Maak aanschaf steekwapens moeilijker en verhoog straffen om aantal incidenten te verkleinen, adviseert criminoloog

Bij een vete tussen twee rivaliserende groepen uit de drillrapscene werd vorige week een 19-jarige jongen doodgestoken in Scheveningen. Zorgelijk, vindt criminoloog Robby Roks. "Relatief veel jongeren vinden het dragen van een mes heel normaal."

Na eerdere steekpartijen roept de dood van de Rotterdamse rapper 'Chuchu' opnieuw de vraag op welke invloed de drillrap-muziek heeft op gewelddadig gedrag van jongeren. In grimmige videoclips wordt het bezit en gebruik van messen verheerlijkt. "Dit zijn conflicten tussen groepen die bijna muzikaal beslecht worden. Maar zeker ook via social media. Aan de lopende band worden daar mensen beledigd en uitgedaagd."

Fatale ruzie

Criminoloog Robby Roks is verbonden aan de Erasmus Universiteit en doet in opdracht van de gemeente Rotterdam onderzoek naar de relatie tussen drillrap en steekincidenten. "Ik maak me het meeste zorgen over het feit dat relatief veel jongeren een mes bij zich dragen en dat niet zo vreemd vinden. Of zich bewapenen omdat ze bang zijn dat andere partijen een mes bij zich dragen. Op het moment dat veel jongeren een mes dragen en er komt een handgemeen, is de kans dat het uit de hand loopt best groot."

Op de pier van Scheveningen kwam het op maandag 10 augustus tot een confrontatie tussen de Amsterdamse drillrapformatie 73 De Pijp en de Rotterdamse drillrappers Qlas & Blacka. De rivaliserende rappers dagen elkaar al een tijdje uit. Met name op Instagram en Snapchat vliegen de dreigementen over en weer. Alles wijst op een fatale ruzie tussen jongemannen uit Amsterdam en Rotterdam die actief zijn in de wereld van de drillraps, zo blijkt uit een reconstructie van AT5.

Punten als je iemand steekt

Volgens Roks vechten de jongeren vooral een strijd uit om status en territoriumdrift: "We noemen dit ook wel postcode wars. Het gaat om een wijk tegen een wijk. Jongeren willen laten zien dat zij behoren tot de sterkste groep, die het gevaarlijkst is. Daar krijg je status door."

Een bizar fenomeen dat deze status nog verder omhoog moet stuwen is een puntensysteem waarmee de groepen bijhouden hoeveel geweld zij gebruiken. "Dat is overgewaaid vanuit het Verenigd Koninkrijk. Daar krijg je punten als je iemand steekt in z'n hoofd, nek of arm. Ook hier zijn jongeren daar online mee bezig. Ze zeggen dan: deze groep is het beste en die minder, omdat ze nog geen punten hebben."

Verkrijgbaarheid messen moet moeilijker worden

Als oplossing voor het toenemende aantal steekincidenten onder jongeren, kijkt onderzoeker Robby Roks vooral naar de verkrijgbaarheid van wapens en de strafmaat. "De verkrijgbaarheid van die messen, daar zou iets mee moeten gebeuren. Het zou niet makkelijk moeten zijn om via bol.com grote rambomessen of machetes aan te schaffen. Dat is een belangrijk aspect."

Ook het optreden tegen wapenbezit in de openbare ruimte noemt hij een instrument tegen messengeweld. "Want hoe zit het met de strafmaat? Nu hebben veel jongeren het gevoel dat het bij je dragen van een mes helemaal niet zo erg is. Want daar staat niet zoveel straf op, is dan het idee. Er moet beter gecommuniceerd worden dat dit wel degelijk problematisch is."

Drillraps niet verbieden

Het verwijderen van bepaalde videoclips of een verbod op het gebruik van bepaalde woorden heeft geen zin, denkt de criminoloog. "Dat is iets dat nu veel geroepen wordt: dan moeten we drillrap maar verbieden en zorgen dat de rappers geen muziek meer maken."

Maar volgens Roks biedt het voor sommige jongeren juist ook een mogelijkheid om de straat te ontvluchten. "Dat is ook het paradoxale. Ik zou er dus ook niet voor pleiten om het te verbieden."

'Zwaaien met messen is show'

Volgens bronnen rondom de drillrapgroep 73depijp is het zwaaien met wapens in de clips vooral show, overgenomen van clips uit Engeland en de VS. Het zorgt voor een spannende clip met meer views en dus meer succes en bekendheid.

In het echte leven lopen ze echt niet met messen rond, zo verzekert ons een bron. In de teksten beschimpen ze dan wel andere drillrappers, maar dat is vooral onderdeel van het spel.

Maskers afgezet

De rappers van 73 De Pijp droegen tot voor kort altijd maskers en waren dus anoniem in hun clips. Maar recent hebben twee leden van de groep bij de muziekzender MTV voor het eerst in het openbaar hun maskers afgedaan.

Het zou erop kunnen duiden dat de groep werkt aan een nieuw imago, waarbij het drillen wellicht meer op de achtergrond raakt.

Grote zorgen bij ministers Veiligheid & Justitie

Ministers Sander Dekker en Ferd Grapperhaus van Justitie & Veiligheid zijn afgelopen juni in gesprek gegaan met een aantal burgemeesters. Besloten is om een gezamenlijk plan van aanpak op te stellen, zegt een woordvoerder.

Het plan wordt naar verwachting dit najaar gepresenteerd. Er zijn namelijk al veel langer grote zorgen over de toename van het aantal steekincidenten bij jongeren.