Twee zetels in twaalf maanden! Dat is het enige verlies van de coalitie in onze maandelijkse zetelpeilingen. Gijs Rademaker van het EenVandaag Opiniepanel over wat hem opvalt.

In januari noteerden VVD, CDA, D66 en ChristenUnie samen 67 zetels, nu zijn dat er 65. En hoewel de journalist in mij de coalitie daarmee op 'licht verlies' zou zetten, weet de opiniepeiler heel goed dat die twee zetels eigenlijk niet noemenswaardig zijn. Het is een opvallende uitslag... maar het betekent niet dat de coalitie zich géén zorgen moet maken. Want we zien veel onrust.

Lees ook

Onvrede bij kiezers

2018 was het jaar waarin de dividendbelasting níet werd afgeschaft, en het referendum juist wel. Beide maatregelen vergrootten de kloof tussen kabinet en burger - we zagen in onze peilingen gedurende 2018 het vertrouwen in het kabinet afnemen - en niet alleen bij oppositiekiezers.

Ook stemmers van D66 en CDA vroegen zich vaak af wat het profiel van hún partij was in het kabinet. Vooral D66 daalde in zetels, en veert nét voor 2019 weer op. Of dat een kleine beweging is of een trend weten we pas volgend jaar, maar feit is dat de D66-achterban dit jaar het minst tevreden was over kabinet, partij én partijleider.

Pieken en dalen voor PVV

Aan de kant van de oppositie valt vooral de PVV op. In de eerste maanden daalt de partij van Wilders nog naar 14 zetels in april, om de tweede helft een spectaculaire sprong te maken naar 22 in oktober. Dat aantal weet de partij niet vast te houden: ze eindigen het jaar op 19 - en blijven daarmee de tweede partij van het land.

Wat deze bewegingen veroorzaakt is lastig te zien, maar het lijkt erop dat de aanwezigheid van Wilders in het publieke debat er voor zorgt dat vooral niet-stemmers zich weer voornemen om PVV te gaan stemmen.

Zetels coalitie 2018
Bron: EenVandaag
Zetelverloop coalitiepartijen

Tweemaal verkiezingen in 2019

Al met al was 2018 dus een jaar waarin de onvrede die we bij veel kiezers zagen, nauwelijks tot uitdrukking kwam in de zetelpeilingen. Dat kan volgend jaar veranderen: veel partijen draaien zich al warm voor de verkiezingscampagnes van de Provinciale Staten (en Eerste Kamer) in maart, en het Europees Parlement in mei. Als de coalitie vóór die tijd het vertrouwen van de eigen achterban niet weet op te krikken, wacht het kabinet een lastig jaar.

Zetels partijen 2018
Bron: EenVandaag
Zetelverloop 2018

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.