radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Gaat kunstmatige intelligentie ons werk makkelijker maken? Matthias en Walter gebruiken het al, met wisselend succes

Gaat kunstmatige intelligentie ons werk makkelijker maken? Matthias en Walter gebruiken het al, met wisselend succes
Bron: AFP

Door de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) veranderen beroepen. Nieuwe technologieën kunnen delen van het werk overnemen, maar werken ze in de praktijk altijd even goed? We vroegen het aan mensen de nu al AI voor hun werk gebruiken.

Vooral bij taalkundige beroepen is de ontwikkeling van AI zichtbaar: programma's zoals ChatGPT kunnen inmiddels hele teksten zelfstandig schrijven. Online marketeer Matthias Joosse en Walter Groenewegen van ondertitel-bedrijf inVision vertellen hoe hun werk door nieuwe technologieën verandert.

Al 20 jaar in 'online business'

Matthias Joosse zit al 20 jaar in de 'online business'. Op zijn 15de bouwde hij een website voor het downloaden van polyfone ringtones. Het werd een onverwacht succes: binnen korte tijd had zijn site 100.000 views per maand.

De ringtones die hij aanbood waren alleen illegaal gedownload, dus Matthias besloot zijn website toch maar snel weer uit de lucht te halen. Zijn eerste bedrijfje was misschien een kortstondig succes, maar de vlam was ontstoken.

Matthias Joosse is SEO-marketeer
Bron: Privéfoto
Matthias Joosse is SEO-marketeer

Aanvulling, geen vervanging

Hij werkt inmiddels als online marketeer en doet onder andere SEO-optimalisatie voor bedrijven. Dat betekent dat hij teksten voor websites schrijft met specifieke trefwoorden erin, waardoor deze websites hoog terecht komen in zoekmachines.

Daarvoor gebruikt hij steeds vaker programma's als ChatGPT. Een waardevolle aanvulling, vindt Matthias, maar AI neemt niet het complete werk van hem over. "Ik zie dat de teksten SEO-technisch kloppen, maar er is altijd iemand nodig die het helemaal naleest en het inhoudelijk laat aansluiten met de dienstverlening, zodat het klopt."

'Teksten niet speciaal genoeg'

Dat komt doordat programma's als ChatGPT vaak te algemeen zijn. De door computers geschreven teksten zijn vaak 'plat' en niet speciaal genoeg, legt de online marketeer uit. "Je moet er altijd nog meer informatie instoppen zodat hij met iets bijzonders komt."

In theorie is dat wel mogelijk: de 'robot' schrijft de tekst op basis van zelf ingevoerde trefwoorden. Hoe meer van deze trefwoorden je gebruikt, hoe beter de tekst wordt. Maar, vertelt Matthias: "De tijd die dat kost kun je ook gewoon gebruiken om de tekst aan te passen naar de precieze situatie."

Bekijk ook

Ondertitelaars doen alles tegelijk

Ook voor mensen die ondertitelingen maken is de inzet van kunstmatige intelligentie interessant, vertelt Walter Groenewegen. Hij is directeur van inVision, een bedrijf dat al 30 jaar voor omroepen en commerciële partijen professionele ondertitels maakt.

Op dit moment worden de ondertitelingen en vertalingen vooral door mensen gemaakt. "Dat gaat in één keer", legt Walter uit. "Op het ene deel van het scherm zie je de video en op het andere deel van het scherm typ je de vertaling en ondertiteling."

'Veel gecompliceerder dan je denkt'

Ondertitelen is volgens hem 'veel gecompliceerder dan de meeste mensen denken'. "Je luistert en tikt tegelijkertijd mee. En je moet het aan de juiste tijdcode koppelen, want de tekst moet op het goede moment op het beeld verschijnen."

Voor een televisieprogramma of een serie-aflevering van een uur zijn de medewerkers van inVision dan ook vaak twee dagen bezig om de gesproken tekst te vertalen en te ondertitelen.

Walter Groenewegen is directeur van ondertitelingsbedrijf inVision
Bron: Privéfoto
Walter Groenewegen is directeur van ondertitelingsbedrijf inVision

(Nog) geen tijdsbesparing

In principe zouden ondertitelaars door kunstmatige intelligentie een hoop tijd kunnen besparen op hun werk. Maar dat valt in de praktijk toch heel erg tegen, ziet Walter.

"Als je de video in een programma stopt, heb je het na 1,5 of 2 uur weer terug. Dat is een tijdwinst", zegt hij. "Maar als je tijdens de eindredactie vervolgens heel veel tijd kwijt bent om het netjes te krijgen, dan schiet het niet op."

Verkeerde interpretaties

In teksten op basis van AI staan nu nog te grote fouten, benadrukt de ondertitelaar. "Het zit vaak in de interpretatie. Als een 'goal' in het voetbal wordt vertaald als 'doelstelling', zit je verkeerd. Je verliest dan het doel van de ondertiteling en het stoort de kijker."

InVision werkt daarom nog maar zeer beperkt met kunstmatige intelligentie. "Als een klant bijvoorbeeld 's morgens belt en 's middags zelfde taal-ondertiteling nodig heeft, zetten we het weleens in", vertelt de directeur. "Het is dan niet perfect, dus moeten we heel netjes de eindredactie doen."

info

Wat is ChatGPT?

Hoe ChatGPT precies werkt, hebben we de chatbot van het programma zelf uit laten leggen: "ChatGPT traint op een enorme hoeveelheid tekstgegevens, zoals boeken, artikelen en online conversaties. Door deze tekst te analyseren en te onthouden, leert ChatGPT hoe menselijke taal werkt en kan het dienovereenkomstig antwoorden op vragen en opdrachten."

Minder werk voor vertalers

Toch zou AI een grotere rol in de toekomst kunnen spelen, denkt hij: "Vergeleken met een aantal jaren geleden is er vooruitgang, al zijn er wel nog veel stappen te zetten. Het zal er zeker komen, maar hoe lang het gaat duren, daar zou ik geen gok op willen wagen."

Wel heeft de opkomst van kunstmatige intelligentie consequenties voor het vak, denkt Walter. "Hoe beter de programma's worden, hoe minder werk er voor vertalers overblijft. Maar of het ooit zover komt dat elke videoproducent met een softwarepakket zelf een goede ondertiteling en vertaling kan maken, is de vraag."

Geen angst voor ontwikkeling

Angst voor de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie heeft Walter niet. "Nee, want dan ga je je afzetten." Bovendien zal er voor bedrijven zoals inVision een markt blijven bestaan, zegt hij. "Denk bijvoorbeeld aan exotische talencombinaties."

Ook Matthias maakt zich geen zorgen dat zijn beroep volledig kan verdwijnen. "Als SEO-marketeer bepaal je vaak de hele contentstrategie. Dat is veel meer dan 'alleen' teksten schrijven", benadrukt hij. "Ik denk dus niet dat SEO'ers hun complete baan kwijtraken."

Bekijk ook

Niet het gewenste resultaat

Bovendien is SEO-marketing slechts een deel van Matthias' werk: hij bouwt namelijk ook websites voor zijn klanten. En juist daarbij zou kunstmatige intelligentie hem in de toekomst kunnen helpen, zegt hij.

Met behulp van AI hoopt hij straks geen webdesigner meer nodig te hebben. Maar zover is het nu nog niet: "Ik wilde dat een programma webdesigns ging maken, zodat ik die later kon omzetten in een daadwerkelijke website. Ik heb meerdere dingen geprobeerd, maar ik kreeg er niet uit wat ik wilde."

'Menselijke interactie blijft belangrijk'

Matthias verwacht dat dit de komende jaren gaat veranderen. Maar ook in webdesign zullen mensen niet helemaal vervangen worden, denkt hij: "Wat doe je bijvoorbeeld als er een site gehackt wordt? Ga je dan tegen het programma zeggen: 'Maak de site maar opnieuw, want hij is gehackt?' Dan ben je te laat. Je zal altijd een team van developers nodig hebben die de feedback toepast."

Vooral de menselijke interactie zal volgens hem altijd belangrijk blijven, hoe goed kunstmatige intelligentie zich in de toekomst ook ontwikkelt. "Je wil als klant een sparringpartner, iemand die jouw ideeën bespreekt. AI kan tot nu toe alleen uitvoeren, niet strategisch meedenken."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen
Defensieminister Brekelmans
Bron: EenVandaag

PVV-leider Wilders gaf vandaag aan tegen het sturen van Nederlandse troepen naar Oekraïne te zijn. Defensie-minister Brekelmans reageert hier koeltjes op. "Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat dat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

De plannen tot het vormen van een internationale troepenmacht voor de bescherming van Oekraïne veroorzaken een nieuwe splijtzwam in de regeringscoalitie. PVV-leider Geert Wilders is hier standvastig op tegen en gaat lijnrecht in tegen premier Dick Schoof.

Nog steeds positief over Amerika

Minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD) vertelt tegenover EenVandaag dat het kabinet vasthoudt aan het eigen regeerprogramma. "Dit is het standpunt van de heer Wilders. Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

Brekelmans blijft na het tumult van afgelopen week, waarin de Amerikaanse president Donald Trump Europa niet aan de onderhandelingstafel uitnodigde, positief over de Amerikanen. "Ik vertrouw de Amerikanen nog steeds, want ik heb ze ook horen zeggen dat voor hen de NAVO relevanter is dan ooit. En de NAVO is natuurlijk onze belangrijkste veiligheidsgarantie."

'Escalatie-dominantie'

Voor het Nederlandse kabinet blijft de Amerikaanse steun noodzakelijk bij het vormen van een 'robuuste vredesmacht' die Oekraïne moet beschermen. Brekelmans: "De 'backing' van de Amerikanen blijft nodig. Je hebt, om in militaire termen te spreken, altijd een escalatie-dominantie nodig ten opzichte van je tegenstander."

Hij legt uit: "Dus stel dat Rusland een eventueel vredesbestand gaat testen en ze zouden aansturen op een conflict, dan moeten ze weten dat ze bij iedere stap die ze zetten een sterkere tegenstander tegenover zich hebben. En daar hebben we Amerikanen echt voor nodig."

Minister Brekelmans over weigering PVV om troepen naar Oekraïne te sturen

'Europa moet plek aan tafel verdienen'

De defensieminister verwacht overigens dat Europa in een later stadium wel mag plaatsnemen aan de onderhandelingstafel. "Ik heb de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio horen zeggen dat als de gesprekken concreter worden, dat dan natuurlijk ook Oekraïne en Europa aan tafel zullen komen."

"Maar we zullen als Europa die plek ook moeten verdienen", gaat hij verder. "En die plek verdien je door duidelijk aan te geven wat wij als Europa militair in te brengen hebben. En vandaar dat wij als Europese landen nu huiswerk te doen hebben om gezamenlijk tot zo'n plan te komen."

Brede puzzel om te leggen

Over wat Nederland concreet aan materieel en troepen kan leveren aan een eventuele vredesmacht, blijft de minister vaag. "Wij kunnen als Nederland natuurlijk in alle domeinen wel iets leveren, maar daar zullen we goed naar moeten kijken."

"Het is niet zo dat wij allerlei F-35's, of schepen, of troepen klaar hebben staan, die ergens staan te wachten. Die zijn ook ingepland om een bijdrage aan de NAVO te leveren. Die brede puzzel moeten we eerst leggen."

Debat

Brekelmans zegt dat er gekeken kan worden wat we kunnen doen, als er een duidelijk mandaat en rugdekking van de VS is. "Ook in het parlement moet dan besloten worden of Nederland wel of geen bijdrage kan leveren."

Morgen debatteert de Tweede Kamer over welke positie Nederland moet innemen bij de onderhandelingen om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom een defensiebudget van 5 procent voor Nederland niet haalbaar is

Waarom een defensiebudget van 5 procent voor Nederland niet haalbaar is
Een Nederlandse militair in Rukla bij de Russische grens
Bron: ANP

Trump wil dat we 5 procent van ons bbp uitgeven aan defensie. En ook de de Europese leiders vinden dat er nog meer geld naar defensie moet, nu we niet meer op onze Amerikaanse 'vrienden' kunnen vertrouwen. Maar het ophogen van het budget, heeft gevolgen.

Elke euro kan je natuurlijk maar een keer uitgeven, zegt financieel journalist van de Telegraaf Martin Visser. Dus een verhoging van het defensiebudget zou niet zonder gevolgen zijn.

Duizelingwekkende bedragen

1 procent meer of minder klinkt misschien als niet zoveel, maar het gaat om duizelingwekkende bedragen legt Visser uit. "1 procent van het bbp is ongeveer 10 miljard. We geven nu ongeveer 2 procent uit, dus dat is iets meer dan 20 miljard. Wanneer dat 5 procent wordt, moet er dus nog 30 miljard bij."

Dat is ongeveer evenveel als wat we aan onderwijs uitgeven, zegt Visser. "Ter vergelijking: het meeste geld gaat naar de zorg en de sociale zekerheid, daar wordt jaarlijks boven de 100 miljard aan uitgegeven."

Bezuinigingen of staatsschuld

Willen we meer aan defensie uitgeven, dan zijn er eigenlijk twee opties, volgens Visser. "Of je haalt het ergens anders vandaan, dus bezuinigen, of je laat de staatsschuld oplopen."

Beide opties zijn ingewikkeld. Bezuinigen wil eigenlijk niemand en de vraag is dan vooral: waarop? "Dat is een politieke keuze, maar je zag bij de bezuinigingen op het onderwijs bijvoorbeeld al dat er veel weerstand is."

Bekijk ook

Hoge bedragen

Ook de hoogte van de bedragen zorgt daarbij voor gevoeligheid. "In Den Haag gaat het al weken over een btw-verhoging. Dat gaat om 1 miljard", vergelijkt hij.

"Bij zulke forse verhogingen in de defensie-uitgaven wordt dat alleen maar lastiger, want dan gaat het om grotere bedragen die ergens weggehaald moeten worden."

Ongemak

De andere optie, een hogere staatsschuld, is ongemakkelijk voor Nederland, vindt Visser. "Wij zijn het land dat altijd anderen de les lezen op het gebied van staatsschuld. Wij zijn daar zelf erg strikt op."

Wanneer wij de staatsschuld op laten lopen, zijn we niet meer geloofwaardig naar andere landen, gaat Visser verder. "En dan geven we hen eigenlijk een vrijbrief."

Bekijk ook

Tussenkop

Minister van financiën Heinen zei maandag in Brussel dat hij het ook niet ziet zitten om met Europese landen samen geld te lenen voor defensie-investeringen. "Deze opgave loopt echt via de nationale begrotingen", zegt Heinen. "Landen zullen daar zelf moeilijke keuzes moeten maken."

Visser roept politici op die keuzes wel te maken. "NAVO-baas Rutte heeft geopperd om het via de 'kaasschaafmethode' te doen en het overal een beetje weg te halen, maar het kan ook zijn dat er minder geld naar uitkeringen gaat omdat er meer naar defensie moet." Het zal dus een lastige afweging zijn om te kijken waar het geld precies vandaan moet komen.

Haalbaarheid

Visser zelf ziet het niet gebeuren dat we 5 procent gaan uitgeven aan defensie. Los van de vraag waar het geld vandaan moet komen, is het ook de vraag waar je het aan uitgeeft, zegt hij.

"Het geld gaat vooral zitten in mensen en materiaal. Defensie heeft behoefte aan mankracht, zowel militairen als niet-militairen. Het probleem is momenteel dat je het geld niet uitgegeven krijgt. Al maak je het geld vrij, er is ook nog een personeelstekort", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant