de nieuwe plannen voor het komende jaar. Hoe fris en fruitig het kabinet dan nog is, gaan we zien.