Door de torenhoge gasprijzen gaat de thermostaat in veel huizen een graadje omlaag. Maar wat als ook dat niet genoeg is om geld te besparen op je energierekening? Bij Francine en Anneke thuis staat de verwarming zo min mogelijk aan.
Francine Heijnen woont in een monumentaal pand in het centrum van Delft. Maar echt genieten van haar héle appartement zit er niet in: "Ik zit de hele dag in het kleinste kamertje van mijn huis, zodat ik de rest van mijn huis koud kan laten. De kosten zijn anders niet te overzien."
'Jeetje, het wordt hier wel heel koud'
Kort voor het begin van de coronapandemie kon ze het huis dankzij een erfenis kopen. Ze wist van tevoren dat het niet goed geïsoleerd was, maar in de zomer van 2020 was dat nog niet echt te merken. "Alleen toen werd het winter en dacht ik: jeetje, het wordt hier wel heel koud."
Francines huis is onderdeel van een grote Vereniging van Eigenaren. Ze betaalt er een vast maandbedrag voor de servicekosten, het grootste deel daarvan zijn de kosten voor energie. "Ik betaal rond de 300 euro per maand, dat is best heel veel. Als je weinig gebruikt krijg je geld terug, maar nu kreeg ik bericht van de VvE dat ik moest bijbetalen als mijn verbruik zo bleef."
Op de kleinste kamer
Ze kwam er al snel achter dat tegen de kou in huis niet op te stoken was. In de winter stond er zelfs ijs binnen op de ramen. "Door de slechte isolatie gaf ik de warmte gewoon aan de buitenlucht." Francine besloot het dan maar anders aan te pakken. Nutteloos stoken ging ze niet meer doen. "Dat begint met een dikkere trui aandoen en niet thuisblijven om te studeren of te werken."
Maar toen de lockdown kwam, was dat geen optie meer. "Ik ben toen eerst beneden in de woonkamer en keuken gaan zitten. Maar om daar nou de hele dag met de gordijnen dicht te gaan zitten, zodat de warmte binnen bleef, vond ik ook geen optie. Toen heb ik op de kleinste kamer boven een bureau neergezet. Dan ga ik hier maar studeren, dacht ik." Om prettig te kunnen lezen, zette ze op de kamer ook een comfortabele leesstoel neer.
Vluchten naar de bios
Alleen op die kleine kamer staat de verwarming aan, in de rest van het huis blijft het ijskoud. "Ik hoef alleen maar naar beneden om wat te eten of te drinken en dan ga ik heel snel weer naar boven."
Bij bezoek pakt Francine het wel anders aan. "Als er visite komt, laat ik die niet in de kou zitten. Maar het liefste ga ik naar iemand anders toe. En als ik dan thuiskom, ga ik snel mijn bed in." Voor als ze het thuis echt koud heeft, is er nu weer een andere uitwijkmogelijkheid. "Dan ga ik naar de bioscoop. Ik heb een kaart voor onbeperkte toegang, dat vind ik dan de goedkopere oplossing."
Moeilijk te verduurzamen
Betere isolatie in huis laten aanleggen is bijna onmogelijk. "Het is een enorme VvE, met veel huisnummers. Dat maakt isoleren per individueel huis heel lastig." Ook de monumentale status van het pand werkt niet mee. "De ramen mag ik niet veranderen omdat het monumentaal glas is. En er mogen geen zonnepanelen op. Dan denk ik: ik wil wel verduurzamen, maar omdat deze regels er zijn, loop je hier elke winter weer tegenaan."
Soms krijgt ze te horen dat de hele situatie haar eigen schuld is, omdat ze in een monumentaal pand is gaan wonen. "Maar in veel opzichten is het een onwijs fijn huis. Dit is alleen wel het grootste nadeel." Gelukkig hoeft ze maar de helft van het jaar zo te wonen. "Vanaf ongeveer oktober tot maart. In april wordt het weer fijn genoeg in huis."
Bekijk ook
Grote portemonnee nodig voor energie
Anneke Schut herkent het maar al te goed. Haar twee-onder-een-kapwoning in het Limburgse Roosteren stamt uit 1800. Ze woont er met plezier, maar er zijn nadelen: "Het is een oude hoeve met heel veel charme. Ik vind dat prachtig, maar qua energie heb je wel een grote portemonnee nodig."
In de enkele muren van het huis kan geen extra isolatie worden geplaatst. "Het voordeel is dat het in de zomer heel koel is, airconditioning hebben we niet nodig. Maar in de koudere maanden is het hier ijskoud."
Van Amsterdam naar Limburg
In januari van dit jaar verhuisden zij en haar vriend van een tweekamerappartement in Amsterdam naar Limburg. Een hele verandering. "We hadden daar geen tuin en geen balkon. En onder, boven en aan allebei de zijkanten hadden we buren. We zijn blij dat we nu meer ruimte hebben, maar qua stoken viel het daar hartstikke mee. We waren per maand 88 euro kwijt aan energie en gas."
Het contrast met Limburg kan bijna niet groter. "In de eerste maand stookten we hier normaal en toen kwamen we uit op 226 euro voor gas. Aan stroom waren we nog eens 180 euro kwijt. Die maand betaalden we dus meer dan 400 euro. Daar schrokken we echt van."
Een fleece vest én een dekentje
Haar vriend heeft een baan, maar Anneke heeft een uitkering. Zo'n hoge energierekening konden ze er niet bij hebben. En dus moest er wat gebeuren. "We hebben nu zoveel mogelijk de verwarming uit. Dan doen we een fleece vest aan als we ergens gaan zitten, vaak ook nog met een dekentje om ons heen. Ik douche zelf ook korter en minder, om maar te besparen. Mijn vriend is daar wat minder goed in."
Niet binnen blijven is ook nog een optie. "Hier in Limburg is het wat zonniger dan in Amsterdam, dat is heerlijk. Zoals afgelopen maand bijvoorbeeld, dan ga ik buiten zitten. Zo kan je het ook oplossen." Gaat het echt niet meer, dan hebben ze nog wel een andere mogelijkheid. "Als we in het weekend veel thuis zijn, dan stoken we toch maar hout in de open haard. Dat is niet zo milieuvriendelijk, maar dat doen we dan wel. Soms is het gewoon te koud."
Een koude douche
Met al hun maatregelen, lukte het Anneke en haar vriend om veel te besparen. "De laagste maand qua gas was in september. Toen hebben we maar voor 16 euro verbruikt. Ook in oktober hebben we de verwarming niet aangehad." Toch heeft ook dat zo zijn gevolgen. "In de douche kregen we alleen nog maar koud water. Dus daarom zetten we nu af en toe de verwarming weer aan."
Nu gaat het dus goed, maar de stijgende gasprijzen houden haar wel bezig. "We hebben nu nog geluk. We hebben een contract voor 3 jaar en dat loopt nog tot september volgend jaar. Maar wat het daarna wordt, is afwachten."
Bekijk ook
'Jammer dat we zo moeten leven'
"Het is allemaal wel een beetje armoedig. Ik vind het jammer dat we zo moeten leven. Ik ben 45, ik heb dit nog nooit zo meegemaakt." Toch vindt Anneke dat alle moeite het wel waard is, want verhuizen is geen optie. "We hebben nu een groot huis en een grote tuin, daar geniet ik heel erg van. Dus ik wil ermee omgaan."
"Anderen denken misschien: ik stook lekker door en we zien wel waar het schip strandt. Ik doe het dan maar zo, want ik wil niet in de schulden komen." Een leuk verhaal om te vertellen vindt ze het niet. "Ik hoef geen medelijden, maar ik denk dat veel mensen zich toch wel schamen om hierover te moeten vertellen. Toch vind ik het wel belangrijk dat dit naar buiten komt."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.