De hele wereld kijkt met spanning uit naar een goed werkend coronavaccin. Maar hoe weet je of zo'n middel veilig is? Bijwerkingencentrum Lareb is nu al bezig met de voorbereidingen van een veiligheidsbewaking voor als er straks gevaccineerd wordt.

Wereldwijd zijn er meer dan 160 coronavaccins in de maak en een aantal gooit al hoge ogen. Normaal gesproken duurt het zo'n 10 jaar voor een vaccin op de markt komt. Dat zal nu sneller gaan.

Uitgebreid testen

Voordat een nieuw vaccin beschikbaar komt, moet het uitgebreid getest zijn. Dat geldt ook voor het toekomstige coronavaccin. Testen gebeurt al tijdens de ontwikkeling, maar dan weet je nog niet alles, vertelt directeur Agnes Kant van Bijwerkingencentrum Lareb.

"In de praktijk wordt het vaccin op een diversere groep gebruikt. Daarom is het zo belangrijk dat we, wanneer het in gebruik genomen wordt, goed monitoren of mensen bijwerkingen krijgen die we nog niet kennen."

Directeur Agnes Kant van Lareb
Bron: EenVandaag
Directeur Agnes Kant van Lareb

Veiligheidsbewaking

Daarom bereidt Lareb zich voor op een zogeheten veiligheidsbewaking. Bij elk nieuw medicijn of vaccin vindt er zo'n veiligheidsbewaking plaats, maar deze is intensiever en grootschaliger, vertelt Kant.

Omdat het coronavaccin is bedoeld voor een hele grote groep mensen, komen er waarschijnlijk ook meer meldingen over bijwerkingen binnen, verwacht ze. "Die meldingen moeten snel worden verwerkt en geanalyseerd, zodat we snel nieuwe kennis verzamelen." Daar maakt Lareb nu de systemen voor in orde.

Lees ook

Testgroep

"Ook vragen we een groep mensen om de bijwerkingen die zij ervaren bij te houden en te delen via online vragenlijsten en een app", vertelt Kant. "Zo zien we hoe vaak een bijwerking voorkomt en wat het verloop ervan is is. Het is de bedoeling dat Nederland een voortrekkersrol vervult in Europa."

Bijwerkingen zijn nooit te voorkomen, benadrukt Kant. "Maar je kunt straks wel voorkomen dat het lang duurt voordat je duidelijkheid hebt over welke bijwerkingen er ontstaan. En ervoor zorgen dat niet elk Europees land voor zich bezig is met het bijhouden van eventuele bijwerkingen."

Meeste bijwerkingen tijdelijk

Hans Rümke werkte jarenlang voor het RIVM als klinisch vaccinoloog. Ook is hij oprichter en oud-directeur van het Universitair Vaccin Centrum Rotterdam. Inmiddels is hij met pensioen, maar hij volgt de ontwikkelingen rond de coronavaccins met veel interesse.

"Vaccins worden altijd uitvoerig getest. Een zeldzame bijwerking die eens op een miljoen keer voorkomt, kun je nooit helemaal uitsluiten", vertelt hij. "Maar net als bij andere vaccins, zullen de meeste bijwerkingen van het coronavaccin van voorbijgaande aard zijn, zoals hoofdpijn en een lichte verhoging."

Oud-klinisch vaccinolog Hans Rümke
Bron: EenVandaag
Oud-klinisch vaccinolog Hans Rümke

Slaapziekte

Toen de Mexicaanse griep in 2009 rondwaarde, werden in Europa zo'n 30 miljoen mensen gevaccineerd. Ongeveer 1.000 van hen kregen de zeldzame slaapziekte narcolepsie. Ook in Nederland werden tientallen meldingen gedaan. Agnes Kant ziet geen aanleiding om nu bang te zijn voor iets soortgelijks.

"Maar risico's zijn er helaas altijd. De groep waarop nu wordt getest, is te klein om hele zeldzame bijwerkingen vast te stellen. Daarom is het ook zo belangrijk om het goed te monitoren."

Irrationele gedachten

Volgens Hans Rümke hebben veel mensen irrationele angstgedachten bij een middel als het coronavaccin, terwijl het goed en uitvoerig wordt getest.

"Ze zijn vaak banger voor wat ze niet kennen dan voor wat naast hen staat, namelijk het coronavirus waarvan wél bekend is wat het met mensen kan doen. Je moet dan de balans opmaken: ben je banger voor het virus of voor het vaccin?"

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.