September staat voor de politiek in het teken van Prinsjesdag. Vol trots presenteert minister Hoekstra van Financiën zijn eerste Miljoenennota. Dat is niet voor niks: iedereen gaat er volgens het kabinet in 2019 op vooruit.
Weinig geloof in koopkrachtplaatje kabinet
Toch hebben mensen in het land flinke twijfels over die belofte. Ruim driekwart gelooft niet dat hij erop vooruit gaat, blijkt uit het jaarlijkse Prinsjesdagonderzoek van EenVandaag.
Niet alleen kiezers van oppositiepartijen zijn wantrouwend tegenover dit kabinet. Kiezers van D66, het CDA en de ChristenUnie zijn niet meer te spreken over dit kabinet en een fors deel roept zelfs om nieuwe verkiezingen. Vooral het willen afschaffen van de dividendbelasting wordt het kabinet niet in dank afgenomen.
Wilders weet die onvrede volgens het publiek goed te verwoorden in de Algemene Politieke Beschouwingen. In die debatten gaat hij er hard in en dat wordt gewaardeerd door kiezers.
Zwaarder straffen in probleemwijken
Ander opvallend politicus bij die Beschouwingen is Klaas Dijkhoff. Zijn plan om criminaliteit in probleemwijken zwaarder te straffen doet het goed bij de kiezer, maar stuit op verzet buiten en binnen de coalitie. 'Postcode-racisme' is de kwalificatie.
Werken in Nederland wordt steeds minder aantrekkelijk voor kennismigranten. Het kabinet wil de huidige gunstige regelingen voor hen verder afbouwen. Bedrijven die veel expats in dienst hebben, maken zich zorgen.
"Niet alleen voor mijn bedrijf, maar voor heel Nederland is dat een slecht idee." Dat zegt Toon van der Wulp van uitzendbureau WFS Pro. Hij bemiddelt tussen technische bedrijven en talenten die vanuit de hele wereld komen, zoals in de luchtvaart en scheepvaart.
Beperken belastingvoordelen
Van der Wulp denkt dat door het afbouwen van gunstige regelingen voor expats, Nederland minder aantrekkelijk wordt gemaakt. En dat terwijl we volgens hem die internationale talenten juist zo hard nodig hebben.
Pieter Omtzig van NSC heeft voorgesteld om de belastingvoordelen voor expats verder in te perken. De beperking van voordelen voor expats moet financiële ruimte scheppen voor andere beleidsmaatregelen.
'Afschaffen is slecht idee'
Volgens arbeidsmarkteconoom Paul Muller is het afschaffen van de belastingvoordelen voor expats een slecht idee en vooral bedoeld voor de bühne. "Het idee is dat dit een besparing oplevert, doordat deze groep meer belasting zou betalen als we de regeling versoberen of afschaffen."
"Maar", zegt Muller erachteraan, "als die groep kleiner wordt, verwacht ik niet dat de belastingopbrengsten toenemen. Een kleinere groep migranten betekent per saldo niet per se meer belastinginkomsten."
De expatregeling is bedoeld voor buitenlandse werknemers die tijdelijk in Nederland werken en meer dan 46.660 euro per jaar verdienen. Tot eind 2023 konden hoogopgeleide buitenlandse werknemers vijf jaar lang 30 procent van hun jaarsalaris belastingvrij ontvangen.
Vanaf 1 januari 2027 wordt het belastingvrije percentage verlaagd van 30 procent naar 27 procent. Na vijf jaar betalen expats het reguliere belastingtarief. Volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) werden in 2022 ongeveer 33.030 aanvragen voor kennismigranten ingediend. In 2023 daalde dit aantal naar 25.880 aanvragen.
Oorsprong van de maatregel
De regeling werd ooit ingevoerd om tegemoet te komen aan de extra kosten die expats maken bij een verhuizing naar Nederland, zoals huisvesting en scholing van kinderen.
"Tot op zekere hoogte is dat een redelijk uitgangspunt", aldus Muller.
Eerlijke concurrentie?
Omtzigt stelt dat het belastingvoordeel voor expats oneerlijk is. Volgens hem krijgen mensen die hier geboren zijn minder salaris voor hetzelfde werk dan mensen uit het buitenland. Van der Wulp is het daar niet mee eens.
"Expats krijgen misschien meer geld, maar ze leveren ook iets op. Hun aanwezigheid zorgt voor economische groei en een betere arbeidsmarkt, wat meer werkgelegenheid creëert voor veel Nederlanders", legt de arbeidsbemiddelaar uit.
Een veelgehoorde klacht is dat expats in regio's zoals Eindhoven veel huizen kopen, waardoor mensen die al hun hele leven in de regio wonen moeilijker een woning vinden.
"Je kunt niet ontkennen dat expats hier huizen huren of kopen. Maar ze verstoren de woningmarkt niet direct. Het echte probleem is het tekort aan woningen", zegt Van der Wulp.
Europese concurrentie
Volgens Muller blijft een belangrijk argument vaak onderbelicht: de toenemende belastingconcurrentie tussen Europese landen.
"Binnen de EU is het wellicht onwenselijk dat we hoogopgeleide mensen uit andere landen proberen aan te trekken door minder belasting te vragen, omdat andere landen dat ook doen. Steeds meer Europese landen hanteren dergelijke regelingen", ziet de arbeidsmarkteconoom.
Afschaffen financieel gunstige expatregeling is 'slecht idee', waarschuwen bedrijven en experts
De wederopbouw van Gaza kan pas van start gaan na fase drie van het bestand tussen Hamas en Israël.
Bron:
EPA
De eerste fase van het bestand tussen Israël en Hamas verstrijkt bijna. Op 3 maart moet er een akkoord voor een permanent staakt-het-vuren liggen. Maar wie vervolgens de Gaza-strook moet besturen? Daar denken ongeveer alle betrokken landen anders over.
Vanaf 3 maart gaat fase twee van het bestand tussen Israël en Hamas gelden. In die fase moet Israël zich terugtrekken uit Gaza. Hamas moet, in ruil voor de vrijlating van Palestijnse gevangen, alle overige nog levende gijzelaars vrijlaten. Fase twee moet de bodem leggen voor wederopbouw. Dat betekent ook: het eens worden over wie Gaza gaat besturen.
Wie gaat Gaza besturen?
Het meest opvallende plan is natuurlijk dat van president Trump. Hij wil van de Gazastrook een luxe vakantieoord maken. De Gazanen moeten opgevangen worden in buurlanden Egypte en Jordanië. "Of er daarna ruimte is voor de Gazanen om terug te keren, is onduidelijk", zegt Midden-Oosten expert Leo Kwarten.
De focus van Israël ligt op het verdwijnen van Hamas. "Zij mogen nooit meer aan de macht komen wat Israël betreft. Maar Israël wil ook niet dat de Palestijnse autoriteit de macht overneemt. Wie dan wel, blijft onduidelijk."
Vrijdag kwamen de leiders van Egypte, Jordanië, Saudi-Arabië, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten bijeen om met een alternatief plan voor dat van Trump te komen. Over twee dingen zijn de landen het in ieder geval eens: "De Gazanen moeten tijdens de wederopbouw in Gaza kunnen blijven en Hamas moet plaatsmaken voor een ander bestuur."
In wiens handen dat bestuur dan wel moet komen, daar denken de verschillende landen anders over. Zo zouden Egypte en Saudi-Arabië graag de Palestijnse Autoriteiten in Gaza zien. "Maar Egypte weet dat Israël daar nooit akkoord mee zou gaan, dus komt het niet ter sprake."
Uitspreken tegen Trump
Qatar vindt dat de bewoners van de Gazastrook zichzelf moeten uitspreken over wie ze aan de macht willen. "Ik verwacht wel dat deze landen er uit komen. Ze moeten wel, om tegenwicht aan Trumps plan te bieden."
Wat als er op drie maart nog geen akkoord ligt? "Ik verwacht dat de onderhandelingen dan gewoon door zullen gaan. Hamas heeft geen belang bij het voortzetten van de oorlog, ze hebben flinke klappen gehad. Israël is afhankelijk van Amerika en Trump wil dat de oorlog stopt", sluit de expert af.