De meeste mensen willen dat de eerste vaccins naar ouderen, kwetsbaren en zorgmedewerkers gaan, om zo het aantal sterftes te beperken. Maar dat moet wel vrijwillig. Een vaccinatieplicht, direct of indirect, krijgt amper steun.
Omdat het hard gaat met de ontwikkeling van vaccins tegen corona rijst de vraag: wie mag er eerst? Het kabinet kiest ervoor om het aantal sterftes te beperken en kwetsbare groepen voor te laten gaan. Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat driekwart (76 procent) daarachter staat. Deze grote groep noemt dit plan 'logisch', 'redelijk' en 'effectief'.
Jongeren: wij hoeven niet eerst
Het eerst inenten van mensen met vitale beroepen, zoals politie, zorgpersoneel en leraren, was een andere keuze die het kabinet overwoog. Ook deze strategie, bedoeld om maatschappelijke ontwrichting te voorkomen, krijgt ruime steun (69 procent).
De derde strategie om eerst jongeren te vaccineren om verspreiding tegen te gaan, is het minst gedragen: 17 procent heeft daar een voorkeur voor. Opvallend is dat ook maar weinig jongeren (19 procent) dit zelf een goed plan vinden. Eén van hen in het onderzoek: "Bij 'jongeren eerst', zijn ouderen maar indirect beschermd. Ik zou zeggen: ouderen direct beschermen. Wij kunnen een mogelijke besmetting beter verdragen."
Lees ook
60 procent vaccinatiebereidheid
Ook rees de vraag: willen mensen zich wel laten vaccineren? Nee, lang niet iedereen wil dat. 38 procent zegt zich zeker te laten inenten. Nog eens 21 procent denkt van wel, maar is er nog niet helemaal over uit. Opgeteld zijn deze groepen zou net genoeg zijn om de door premier Rutte beoogde groepsimmuniteit te bereiken.
Daarom moeten waarschijnlijk mensen die bedenkingen hebben bij een vaccin worden overtuigd. Eén op de tien (9 procent) zegt zich waarschijnlijk niet te laten vaccineren en één op de vijf (19 procent) doet dat zeker niet. 13 procent zegt (echt) nog niet te weten wat zij zullen doen. "Ik wil eerst weten of het vaccin dat wij gaan gebruiken écht werkt en veilig is. Ik ben daar nu nog niet gerust op."
Weinig steun voor vaccinatieplicht
Genoeg bereidheid of niet, de meeste mensen vinden dat het vaccineren tegen corona vrijwillig moet gebeuren. Een kwart (24 procent) is voor een vaccinatieplicht voor iedereen. Opvallend, want in 2019 vond een ruime meerderheid nog dat kinderen wel verplicht gevaccineerd moesten worden met inentingen uit het Rijksvaccinatieprogramma.
Er zijn verschillende oorzaken voor dat verschil, te beginnen met de politieke gevoeligheid van het coronadebat. "Al vind ik dat zoveel mogelijk mensen zich moeten laten inenten, zou verplichting in de huidige tijdsgeest averechts werken", zegt een ondervraagde. Ook is het vertrouwen in dit vaccin minder groot omdat het nog niet bewezen werkend is en de ontwikkeling 'ontzettend snel' gaat. "Het gejuich is nog wat voorbarig na een paar testuitslagen. Ik heb het gevoel dat ik farmaceuten moet geloven op hun blauwe ogen." Tot slot wijzen mensen op hun zelfbeschikkingsrecht die bij veel mensen boven gezondheidsredenen staat.
Ik heb het gevoel dat ik farmaceuten moet geloven op hun blauwe ogen.
Minder vrijheden
In een debat waar het scenario werd besproken dat niet genoeg mensen zich laten vaccineren, opperde de VVD een 'indirecte vaccinatieplicht'. Mensen die zich niet laten inenten, zouden dan minder vrijheden krijgen. Ook dat plan, kan op weinig steun rekenen: 38 procent zou dat goed vinden, 54 procent niet. "Dit lijkt een verkapte manier van een vaccinatieplicht en daar ben ik tegen. Ik verwacht dit ook niet van een liberale partij."
Het versoepelen van de coronamaatregelen voor mensen die zich wél laten inenten krijgt net zo weinig steun. 38 procent steunt het plan dat Volksgezondheid-minister De Jonge zei te overwegen. Het liefst zien mensen geen enkele vorm van dwang of stimulering: "Ik vind dat we dit moeten doen zoals we altijd doen. Iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid met goed en eerlijk informeren over de werking van de prik."
Over dit onderzoek Het onderzoek werd gehouden van 20 tot en met 24 november 2020, er deden 22.009 mensen aan mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
