Jongeren veel vaker van plan om voorkeurstem uit te brengen dan ouderen: vooral diversiteit heeft prioriteit

Een op de drie kiezers (32 procent) is van plan om een voorkeurstem uit te brengen. Voorkeurstemmen gaan vooral naar vrouwen, maar ook naar mensen met specifieke expertise.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 35.000 leden van het Opiniepanel. Vooral jongeren zijn van plan een voorkeurstem uit te brengen: bijna de helft (47 procent) stemt op iemand lager op de lijst. Hoe hoger de leeftijd, hoe groter de kans dat ze op de nummer één van de lijst gaan stemmen.

Voorkeur voor vrouwen

De meeste mensen die een voorkeurstem uit willen brengen, geven die aan een vrouw. 47 procent van de mensen die niet op de nummer één stemmen, doet dat. "Er zitten al genoeg mannen op hoge plekken in de politiek, daarom stem ik altijd op een vrouw", legt een panellid uit. Onder vrouwen ligt dat aandeel hoger, 64 procent van de vrouwelijke deelnemers aan dit onderzoek die niet op de lijsttrekker stemt, stemt op een vrouw.

Ook het initiatief Stem Op Een Vrouw wordt regelmatig genoemd. Het idee daarachter is om te stemmen op een vrouw die net geen zetel zou halen bij een partij, maar door voorkeurstemmen alsnog een zetel in kan nemen. Op die manier zouden er meer vrouwen in de Tweede Kamer komen. Veel deelnemers zeggen dat van plan te zijn.

Bekijk ook

• 

  Eindelijk een vrouwelijke premier? Nu Mark Rutte stopt is het moment daar, zeggen experts

  • 11-07-2023

Diversiteit of balans

Voorkeurstemmen worden ook uitgebracht om de diversiteit in de plenaire zaal in het algemeen te verbeteren (25 procent). Een deelnemer: "Meer diversiteit zorgt ervoor dat er een grotere kans is dat allerlei groepen uit de samenleving begrepen worden. Je kunt het ook een betere balans noemen."

Jongeren vinden diversiteit in de Kamer een stuk belangrijker dan oudere mensen: 40 procent van de 18- tot 35-jarigen in het onderzoek brengt daarvoor een voorkeurstem uit, tegenover 11 tot 17 procent bij oudere leeftijdsgroepen.

Kennis en expertise

Een andere reden om niet op de lijsttrekker te stemmen, is omdat ze iemand anders geschikter vinden (40 procent). Bij de PVV bijvoorbeeld: "Fleur Agema heeft een goede visie op de zorg, daarom stem ik op haar", zegt een deelnemer. Een ander gaat op Esmah Lahlah stemmen, de nummer twee van GroenLinks-PvdA: "Zij overtuigt mij met haar visie op armoedebestrijding", vertelt diegene. "En ze heeft het goed gedaan als wethouder in Tilburg."

Een vijfde stemt op iemand op de lijst met een specifieke expertise. Deelnemers die daarvoor kiezen, zien vooral graag dat meer mensen met een technische achtergrond, mensen uit de zorg, of mensen met kennis van de landbouw in de landelijke volksvertegenwoordiging komen.