Deskundigen zijn enthousiast maar ook kritisch over eerste commerciële ruimtewandeling: 'De ruimte wordt te vol'

Het is voor het eerst twee burgers gelukt om een 'wandeling' in de ruimte te maken. Ruimtevaartbedrijf SpaceX vervoerde miljardair Jared Isaacman en Sarah Gillis die in de middag 700 kilometer boven de aarde waren. Ruimtevaartdeskundigen zijn enthousiast.

"Fascinerend om te zien", dat zegt Philippe Schoonejans, voormalig projectmanager bij de European Space Agency (ESA). Ook zijn ruimtevaartcollega Tommaso Sgobba, deskundige op het gebied van veiligheid in de ruimte, vindt het interessant om te zien wat een commercieel bedrijf kan bereiken. Toch zet hij wel vraagtekens bij de veiligheid van zo'n missie. "Er zitten veel risico's aan verbonden."

Veel gevaren

De astronauten zijn namelijk niet ervaren. Zowel Isaacman en Gillis zijn beide geen opgeleide astronauten. Schoonejans van ESA vertelt dat je in de ruimte aan allerlei gevaren wordt blootgesteld. "Dat zijn er nogal wat. Er is natuurlijk een vacuüm, er is geen lucht, je kunt niet ademen", noemt hij op.

Daarnaast moet je een pak hebben dat volledig luchtdicht is. En dat is niet het enige gevaar. "In de ruimte is er niet echt een temperatuur. Aan de kant van de zon kan het honderden graden hoger zijn, dan aan de andere kant waar geen zon zit. Het kan dan zomaar -100 zijn. En dan is er nog het gevaar van de kosmische straling dat mogelijk kankerverwekkend is", legt Schoonejans uit.

Brandgevaarlijk

Ook Sgobba vertelt dat een ruimtemissie niet altijd zonder risico verloopt. Hij noemt daarbij als voorbeeld ruimtevaartuig Apollo 1, waarbij de driekoppige bemanning in 1967 om het leven kwam doordat er vuur was uitgebroken in het vaartuig. Het vuur kon zich snel verspreiden doordat de cabine met zuivere zuurstof was gevuld, wat heel brandgevaarlijk is.

Sgobba: "Sindsdien zijn er enorme hoeveelheid voorzorgsmaatregelen genomen in de selectie van materiaal. Zo werd er geen zuivere zuurstof meer gebruikt." Maar ruimtevaartschip SpaceX heeft beperkte ruimte. Dit heeft als gevolg dat als de astronaut het luik opendoet, de hele capsule drukloos wordt gemaakt waardoor er zuivere zuurstof in het vaartuig komt. "Er blijft dus een risico voor de brandveiligheid."

Minimale training

Hoewel Isaacman en Gillis geen opgeleide astronauten zijn, was dat voor deze missie ook niet nodig, zegt Schoonejans. De 'ruimtewandeling' bestond namelijk uit het opendoen van het luik waardoor ze ongeveer 10 minuten in de ruimte waren.

"Ze moesten alleen eventjes naar buiten, dus dat kan allemaal makkelijk met een minimum aan training. Zodra ze hele ingewikkelde missies moeten uitvoeren waar je veel 'engineering' kennis voor nodig hebt en uitgebreide training en psychologische training, dan wordt het natuurlijk een ander verhaal."

Wie kan dit betalen?

Toch denkt Sgobba dat de missie van vandaag een eerste deur opent naar meer commerciële ruimtemissies. "In de toekomst kun je meer commerciële missies krijgen van het soort waar we het vandaag over hebben. Dus zonder dat de overheid daar zicht op heeft."

Maar, vraagt de ruimtevaartdeskundige zich hardop af, het is de vraag wie zich dit allemaal kan veroorloven. "Er zijn op dit moment misschien een paar duizend mensen in staat om dit soort geld te betalen. Daarnaast weet ik niet of er veel mensen bereid zijn om dit soort avonturen te volgen. Ik denk niet dat de kosten van deze missie zullen veranderen. Gezien de huidige situatie zou ik zeggen dat de markt er misschien niet is."

Regels voor de ruimte

Tegelijkertijd roept het ook de vraag op of er geen regulering moet komen. Schoonejans vindt van wel. "De ruimte wordt veel te vol", zegt hij. "We zien dat nu al met die Starlink satellieten die Elon Musk zo ongeveer dagelijks de lucht inschiet en China die twee constellaties in de lucht wil."

Toch gaat het opstellen van een paar regels nog niet zo makkelijk in de ruimte. "De regels zijn tot nu toe vrijwillig. ESA is vrijwillig begonnen aan het beleid waarbij alles wat je erin schiet weer weggehaald wordt. Maar dat is nog niet wereldwijd verplicht. En het is ook nog de vraag wie dat dan moet verplichten? En moeten er ook straffen worden opgelegd als iemand zich daar niet aan houdt? Daar zijn nog veel afspraken over te maken."

'Wild-West cultuur en space cowboys'

Maar die regels zijn hard nodig voor de toekomst, denkt Schoonejans. Hij verwacht meer reizen naar de ruimte en het internationale ruimtevaartstation ISS. "We krijgen meer ruimte toeristen. Musk wil over 2 jaar al zijn Starship-raket naar Mars sturen. Weer 2 jaar later wil hij die met mensen naar Mars sturen. Dat is wel heel erg snel. Maar het is zeker dat er vele initiatieven zijn en ook commerciële initiatieven naar de maan."

Hij vervolgt dat we aan het begin staan van een situatie waar de ruimte niet alleen maar door overheden is geregeld, maar ook door de particuliere industrie. "Er is daardoor ook sprake van een 'Wild-West-cultuur' of 'space cowboys'", zegt hij. Maar op de vraag of dat nadelig is voor de ruimte, zegt Schoonejans van niet. "Het zorgt voor een versnelling van de vooruitgang en toegankelijkheid van de ruimte die belangrijk is want de ruimtevaart is niet meer weg te denken uit ons leven."