radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Yeşilgöz meest acceptabel als nieuwe premier, kandidaten scoren vooral goed bij kiezers van eigen politieke kleur

Yeşilgöz meest acceptabel als nieuwe premier, kandidaten scoren vooral goed bij kiezers van eigen politieke kleur
VVD-leider Dilan Yeşilgöz bij de presentatie van het concept-verkiezingsprogramma
Bron: ANP

De premierskandidaten die partijen naar voren schuiven, liggen goed op de eigen flank, maar laten daarbuiten rode cijfers zien. Dilan Yeşilgöz is met 50 procent steun van alle kiezers nog het meest acceptabel als premier.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 35.000 leden van het Opiniepanel. Daarin werden deelnemers gevraagd naar hun mening over de premierwaardigheid van de kandidaten van de grootste partijen in de laatste zetelpeiling. Uit de cijfers blijkt vooral: dé nieuwe premier zit daar niet tussen: "Ik mis een echt goede kandidaat, iemand die sterk is en mensen bij elkaar kan brengen", schrijft iemand.

Premierwaardigheid Yeşilgöz gestegen

Dilan Yeşilgöz staat er met enige afstand het beste voor. De helft (50 procent) zou haar acceptabel vinden als premier. Haar cijfers zijn flink gestegen: begin juli vond nog maar een derde van de kiezers dat. Ze wordt relatief deskundig gevonden en stemmers schrijven positief over haar verdiensten als minister. Een 'eigen' VVD-kiezer zegt daarover: "Yeşilgöz lijkt mij uiterst geschikt voor het leiden van een hopelijk centrum-rechts kabinet. Zij heeft het uitstekend als minister gedaan."

Toch is er ook kritiek, al richt die zich deels ook op haar partij, de VVD. 42 procent, vooral kiezers van linkse en uiterst rechtse partijen, noemt haar onacceptabel als premier. "Het is na 10 jaar tijd voor een premier van een andere partij", schrijft iemand daarover.

Welke politici van de grootste partijen in de zetelpeiling zijn wel en niet acceptabel als premier?

Mona Keijzer

Afgelopen week werd bekend dat Mona Keijzer op plek 2 van de kandidatenlijst van BBB staat. Met 15 zetels in de nieuwste peiling lijkt een BBB-premier vooralsnog niet aan de orde. Maar mocht het zover komen, dan kan de voormalig CDA-politica op steun van haar nieuwe achterban rekenen: 92 procent vindt haar acceptabel als premier.

Ze doet het daarmee beter dan partijleider Caroline van der Plas, die zelf heeft aangegeven geen premier te willen worden. Zes op de tien (61 procent) BBB-stemmers vinden haar geschikt.

Bekijk ook

Kritiek op coronabeleid

Bij andere kiezers is Mona Keijzer minder populair. Van alle kiezers vindt 39 procent de oud-CDA'er acceptabel als premier. Kiezers die haar niet geschikt achten, noemen vooral haar gebrek aan ervaring in Europa en de manier waarop ze uit het vorige kabinet vertrok.

Keijzer moest in 2021 stoppen als staatssecretaris van Economische Zaken omdat ze openlijk kritiek uitte op het coronabeleid van de regering. "Ik heb er daardoor geen vertrouwen in dat zij boven partijen kan staan en het algemeen belang voor ogen kan houden", vindt een deelnemer.

Bekijk ook

Timmermans en Wilders

De enige premierskandidaat op links, Frans Timmermans, is ook voor ongeveer een derde (36 procent) acceptabel als premier. Hij ligt erg goed bij kiezers links van het midden, maar de voormalig Eurocommissaris weet daarbuiten niet te overtuigen. Daarnaast wordt Timmermans in vergelijking met anderen weinig sympathiek gevonden en weet hij volgens kiezers niet goed wat er speelt in Nederland.

Nog minder populair als premier is PVV-leider Geert Wilders. Alleen kiezers in de uiterst rechtse hoek, zoals die van zijn eigen PVV, Forum voor Democratie en, in mindere mate JA21, vinden het acceptabel als hij voorman van Nederland wordt. Ook hij doet het slecht op sympathie en hij wordt ook relatief onbetrouwbaar geacht.

Hoe scoren premierskandidaten op leiderschapsaspecten?

'Niet verbindend'

Wat alle premierskandidaten gemeen hebben, is dat ze volgens kiezers niet verbindend genoeg zijn. "Veel kiezers zoeken in een premier iemand die boven de partijen staat en er voor alle mensen is", licht Charlotte Nijs van het Opiniepanel toe. "Veel partijen die nu groot zijn in de zetelpeiling hebben op grote thema's, als klimaat en asiel, heel uitgesproken standpunten, echte middenpartijen zitten daar niet tussen", zegt Nijs.

In de ogen van de deelnemers zouden de kandidaten van de grote partijen om die reden geen goede premier zijn. "Ik zou graag iemand zien die een echte verbindende uitstraling heeft als premier", verwoordt iemand het gevoel van meerdere deelnemers. "De huidige politici hebben die uitstraling niet, zij kunnen nooit heel Nederland vertegenwoordigen."

En Omtzigt dan?

Hoewel hij heeft aangegeven geen premier te willen worden, zou Pieter Omtzigt voor ruim de helft van de kiezers (53 procent) wel acceptabel zijn als premier.

Vooral kiezers op de flanken zien hem zitten, van kiezers van de SP (67 procent) en Partij voor de Dieren (58 procent) tot aan JA21 (51 procent) en BBB (63 procent). Opvallend is dat kiezers van grote coalitiepartijen, de VVD, D66 en CDA, hem niet geschikt vinden.

info

Over het onderzoek

Het onderzoek is gehouden van zaterdag 2 september tot en met dinsdagochtend 5 september. Aan het onderzoek deden 35.019 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee.

Het onderzoek is na weging representatief voor 6 variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant