Van komiek in Kiev naar soldaat aan het front: Serzh ruilde een jaar geleden zijn airsoftwapen in voor een echte

Vrijdag is het een jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Een paar dagen voor de invasie bezochten wij komiek Serhiy (Serzh) Velychanskyi. Hij stond toen op het punt om zich bij het Oekraïense leger aan te sluiten. Hoe is het nu met hem?

Twee dagen voor de Russische inval ontmoeten we Serzh in zijn leslokaal in Kiev. Hij geeft daar improvisatie-les aan Oekraïense zakenmensen. Er wordt veel gelachen, maar toch voelt iedereen op dat moment dat er iets staat te gebeuren.

Oefenen met plastic balletjes

De weken voor deze ontmoeting heeft Serzh geoefend met een airsoftgeweer, om te leren schieten. Hij is vastbesloten in het leger te gaan en wil zich aansluiten bij het territoriale verdedigingsbataljon, een grote groep burgers die belangrijke punten rond Kiev moeten gaan verdedigen mochten de Russen binnenvallen.

Serzh hoopt nooit een schot te hoeven lossen, zo zegt hij dan nog optimistisch. "Ik hoop dat het schieten een hobby blijft, dat zou echt een droom van me zijn. Ik wil niet op mensen schieten, ik wil niet gedwongen worden om iemand te doden." Een dag na onze ontmoeting tekent hij zijn contract. Hij doet het voor de toekomst van zijn zoon, zegt de komiek. Hij kan niet anders.

'Dit is geen actiefilm'

Weer een dag later valt Rusland Oekraïne binnen. Diezelfde dag nog staat Serzh op een onbekende plek, zijn airsoftgeweer ingeruild voor een echte, klaar om zijn land te verdedigen. "De Russen komen. Dit is geen actiefilm, dit is echt", zegt hij die avond in een livestream op Facebook.

De oorlog brengt hem de weken erna naar Irpin, dat zwaar gebombardeerd wordt. Hij en zijn nieuwe collega's brengen de dag door in loopgraven. Het regent bommen. "Je graaft zo diep als je kan. Je leert er om schietgebedjes te doen en te vertrouwen op je beschermengelen. Die van mij waren me welgezind."

Willekeurige bombardementen

De gevolgen van de oorlog ziet hij daar met eigen ogen. "De Russen vernietigen gewoon de hele stad, ze bleven maar bombarderen, totale willekeur. Kleuterscholen, pakhuizen, alles moest kapot. Er is niks over van de vredige gemeenschap." Serzh verliest in Irpin een van zijn medesoldaten en een officier.

Het afgelopen jaar volgen we de komiek op Facebook. Meestal is hij vrolijk, maar soms praat hij ook emotioneel over de oorlog. Zijn optimistische aard blijft, maar hij wordt met de maand grauwer en de belevenissen tekenen zijn gezicht.

Bron: EenVandaag

Boetsja en Bachmoet

Serzh werkt inmiddels in Dnipro, een stad een paar uur van het front, maar veilig is het er niet. Hij heeft een zwaar jaar achter de rug. De soldaat zag de gevolgen van de verschrikkingen in Boetsja, waar de Russen burgers op straat neerschoten. Daarna vocht hij in Charkov, waar veel van zijn maten omkwamen.

Zelf raakt hij ook gewond. Na een kort verblijf in het ziekenhuis vertrekt hij met zijn unit naar Bachmoet, de stad die de Oekraïners maandenlang verdedigen tegen de oprukkende Russen. Iets ten noorden van de stad graven Serzh en zijn medesoldaten zich in aan de rand van een bos.

'Het is wij of zij'

Hoe heeft zijn oude beroep van komiek hem in deze oorlog geholpen? Humor heeft hem erdoor heen gesleept, daar is Serzh van overtuigd: "Als je niet weet hoe je ergens mee om moet gaan, is humor de oplossing. Mijn improvisatielessen hebben mij zelf geholpen. Niets zo veranderlijk als een oorlog. Je moet je constant aanpassen aan de omstandigheden, flexibel zijn. Die kennis hielp me. Het houd je geestelijk gezond in een tijd waarin veel mensen gek worden."

Serzh - die voor de invasie met een airsoftgeweer oefende - heeft nooit getwijfeld of hij de juiste keuzes maakt. "Het is doden of gedood worden", zo is zijn stelling. "Je moet begrijpen dat we niet zomaar mensen vermoorden, we verdedigen ons land. We vernietigen de vijand die ons wil vernietigen. Zo is het, het is wij of zij", benadrukt hij.

Bron: EenVandaag

Psychosociaal hulpverlener

Sinds eind vorig jaar vecht hij niet meer in de loopgraven. Hij is binnen zijn bataljon een soort psychosociaal hulpverlener geworden. Als soldaten doordraaien aan het front komt hij in actie. "We gaan af op noodoproepen. Veel soldaten hebben gevechtsstress. Ze worden onverschillig, krijgen paniekaanvallen of worden extreem emotioneel. Wij helpen ze weer zichzelf te worden, weer bij zinnen te komen."

Over een leven na de oorlog durft hij nog niet te dromen, maar hoogstwaarschijnlijk blijft hij in het leger. "Als de oorlog over is, dan zijn er nog zoveel trauma's. Nog zoveel mensen die ik kan helpen. Ik kan nu zoveel meer doen voor de mensen dan toen in de loopgraven. Een jaar geleden had ik dit nooit gedacht, maar ik denk dat ik hier op mijn plek zit."