Werkgevers en vakbonden willen onzeker werk inperken en hopen op steun van nieuw kabinet

Meer zekerheid over je baan en beperken van flexwerken: het is de uitkomst van het akkoord tussen werkgevers en werknemers dat vanmiddag werd gepresenteerd. Het moet onder meer excessen zoals bij Ali voorkomen: hij werkt al 25 jaar voor een uitzendbureau.

Werkgevers en werknemers hebben maanden overlegd over een gezamenlijk akkoord dat ze aan de onderhandelaars aan de formatietafel willen geven. De timing van het akkoord is niet toevallig. Werkgevers en werknemers hopen dat het akkoord wordt meegewogen in de formatie.

Zekerheid

In het akkoord is vastgelegd dat ZZP'ers minimaal 30 á 35 euro per uur moeten gaan verdienen, nulurencontracten gaan verdwijnen en uitzendwerk is alleen bedoeld om zieke werknemers te vervangen en om drukke periodes op te vangen.

Als werknemers ontslagen worden krijgen ze nu transitievergoeding. Die vergoeding kan vervallen als hun baas ze 'van werk naar werk' helpt en als beide partijen daarmee instemmen.

Wat schuift dat?

Werkgevers willen natuurlijk ook iets terug voor de extra zekerheid die zij werknemers in de toekomst zouden willen bieden. Zo staat in het akkoord dat ze medewerkers voor 20 procent van hun werktijd naar huis zouden kunnen sturen als er minder werk is.

Werknemers zouden dan wel hun volledige salaris doorbetaald krijgen, maar werkgevers zouden daar minder voor hoeven te betalen. Volgens het plan zou de overheid dat verschil aan werknemers moeten betalen.

Minder lang doorbetalen bij ziekte

Ook gaan werkgevers het loon van medewerkers minder lang doorbetalen als een medewerker ziek is. Nu betalen bedrijven zieke medewerkers nog twee jaar door.

De bedoeling is dat er na een jaar een medische test komt, om te kijken of de medewerker nog terug zou kunnen keren. Lukt dat niet, dan zal het UWV of de verzekeraar op zoek gaan naar een nieuwe plek voor de zieke werknemer.

25 jaar werken voor een uitzendbureau

Het akkoord komt voor Ali Farissi als geroepen. Hij werkt al 25 jaar via een uitzendbureau. Eerder zorgde hij dat het productieproces van pindakaas op rolletjes liep, nu doet hij dat voor boter. 'Ik heb al heel vaak gevraagd of ik in dienst mocht bij het bedrijf waarvoor ik werk", zegt Ali.

"Er werd steeds gezegd dat ik de eerste zou zijn zodra er iemand met pensioen zou gaan of ontslag zou nemen", vertelt hij. "Na al die jaren is dat nooit gebeurd.'

Totaal doorgeschoten

Farissi's collega's werken wel in dienst en hebben daardoor recht op een jaarlijkse bonus van 2000 euro, een kerstpakket en ook bouwen ze veel meer pensioen op dan Farissi. Dat vindt hij oneerlijk.

"Uitzendwerk zou tijdelijk moeten zijn, niet voor bijna 20 jaar", zegt hij. "Het is totaal doorgeschoten en werkgevers worden er financieel beter van.'

Twijfels over tarief ZZP'ers

Niet alles is in het akkoord vastgelegd. Zo bestaan over de plannen voor een minimumtarief voor ZZP'ers nog twijfels. Veel zelfstandigen worden niet per uur betaald, maar per dienst. Denk bijvoorbeeld aan maaltijdbezorgers die per bezorgde maaltijd worden betaald, of schrijvers die betaald krijgen per woord.

Volgens de plannen van de werkgevers en werknemers zouden zelfstandigen die minder verdienen dan 30 á 35 euro per uur in dienst genomen moeten worden, maar voor sommigen is het dus lastig een uurtarief te berekenen.

Verplicht verzekeren

Mochten zelfstandigen denken dat ze op basis van het uurtarief in aanmerking komen voor een dienstverband, dan moet de werkgever aan de rechter bewijzen waarom dat niet zo is.

Ook zou de zelfstandigenaftrek moeten worden afgebouwd, en moeten ZZP'ers zich verplicht gaan verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.

Niet toevallig

Het akkoord tussen werkgevers en werknemers komt niet toevalligerwijs naar buiten tijdens de formatie. Ze hopen op die manier de plannen van een nieuw kabinet over de arbeidsmarkt te beïnvloeden.

Vaak zijn politici blij met zo'n akkoord omdat het zorgt voor arbeidsrust: als de vakbonden het eens zijn met de werkgevers komen er waarschijnlijk minder stakingen.

Trekt de politiek zich iets van het akkoord aan?

Aan de andere kant heeft demissionair premier Rutte gezegd dat hij - in het kader van een nieuwe bestuurscultuur - vindt dat de Tweede Kamer over nieuw beleid moeten gaan en dat het kabinet niet klakkeloos akkoorden tussen werkgevers en werknemers moeten overnemen zonder daar met de Kamer over te praten.

Wat er echt gaat veranderen op de arbeidsmarkt, zullen we dus pas weten zodra er politiek over gesproken is en er een nieuw regeerakkoord ligt.