meer NPO start

1 op de 5 gemeenten heeft een opvanglocatie voor asielzoekers die het COA nog niet gebruikt

1 op de 5 gemeenten heeft een opvanglocatie voor asielzoekers die het COA nog niet gebruikt
Opvanglocatie in Eindhoven waar in november asielzoekers in kunnen wonen
Bron: EenVandaag

Bouw die stilstaat en vergunningen die op zich laten wachten: uit een rondgang van EenVandaag blijkt dat bijna 20 procent van de gemeenten een opvanglocatie voor vluchtelingen heeft die het COA nog niet in gebruik heeft genomen.

Het gaat in totaal om 24 locaties die zijn aangeworven om asielzoekers op te vangen, maar nog niet in gebruik zijn genomen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).

Meerdere redenen

De redenen waarom de locaties niet open zijn, lopen uiteen. Participatietrajecten, bouw van nieuwe panden en vergunningen nemen tijd in beslag, maar er zijn ook geluiden dat het COA laat is met het aanleveren van de juiste gegevens. Soms duurt het 5 of 8 maanden voordat het COA een vergunningsaanvraag doet om een aangewezen locatie als asielopvang te gebruiken.

"De medewerking van diverse ministeries is onmisbaar in het wegnemen van dergelijke praktische knelpunten, evenals voldoende slagkracht bij het COA om door gemeenten aangedragen locaties ook daadwerkelijk in bedrijf te stellen", laat de provincie Noord-Holland weten.

Opvang
Bron: eenvandaag

Late vergunningsaanvraag

Een van de locaties die nog niet in gebruik is genomen door het COA is het Novohotel in Eindhoven. Het plan was om het aantal asielzoekers in het hotel, waar nu 88 personen verblijven, uit te breiden tot 200. In januari is er vanuit de gemeente Eindhoven groen licht gekomen om de locatie uit te breiden. Maar pas in juni is er door het COA een vergunningsaanvraag gedaan om het aantal bedden op de locatie te verdubbelen.

Wethouder in Eindhoven Samir Toub legt niet alleen verantwoordelijkheid bij het COA. "Het een en ander had sneller gekund, maar tegelijkertijd hebben wij ook als gemeente een verantwoordelijkheid als het gaat over participatietrajecten serieus nemen", zegt hij. De verwachting is nu dat er in november, 10 maanden na het akkoord vanuit de gemeente, extra mensen in het hotel kunnen verblijven.

Begrip voor COA

En nog een andere locatie in Eindhoven gaat in november open, terwijl er in juni 2023 de eerste berichten over naar buiten kwamen.

"Ik snap heel goed dat we in een opvangcrisis zitten en dat daarmee eigenlijk alle maanden in die zin als verloren worden beschouwd. Het lijkt allemaal dat het in een aantal weken opgebouwd kan worden, maar de realiteit is gewoon anders", zegt Toub.

Bekijk ook

Ander politiek klimaat

"Ik zie dat de mensen rond COA hartstikke hard werken, maar ja, er is wel een verschil in het huidige politieke klimaat en het vorige politieke klimaat", gaat Toub verder. Daardoor is het lastiger om stappen te zetten, zegt hij.

"Het heeft aan een kant te maken met vergunningen, maar het heeft ook te maken met hoe het huidige kabinet kijkt naar de opvangcrisis." Door het nieuwe kabinet zou er volgens de wethouder misschien ook een ander 'financieel plaatje' aan hangen.

Meer expertise vanuit Rijk nodig

Het COA heeft volgens burgemeester van Zaanstad Jan Hamming onvoldoende slagkracht. Hij hoopt dat er vanuit het Rijk meer expertise richting het COA komt.

"Het COA is een opvangorganisatie, geen ontwikkelorganisatie. Als je dat ook erbij moet doen, dan moet je daar ruimte van het Rijk krijgen en ook expertise aangevuld krijgen om dit goed te doen. We hebben vaak gezien dat dat onvoldoende was", zegt hij.

1 op de 5 gemeenten heeft een opvanglocatie voor asielzoekers die het COA nog niet gebruikt

Matige samenwerking

Afspraken die niet worden nagekomen of slechte bereikbaarheid: 1 op de 10 van de respondenten geeft aan dat ze de relatie met het COA matig vinden. "Veel stukken laten lang op zich laten wachten voordat deze intern goedgekeurd zijn bij COA. Dit heeft z'n weerslag op de doorlooptijd van het te bouwen azc in onze gemeente gehad", zegt de gemeente Barneveld hierover.

Ze laten weten dat er ondertussen wel goede afspraken en een duidelijke planning zijn, maar dat ze er daarvoor wel 'bovenop' moeten zitten.

'Onhaalbare eisen'

De gemeente Midden-Drenthe heeft ook een negatieve ervaring met het COA. "Het COA stelde onhaalbare eisen en keurde, zonder mee te denken over oplossingen, locaties af."

"Ook werden achter onze rug om vakantieparken benaderd voor opvang", laten ze weten in de rondgang.

Bekijk ook

Meer tijd nodig

En ook Nieuwegein geeft in de rondgang van EenVandaag aan dat er een locatie beschikbaar is gesteld, die nog niet in gebruik is genomen.

Het college heeft op 12 december 2023 besloten om in principe mee te werken aan een tijdelijke COA-opvanglocatie. Het gaat om twee kantoorpanden waar plek moet worden gemaakt voor 85 tot 112 vluchtelingen. "Het COA heeft aangegeven dat er meer tijd nodig was om de benodigde stukken compleet te maken", zegt een woordvoerder van Nieuwegein.

Vergunning laat aangevraagd

Bijna 1 jaar na groen licht vanuit de gemeente Nieuwegein, vraag het COA eind september 2024 de omgevingsvergunning aan die nodig is om van het kantoorpand een opvanglocatie te maken.

De gemeente laat weten dat er vooral inpandig aanpassingen nodig zijn zodat er mensen kunnen wonen en dat de verwachting is dat halverwege 2025 de eerste asielzoekers er terecht kunnen.

Bekijk ook

Niet veilig

In Zaandam is juist iets anders aan de gang. Burgemeester Jan Hamming voelde zich overvallen door het COA, laat hij weten. Aan de Gerrit Bolkade in Zaandam liggen twee boten waar in totaal 1.000 asielzoekers opgevangen moeten worden. Een inspectierapport toonde op 8 september aan dat het niet verantwoord was om deze locatie te openen vanwege risico's voor brand en veiligheid voor de bewoners.

Toch kreeg Hamming vanuit COA het bericht dat ze de volgende dag de eerste mensen zouden plaatsen. "Dat kan niet mogelijk zijn, het is onverantwoord en onveilig", zegt de burgemeester over wat er door hem heen ging na dat bericht. Hij wilde dat er niemand op het schip zou komen, tot het er veilig was. "We willen geen 'Schipholbrand'-achtige taferelen hier", zegt hij.

Dwangsom aan het COA

De burgemeester heeft uiteindelijk besloten een dwangsom aan het COA op te leggen in het geval dat ze asielzoekers op de volgens de inspectie onveilige boten zouden laten, zonder toestemming van de gemeente.

"En dan begrijp ik dat de druk in Ter Apel heel groot is, maar niet over onze rug en zeker niet over de rug van de veiligheid van vluchtelingen."

Faber onbereikbaar

Hamming baalt van de houding vanuit het kabinet. Op een telefoontje van Faber hoeft hij niet te rekenen, ook niet wanneer hij zelf contact probeert te zoeken. "Wij hebben er echt alles aan gedaan en met man en macht gewerkt om te zorgen dat dit gefixt wordt. Maar it takes two to tango. En zeker bestuurlijk gezien hebben we dat gewoon de afgelopen tijd zeer gemist."

De eerste week van november moet er een laatste inspectie op de boten worden uitgevoerd door de veiligheidsregio, dan moet blijken of het dan wél veilig genoeg is om 1.000 vluchtelingen op te vangen.

Bekijk ook

Reactie COA

Een woordvoerder van het COA laat weten dat ze zien dat gemeenten hard aan het werk zijn gegaan met de spreidingswet waardoor het druk is bij de organisatie. "Er lopen op dit moment meer dan 150 projecten", zegt woordvoerder van de organisatie Edward Ernst.

Hij legt uit dat het ontwikkelen van een azc veel tijd kost, omdat ze het zorgvuldig moeten en willen doen. "Het COA heeft te maken met wettelijke vergunningstrajecten en aanbestedingen waar we geen invloed op hebben. Op heel veel plekken moeten we allerlei onderzoeken doen naar bijvoorbeeld flora en fauna. Dit is niet anders dan bij andere bouwprojecten zoals woningbouw of infrastructuur."

Nieuwe omgevingswet van kracht

Verder noemt hij dat het proces om vergunningen aan te vragen complexer is geworden door de nieuwe omgevingswet.

In het geval van Eindhoven kwam de late aanvraag door de participatie die nog moest plaatsvinden. In Arnhem, waar de vergunningsaanvraag 7 maanden na akkoord vanuit de gemeente kwam, was het COA afhankelijk van een externe partij die de aanvraag voor hen moest doen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant