Hoe dichter we bij een werkend coronavaccin komen, hoe meer wantrouwen er ontstaat onder de mensen voor wie het bedoeld is. Heldere voorlichting vanuit de overheid is daarom erg belangrijk. "En we moeten vooral de humor niet schuwen."

Nu de eerste vaccins in ontwikkeling effectief blijken, wil coronaminister Hugo de Jonge 'alles op alles zetten om zo snel mogelijk te gaan inenten.' Dat zei hij afgelopen vrijdag. Maar hoe kan de overheid ervoor zorgen dat zoveel mogelijk Nederlanders zo'n spuitje gaan halen? Veel mensen lijken te twijfelen aan de veiligheid van het vaccin, omdat het zo razendsnel wordt ontwikkeld.

'Overheid, wees helder'

Hoogleraar gezondheidscommunicatie Julia van Weert van de Universiteit van Amsterdam verdiept zich in persuasieve communicatie, ofwel: hoe je communicatie kunt gebruiken om een groep mensen ergens van te overtuigen. Als iets belangrijk is bij een vaccin, dan is het heldere voorlichting, zegt zij.

"De overheid moet vanaf de start van haar vaccinatiecampagne heel duidelijk uitleggen wat het vaccin doet, hoe lang het werkzaam is, wanneer het beschikbaar is en voor wie. Dat willen mensen weten. Hetzelfde geldt voor de verwachte effecten van het vaccin, de bijwerkingen. En of het überhaupt wel veilig is."

Lees ook

'Dwingen werkt averechts'

Van Weert denkt dat bij die veiligheid misschien wel de meeste twijfels zitten. "Het vaccin is zo snel ontwikkeld. 'Gaat dat wel goed?' vragen veel mensen zich af. Daar moet je wat mee als overheid." Het heeft volgens haar geen zin om mensen er dwingend van te overtuigen dat ze zich moeten vaccineren, dat werkt averechts.

"Het gaat erom dat je mensen overtuigt een goed geïnformeerde beslissing te nemen, dat je laat merken dat ze vrij zijn in hun uiteindelijke keuze." Al begrijpt Van Weert ook dat het vanuit medisch perspectief belangrijk is als om een bepaalde vaccinatiegraad te bereiken.

Schuw humor niet

Anja Froeling van reclamebureau Selmore geeft aan dat het voor een goede campagne belangrijk is om precies te weten wat de doelgroep beweegt. "Want alleen dan kun je mensen in beweging krijgen. Je moet vooral niet bang zijn om in je vorm en in je verhaal dichtbij te komen." Tegelijkertijd moet de overheid durven kiezen, vertelt ze. "Zeg waar het op staat, maak het persoonlijk en vooral: schuw de humor niet."

Wat dat betreft kunnen we nog een voorbeeld nemen aan de Duitsers, vindt Froeling. De Duitse regering maakte een humoristisch spotje over Kerst, met de boodschap 'blijf thuis'. In de video blikt een oude man terug op zijn tijd als 22-jarige middenin de tweede coronagolf. "Binnen een mum van tijd word je meegenomen, dat is echt heel knap gedaan", zegt Froeling. "Wat ik bijzonder vind, is dat het vanuit de Duitse overheid komt en met veel humor is gemaakt. Dat is knap. En dat is anders dan we hier zien. Nederland gebruikt weinig humor. Misschien zijn we toch te calvinistisch."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.