ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers is altijd populair gebleven onder zijn kiezers, ondanks de ontevredenheid over het kabinet-Rutte IV. Het vertrekkende Kamerlid onderscheidt zich daarmee in positieve zin van de leiders van de 3 andere coalitiepartijen.

Segers maakte vandaag bekend dat hij stopt als leider van de ChristenUnie en Tweede Kamer verlaat. Aan de partijleden schrijft hij dat zijn baan veel van het gezin en de omgeving vraagt en dat bij leiderschap het inzicht hoort 'dat die rol tijdelijk is'. Kamerlid Mirjam Bikker volgt hem op als fractievoorzitter en politiek leider.

Veel vertrouwen in Segers

Ondanks onvrede over het huidige kabinet heeft Segers het afgelopen jaar relatief weinig aan populariteit ingeboet. Dit in tegenstelling tot de 3 andere partijleiders binnen de coalitie, Mark Rutte (VVD), Sigrid Kaag (D66) en Wopke Hoekstra (CDA).

Bij de start van het kabinet-Rutte IV, een jaar geleden, had 91 procent van de ChristenUnie-stemmers vertrouwen in hem als leider. In het meest recente onderzoek onder de kiezers, op Prinsjesdag, was dat nog 80 procent.

'Integer en betrouwbaar'

Uit eerdere onderzoeken blijkt dat ChristenUnie-stemmers Segers alom prijzen om zijn integriteit en betrouwbaarheid, en dat ze het waarderen dat hij open communiceert wanneer de partij een punt moet inleveren.

Ook buiten zijn eigen partij wordt er positief naar Segers gekeken. Kiezers van andere partijen noemen de leider van de kleinste regeringspartij sympathiek, intelligent en iemand die zich met betrokkenheid inzet.

Populairste coalitieleider

Hoewel de populariteit van Segers sinds de asielcrisis van afgelopen zomer iets gedaald is, scoort hij nog altijd heel hoog vergeleken met de andere 3 coalitieleiders. Zo is het vertrouwen dat VVD-kiezers hebben in Rutte sinds de start van het kabinet afgenomen van 81 procent tot 60 procent op Prinsjesdag.

Het vertrouwen in D66-leider Kaag en CDA-voorman Hoekstra onder de eigen achterban was voor de start van 'Rutte IV' al flink afgenomen en zakte het afgelopen jaar verder tot 54 en respectievelijk 42 procent.

CU-stemmers zeer negatief over kabinet

Het vertrouwen dat ChristenUnie-stemmers hebben in Segers staat in schril contrast tot het vertrouwen dat ze hebben in het kabinet. Al bij het aantreden was dat met 36 procent opvallend laag. Inmiddels is dat nog iets verder gezakt: na een jaar regeren geloven nog maar 3 op de 10 (30 procent) ChristenUnie-stemmers dat de huidige regering het goed doet.

Veel stemmers storen zich aan het gebrek aan oplossingen voor problemen en hekelen de omgang met burgers en van politici onderling. Ook missen ze de christelijke waarden. De uitgestelde gezinshereniging als oplossing voor de asielcrisis is daar een goed voorbeeld van, al waren kiezers milder dan de toen protesterende ChristenUnie-leden.

Geen zetelverlies ChristenUnie

Toch is de ChristenUnie de enige coalitiepartij die na een jaar regeren niet is afgerekend op deelname aan het kabinet. Waar VVD, D66 en CDA alledrie op verlies staan in de zetelpeiling, blijft de kleine christelijke partij al het hele jaar stabiel.

ChristenUnie staat nu op 5 zetels, evenveel als ze bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 haalden. Ter vergelijking: het CDA heeft sinds de laatste stembusgang 6 zetels verloren, de VVD 7 en D66 moet het met maar liefst 10 zetels minder doen.

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.

De stikstofaanpak van het oude kabinet is afgeschaft, maar nieuw, duidelijk beleid ontbreekt tot nu toe. Hoe nu verder? Dat vraagt onder meer branchevereniging Bouwend Nederland zich af. Minister Keijzer zet vooral in op juridische aanpassingen.

Een paar jaar geleden heeft dertiger Jan-Pieter van Laar het bouwbedrijf van zijn vader en oom overgenomen. "Het is echt een familiebedrijf, ondertussen al in de vierde generatie. We hebben 25 man in dienst en doen aan nieuwbouw, verbouwingen, renovaties, echt van alles. In 2031 hopen we het honderdjarige bestaan van het bedrijf te kunnen vieren."

'Iedereen staat in de wachtstand'

Maar de jonge ondernemer uit Wapenveld heeft zorgen. De impasse in de stikstofcrisis zorgt er volgens brancheorganisatie Bouwend Nederland voor dat zo'n 30 procent van alle nieuwbouwprojecten op de tocht komen te staan. En dat merkt ook Van Laar.

"Iedereen staat in de wachtstand. Hoe moeten we omgaan met de stikstofregels, wat kan nog wel, wat niet? De gemeente rondt geen bestemmingsplannen meer af, wij krijgen geen vergunningen meer. Ook niet voor projecten waarbij we totaal geen problemen hadden verwacht."

240.000 woningen kunnen niet gebouwd worden

Bouwend Nederland maakt zich al jaren zorgen over het gebrek aan daadkracht om de stikstofcrisis aan te pakken. "We hebben nu in kaart gebracht welke Natura 2000-gebieden er slecht aan toe zijn door stikstof. En deze informatie combineerden we met de concrete woningbouwplannen in Nederland", vertelt Jelmer Alberts, directeur belangenbehartiging van Bouwend Nederland.

"Dan zie je op die kaart hoe ontzettend veel van deze bouwprojecten te dicht bij stikstofgevoelige natuur liggen", gaat Alberts verder. "Doordat het stikstofprobleem niet wordt opgelost krijgen deze projecten geen vergunning. Tot 2030 gaat het om maar liefst 244.000 woningen die hierdoor niet gebouwd kunnen worden. Dat is echt heel erg schrikken. We wisten al dat de impact van stikstof op de woningbouw en infrastructuur groot was, maar niet dat het er zo dramatisch uitziet."

'Met geitenpaadjes niet meer op te lossen'

De brancheorganisatie wil dat het kabinet eindelijk met een doortastend plan komt. "We weten alles al, alle data zijn bekend, met geitenpaadjes valt dit niet meer op te lossen", zegt Alberts. "We stormen nu recht op een betonnen muur af."

"De stikstofuitstoot moet omlaag, de betrokken ministeries moeten nu met een plan komen", benadrukt de woordvoerder van Bouwend Nederland. "En elke sector moet zijn eigen 'fair share' pakken."

'Zitten met de gebakken peren'

"Iedereen is nu aan zet, ook de bouw", vindt ook bouwondernemer De Laar. "Maar onze sector heeft feitelijk heel weinig stikstofuitstoot, en toch zitten wij nu wel met de gebakken peren. Heel Nederland heeft hierdoor een probleem."

In Nederland is de landbouw, en dan met name de intensieve veehouderij, veruit de grootste bron van stikstofuitstoot, vooral in de vorm van ammoniak. Daarnaast dragen wegverkeer, scheepvaart, luchtvaart en de industrie bij aan de stikstofcrisis. En in beperkte mate draagt ook de bouw zelf bij aan het probleem.

'Kabinet moet eruit komen'

In januari bepaalde de rechtbank in Den Haag opnieuw dat de Nederlandse overheid meer moet doen om schade aan de natuur door stikstof te voorkomen.

Bouwend Nederland snapt het vonnis: "De enige manier om echt uit deze crisis te komen is structurele uitstootvermindering", zegt Alberts. "Ik hoop echt dat dit kabinet eruit komt. Het moet gewoon opgelost worden."

'Ik wil de 100 jaar met ons bedrijf halen'

"Met alleen de kleine projectjes halen we het niet", laat de bezorgde Van Laar weten. "We stoppen zo veel werk in de grotere plannen en projecten. Het wordt nu echt tijd dat we uit de wachtstand mogen komen en weer mogen bouwen."

Ondanks alle zorgen blijft Van Laar optimistisch: "Ik wil de 100 jaar met ons bedrijf halen. Bouwen is mij met de paplepel ingegoten, ik vind dit werk zo leuk. En ik kan ook helemaal niets anders."

Minister: 'Rekenkundige grens voor stikstofuitstoot aanpassen'

"We willen iets doen aan de juridische werkelijkheid die we met z'n allen hebben gemaakt", reageert minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening op de nieuwe cijfers van Bouwend Nederland. "En er moeten maatregelen worden genomen om de stikstofuitstoot omlaag te brengen."

"Heel veel huizen kunnen er gelukkig wél gebouwd worden. En we willen de rekenkundige ondergrens aanpassen, dan kan weer meer."