De VVD kwam vandaag in Den Bosch samen voor het najaarscongres. Het zijn politiek roerige tijden. Niet zozeer voor de partij zelf, maar wel voor de coalitie. VVD-kiezers houden vertrouwen in partijleider Dilan Yeşilgöz, al geldt dat niet voor het kabinet.

"Van buiten Den Haag ziet het er rommelig uit. Van dichtbij ook trouwens." In haar toespraak op het partijcongres benoemde partijleider Dilan Yeşilgöz de chaotische gebeurtenissen van de afgelopen weken in Den Haag kort, maar ze ging er verder niet op in.

Liberalisme tegenover populisme, of toch samen?

Het eindeloze gehakketak over een noodwet die er nooit kwam, het opstappen van staatsecretaris Nora Achahbar, die niet kon leven met de polariserende omgangsvormen en de bijna val van het kabinet. Het was de afgelopen maanden alles behalve rustig in politiek Den Haag.

Op het partijcongres maakte Yeşilgöz duidelijk dat de VVD in het kabinet met PVV, BBB en NSC moet blijven zitten, zodat de plannen uit het hoofdlijnenakkoord kunnen worden uitgevoerd. Daar voegde ze aan toe: "Het liberalisme zal het populisme uiteindelijk verslaan."

'Het maakt niet uit vanuit welke stoel je dat doet'

Maar kan dat wel vanuit een kabinet met de PVV? Yeşilgöz denk van wel. "Ik ben overtuigd dat het liberalisme, staand voor individuele vrijheden, maar ook met concrete oplossingen, het populisme zal verslaan."

"Het maakt niet uit vanuit welke stoel je dat doet", vervolgt de partijleider. "Wij zitten in het kabinet om bij te dragen aan stabiel landsbestuur. Daar moet het over gaan. En niet de hele tijd over onszelf."

VVD stabiel in zetelpeiling

De laatste zetelpeiling van EenVandaag en Verian laat zien dat de VVD nog weinig last heeft van spanningen in en rond de coalitie. De partij zou nu 22 zetels halen, amper minder dan bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen van een jaar geleden.

Ook partijleider Dilan Yeşilgöz staat er goed op bij kiezers. Na een moeizame formatie, waarin het imago van de voorvrouw een flinke deuk kreeg door onduidelijkheid over het of en hoe regeren met de PVV, is haar vertrouwenscijfer inmiddels een stuk hoger. Eind oktober zeiden 8 op de 10 VVD-kiezers in haar te geloven.

'Komt helemaal niets uit kabinet'

Dat geldt niet voor het kabinet. Uit onderzoek van EenVandaag eerder deze week onder ruim 4.100 VVD-kiezers blijkt er namelijk wél flink chagrijn te zijn over het kabinet, waar de VVD onderdeel van uitmaakt. Vorige maand stonden de meeste VVD-kiezers (56 procent) nog achter de ploeg van premier Dick Schoof, maar inmiddels is nog maar een minderheid (45 procent) positief gestemd.

Vooral het gebrek aan daadkracht steekt de groep VVD-kiezers die negatief tegen het kabinet aankijkt. "Een hoop gesteggel en geruzie, maar er komt niets, maar dan ook helemaal niets uit", zegt een teleurgestelde VVD'er in het onderzoek.

Prominente VVD'ers steunen Yeşilgöz

Op het congres wordt duidelijk dat de overgrote meerderheid van de VVD-leden pal achter de koers van partijleider Yeşilgöz staat. Ook prominente VVD'ers sluiten zich daarbij aan, al willen zij ook resultaten zien. "Geen woorden maar daden", zegt oud-staatssecretaris Eric van der Burg.

Voormalig viceminister-president Annemarie Jorritsma sluit zich daarbij aan. "Ze moeten het nog wel waarmaken. Ik zou graag wel wat concreets willen zien." Minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans (VVD) benadrukt: "Zijn we klaar? Nee. Moet er nog veel gebeuren? Ja. Iedereen is bezig met het uitvoeren van de opdracht."

Niet iedereen tevreden

Toch is er een kleine groep onder leiding van oud-kamerlid Pim van Strien die zich zorgen maakt. Zorgen over de normen en liberale waarden van de partij. "We hebben de afgelopen maanden te vaak gezien dat de VVD zaken accepteert die vanuit liberaal perspectief niet zouden moeten kunnen."

"Als er wordt opgeroepen om demonstranten vanwege hun achtergrond het land uit te zetten, burgemeesters het land uit te zetten, om de Eerste Kamer te passeren omdat het misschien lastig wordt met een wetsvoorstel, dan moet je dat niet doen. Houd je bij je kernbeginselen en opereer vanuit die kracht en soevereiniteit."

Uitgeprocedeerde asielzoekers zouden de Europese Unie echt moeten verlaten: dat is de inzet van nieuwe plannen van de Europese Commissie. Maar hoogleraar migratie Arjen Leerkes is kritisch. "Voor een deel gaat het ook om beeldvorming."

Waarom krijgt de een na een schokkende gebeurtenis posttraumatische stress en de ander niet? Radboud Universiteit deed hier samen met de Nationale Politie onderzoek naar.

Mishandeling, een zwaar ongeval of oorlog, dit zijn enkele voorbeelden van situaties die kunnen leiden tot een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS). In Nederland krijgen jaarlijks 400.000 mensen de diagnose. Maar de een is hier gevoeliger voor dan de ander, blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Uniek onderzoek naar PTSS

Aan het onderzoek van de universiteit deden ruim 200 beginnende agenten mee. Volgens neurowetenschapper en een van de onderzoekers van de studie Linda De Voogd is dit uniek. "Er zijn weinig onderzoeken gedaan waarbij de deelnemers nog geen dingen hebben meegemaakt of geen PTSS-klachten hebben", vertelt ze.

En voor een goede meting moet je er juist bij zijn voordat iemand een traumatische ervaring meemaakt, weet de onderzoeker. "Ook richtten vorige studies zich vooral op kleinere onderzoeksgroepen en militairen."

Wel of niet schieten

Tijdens het onderzoek moesten de agenten onder een MRI-scan een schietopdracht doen. "Om de spanning op te bouwen moesten de deelnemers een poppetje in de gaten houden. Het poppetje kon een geweer of een telefoon uit zijn zak pakken", gaat De Voogd verder. En op basis daarvan moesten de agenten een keuze maken: wel of niet schieten.

"Bij het pakken van het geweer, moesten de agenten op het poppetje schieten. Bij het pakken van de telefoon, moeten ze niks doen. Dat was dan de veilige situatie," vertelt De Voogd. "Bij een foute keuze kregen de agenten een elektrisch schokje. De schok doet niet echt pijn, maar het is wel vervelend. Er stond dus wel iets op het spel."

Actieve amygdala

Het uitvoeren van de oefening stimuleert hersenactiviteit, vooral in de amygdala. "Dat is een gebied in de hersenen dat betrokken is bij het verwerken van informatie en het detecteren van dreiging", legt De Voogd uit.

Anderhalf jaar na de MRI-scan moesten de onderzochte agenten terugkomen naar de universiteit. "Uit de studie blijkt dat agenten met een hyperactieve amygdala vaker kampen met de symptomen die passen bij PTSS", vertelt De Voogd. "Mensen met een actievere amygdala hebben dus meer kans op het ontwikkelen van PTSS na het meemaken van trauma."

Nachtmerries en overprikkeld

Voormalig politieagent Maaike Zegers heeft te maken gehad met zo'n trauma. "Tijdens mijn werk kreeg ik steeds vaker een onveilig gevoel en wilde ik niet terug naar bepaalde plekken", vertelt ze.

"In het begin dacht ik: dat is logisch en dit hoort nou eenmaal bij mijn baan. PTSS was ook geen onderwerp dat destijds bij de politie besproken werd. Maar mijn klachten gingen van kwaad tot erger: nachtmerries, overprikkeld en een extreem kort lontje. Na enige tijd kwam ik thuis te zitten en startte ik met intensieve traumaverwerking."

'Donkere wolk ging weg'

"Inmiddels gaat het mentaal goed met mij en ik werk niet meer bij de politie", vertelt ze. Ze schreef een paar jaar geleden het boek 'Een kast vol', om families te helpen om met PTSS om te gaan. "Juist door het woord 'PTSS' in huis te halen, ging de donkere wolk weg. Dat was verhelderend."

Zegers was geen onderdeel van het onderzoek van de Radboud Universiteit, maar juicht dit soort studies erg toe. "Als ik van tevoren had geweten dat ik misschien een hoger risico had op PTSS, dan had ik nog steeds het vak gekozen. Ik heb bij de politie ook een hele fijne tijd gehad."

Eén stukje in een grote puzzel

Met de studie probeert de onderzoeker preventief te kijken naar PTSS en mensen zoals Maaike Zegers te helpen.

"Met dit onderzoek zijn er wellicht mogelijkheden om beter om te gaan met trauma of aversieve gebeurtenissen. In de hoop om de kans op PTSS te verkleinen, ook voor andere beroepen buiten de politie,'' zegt De Voogd. "Maar de studie is slechts één stukje in een grote puzzel."