Door de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) veranderen beroepen. Nieuwe technologieën kunnen delen van het werk overnemen, maar werken ze in de praktijk altijd even goed? We vroegen het aan mensen de nu al AI voor hun werk gebruiken.
Vooral bij taalkundige beroepen is de ontwikkeling van AI zichtbaar: programma's zoals ChatGPT kunnen inmiddels hele teksten zelfstandig schrijven. Online marketeer Matthias Joosse en Walter Groenewegen van ondertitel-bedrijf inVision vertellen hoe hun werk door nieuwe technologieën verandert.
Al 20 jaar in 'online business'
Matthias Joosse zit al 20 jaar in de 'online business'. Op zijn 15de bouwde hij een website voor het downloaden van polyfone ringtones. Het werd een onverwacht succes: binnen korte tijd had zijn site 100.000 views per maand.
De ringtones die hij aanbood waren alleen illegaal gedownload, dus Matthias besloot zijn website toch maar snel weer uit de lucht te halen. Zijn eerste bedrijfje was misschien een kortstondig succes, maar de vlam was ontstoken.
Aanvulling, geen vervanging
Hij werkt inmiddels als online marketeer en doet onder andere SEO-optimalisatie voor bedrijven. Dat betekent dat hij teksten voor websites schrijft met specifieke trefwoorden erin, waardoor deze websites hoog terecht komen in zoekmachines.
Daarvoor gebruikt hij steeds vaker programma's als ChatGPT. Een waardevolle aanvulling, vindt Matthias, maar AI neemt niet het complete werk van hem over. "Ik zie dat de teksten SEO-technisch kloppen, maar er is altijd iemand nodig die het helemaal naleest en het inhoudelijk laat aansluiten met de dienstverlening, zodat het klopt."
'Teksten niet speciaal genoeg'
Dat komt doordat programma's als ChatGPT vaak te algemeen zijn. De door computers geschreven teksten zijn vaak 'plat' en niet speciaal genoeg, legt de online marketeer uit. "Je moet er altijd nog meer informatie instoppen zodat hij met iets bijzonders komt."
In theorie is dat wel mogelijk: de 'robot' schrijft de tekst op basis van zelf ingevoerde trefwoorden. Hoe meer van deze trefwoorden je gebruikt, hoe beter de tekst wordt. Maar, vertelt Matthias: "De tijd die dat kost kun je ook gewoon gebruiken om de tekst aan te passen naar de precieze situatie."
Bekijk ook
Ondertitelaars doen alles tegelijk
Ook voor mensen die ondertitelingen maken is de inzet van kunstmatige intelligentie interessant, vertelt Walter Groenewegen. Hij is directeur van inVision, een bedrijf dat al 30 jaar voor omroepen en commerciële partijen professionele ondertitels maakt.
Op dit moment worden de ondertitelingen en vertalingen vooral door mensen gemaakt. "Dat gaat in één keer", legt Walter uit. "Op het ene deel van het scherm zie je de video en op het andere deel van het scherm typ je de vertaling en ondertiteling."
'Veel gecompliceerder dan je denkt'
Ondertitelen is volgens hem 'veel gecompliceerder dan de meeste mensen denken'. "Je luistert en tikt tegelijkertijd mee. En je moet het aan de juiste tijdcode koppelen, want de tekst moet op het goede moment op het beeld verschijnen."
Voor een televisieprogramma of een serie-aflevering van een uur zijn de medewerkers van inVision dan ook vaak twee dagen bezig om de gesproken tekst te vertalen en te ondertitelen.
(Nog) geen tijdsbesparing
In principe zouden ondertitelaars door kunstmatige intelligentie een hoop tijd kunnen besparen op hun werk. Maar dat valt in de praktijk toch heel erg tegen, ziet Walter.
"Als je de video in een programma stopt, heb je het na 1,5 of 2 uur weer terug. Dat is een tijdwinst", zegt hij. "Maar als je tijdens de eindredactie vervolgens heel veel tijd kwijt bent om het netjes te krijgen, dan schiet het niet op."
Verkeerde interpretaties
In teksten op basis van AI staan nu nog te grote fouten, benadrukt de ondertitelaar. "Het zit vaak in de interpretatie. Als een 'goal' in het voetbal wordt vertaald als 'doelstelling', zit je verkeerd. Je verliest dan het doel van de ondertiteling en het stoort de kijker."
InVision werkt daarom nog maar zeer beperkt met kunstmatige intelligentie. "Als een klant bijvoorbeeld 's morgens belt en 's middags zelfde taal-ondertiteling nodig heeft, zetten we het weleens in", vertelt de directeur. "Het is dan niet perfect, dus moeten we heel netjes de eindredactie doen."
Wat is ChatGPT?
Hoe ChatGPT precies werkt, hebben we de chatbot van het programma zelf uit laten leggen: "ChatGPT traint op een enorme hoeveelheid tekstgegevens, zoals boeken, artikelen en online conversaties. Door deze tekst te analyseren en te onthouden, leert ChatGPT hoe menselijke taal werkt en kan het dienovereenkomstig antwoorden op vragen en opdrachten."
Minder werk voor vertalers
Toch zou AI een grotere rol in de toekomst kunnen spelen, denkt hij: "Vergeleken met een aantal jaren geleden is er vooruitgang, al zijn er wel nog veel stappen te zetten. Het zal er zeker komen, maar hoe lang het gaat duren, daar zou ik geen gok op willen wagen."
Wel heeft de opkomst van kunstmatige intelligentie consequenties voor het vak, denkt Walter. "Hoe beter de programma's worden, hoe minder werk er voor vertalers overblijft. Maar of het ooit zover komt dat elke videoproducent met een softwarepakket zelf een goede ondertiteling en vertaling kan maken, is de vraag."
Geen angst voor ontwikkeling
Angst voor de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie heeft Walter niet. "Nee, want dan ga je je afzetten." Bovendien zal er voor bedrijven zoals inVision een markt blijven bestaan, zegt hij. "Denk bijvoorbeeld aan exotische talencombinaties."
Ook Matthias maakt zich geen zorgen dat zijn beroep volledig kan verdwijnen. "Als SEO-marketeer bepaal je vaak de hele contentstrategie. Dat is veel meer dan 'alleen' teksten schrijven", benadrukt hij. "Ik denk dus niet dat SEO'ers hun complete baan kwijtraken."
Bekijk ook
Niet het gewenste resultaat
Bovendien is SEO-marketing slechts een deel van Matthias' werk: hij bouwt namelijk ook websites voor zijn klanten. En juist daarbij zou kunstmatige intelligentie hem in de toekomst kunnen helpen, zegt hij.
Met behulp van AI hoopt hij straks geen webdesigner meer nodig te hebben. Maar zover is het nu nog niet: "Ik wilde dat een programma webdesigns ging maken, zodat ik die later kon omzetten in een daadwerkelijke website. Ik heb meerdere dingen geprobeerd, maar ik kreeg er niet uit wat ik wilde."
'Menselijke interactie blijft belangrijk'
Matthias verwacht dat dit de komende jaren gaat veranderen. Maar ook in webdesign zullen mensen niet helemaal vervangen worden, denkt hij: "Wat doe je bijvoorbeeld als er een site gehackt wordt? Ga je dan tegen het programma zeggen: 'Maak de site maar opnieuw, want hij is gehackt?' Dan ben je te laat. Je zal altijd een team van developers nodig hebben die de feedback toepast."
Vooral de menselijke interactie zal volgens hem altijd belangrijk blijven, hoe goed kunstmatige intelligentie zich in de toekomst ook ontwikkelt. "Je wil als klant een sparringpartner, iemand die jouw ideeën bespreekt. AI kan tot nu toe alleen uitvoeren, niet strategisch meedenken."
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.