Het kabinet besloot vandaag om de basisadviezen voor corona af te schaffen. Een ruime meerderheid (71 procent) vindt dit een goede zaak. Ook ouderen zijn voor. Veel mensen met een kwetsbare gezondheid vinden dat het te snel gaat.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 25.000 mensen. Thuisblijven bij klachten, een zelftest doen of in isolatie gaan, dat hoeft allemaal niet meer vanaf nu. Ruim 3 jaar nadat de eerste coronabesmetting in Nederland werd vastgesteld, verdwijnen daarmee ook de laatste adviezen tegen dit virus.

Corona behandelen als griep

Volgens het Outbreak Management Team (OMT) bevindt corona zich nu in de 'endemische fase'. Dat wil zeggen dat het virus bij het dagelijks leven hoort. Algemene adviezen die ook gelden voor bijvoorbeeld griep en verkoudheid zijn vanaf nu voldoende, zoals hoesten in de elleboog, handen wassen en alleen thuisblijven als je je echt ziek voelt. Je hoeft met coronaklachten dus niet meer per se thuis te blijven.

Zeven van de tien deelnemers staan achter het besluit om de basisadviezen af te schaffen. Ook zij zijn corona als een soort griep gaan zien die er nu eenmaal bij hoort. Ze denken dat we wel voldoende immuniteit hebben opgebouwd om het virus zijn gang te laten gaan.

Basisadviezen weinig opgevolgd

Veel deelnemers vinden het de hoogste tijd: velen hielden zich al langer niet meer aan de adviezen. Zo deed in november nog maar 22 procent consequent een zelftest bij coronaklachten.

Ook de zorgen over het coronavirus zijn al bijna een jaar laag. Van alle ondervraagden maakt nog maar één op de tien (11 procent) zich nu zorgen. Dit cijfer ligt wel hoger onder mensen met een kwetsbare gezondheid: van hen is 28 procent bezorgd.

'Kabinet gaat te snel'

De deelnemers met een kwetsbare gezondheid zijn verdeeld over de vraag of de basisadviezen nu afgeschaft kunnen worden. De helft (47 procent) vindt dat wel goed. Maar vier van de tien (40 procent) vinden dit een slechte zaak, en 13 procent twijfelt daarover. Tegenstanders hadden liever gezien dat het kabinet wat voorzichtiger was geweest.

Ze snappen niet dat je vanaf nu gewoon op pad mag gaan als je corona hebt. Veel van hen zijn bang dat zij daardoor zelf meer risico zullen lopen én dat ze weer meer geïsoleerd zullen raken. Iemand schrijft daarover: "Die maatregelen gaven mij juist wat lucht. Als chronisch zieke wordt mijn wereld nu weer kleiner. Ik ga weer thuiswerken en durf niet meer met het openbaar vervoer."

Ouderen voor afschaffen

Van alle deelnemers had één op de vijf (19 procent) liever gezien dat de basisadviezen nog even waren gebleven. Zij denken dat corona nog wel kan oplaaien en dan wordt het lastig om de adviezen weer terug te draaien. Ook maken ze zich vaak zorgen om kwetsbaren in hun omgeving.

Volgens het ministerie voor Volksgezondheid horen ook 70-plussers tot de risicogroepen voor corona. Maar zij maken zich weinig zorgen (17 procent). Ook is de meerderheid van hen (59 procent) voor het afschaffen van de adviezen. Een kwart van de 70-plussers (24 procent) vindt dat een slechte zaak.

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.