Follow the Money: 'Omstreden onderzoek Shell leidt tot afschaffen dividendbelasting'

Wereldconcern Shell heeft het onderzoek medegefinancierd dat aan de basis stond van het afschaffen van de dividendbelasting. Dat stelt onderzoeksjournalistiek platform Follow The Money (FTM). Het rapport is omstreden, omdat het de enige als wetenschappelijk aangemerkte bron is voor de memo’s van het kabinet. Tijdens de formatie van kabinet-Rutte III zijn ambtelijke notities voor de onderhandelaars opgesteld over de politiek omstreden afschaffing van de dividendbelasting.

Het gaat om het rapport Wederzijds Profijt, afkomstig van de Rotterdam School of Management (RSM). Het rapport is, zo blijkt uit de publicatie van FTM, gefinancierd door Shell, Unilever, AkzoNobel, DSM en Philips, en ook door werkgeversorganisatie VNO-NCW. En dat laatste is interessant omdat werkgeversorganisatie VNO-NCW het rapport eerder al gebruikte in de lobby voor een andere belastingmaatregel waar grote bedrijven van profiteren. Ook loopt er een onderzoek van de Commissie Wetenschappelijke Integriteit naar een van de auteurs van het rapport.

Heikele kwestie in de politiek

De afschaffing van deze belasting is politiek zeer omstreden. De in het regeerakkoord afgesproken maatregel kost de schatkist zo'n 1,4 miljard euro per jaar, een doorn in het oog van de oppositie.

Geen van de oppositiepartijen ziet heil in afschaffing van de dividendbelasting en van de regeringspartijen is eigenlijk alleen de VVD er warm voorstander van. Omdat die partij tijdens de formatie bereid was de coalitiepartners CDA, D66 en ChristenUnie genoeg 'wisselgeld' te bieden, kwam de maatregel toch in het regeerakkoord terecht. Volgens het kabinet staat daar echter tegenover dat Nederland daardoor aantrekkelijker wordt als vestigingsland voor bedrijven, wat gunstig is voor de werkgelegenheid.

Diverse bewindslieden ontkenden in eerste instantie nog dat er memo’s bestonden over de afschaffing van de dividendbelasting. Toen dagblad Trouw publiceerde dat er wel degelijk notities waren, gaf het kabinet na politieke druk de stukken vrij. Volgens Follow the Money zou het besluit over de afschaffing van de dividendbelasting nu dus genomen zijn op basis van discutabel onderzoek dat werd gefinancierd door Shell.

‘Dividendbelasting werkt marktverstorend’

Als wereldconcern noemt Shell de dividendbelasting ‘marktverstorend’. “Dividendbelasting is nadelig voor de concurrentiepositie van Nederland als vestigingsland ten opzichte van andere landen”, aldus het bedrijf in een verkiezingsmanifest voor de Tweede Kamerverkiezingen. 

“Het is een gotspe dat beleidsmakers en politici de afschaffing van de dividendbelasting op basis van dit rapport durven te bepleiten”, reageert hoogleraar economie aan de Erasmus School of Economics Bas Jacobs tegen FTM. Vorig jaar ontkende Shell nog mede-opdrachtgever van het onderzoek te zijn.

GroenLinks: ‘Tweede Kamer heeft recht op onafhankelijke informatie’

De SP eist opheldering. “Voor wie zit dit kabinet er eigenlijk?”, vraagt Lilian Marijnissen zich af. “Voor de mensen of voor het grote geld? Wij laten ons niet langer dicteren.” GroenLinks wil dat de Algemene Rekenkamer uitzoekt wie het meeste profiteert van de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting. Tweede Kamerlid Bart Snels vraagt het adviesorgaan daar een onafhankelijke blik op te werpen, omdat het kabinet volgens hem weigert openheid van zaken te geven.

Snels vindt dat het kabinet beter moet uitleggen waarom het afschaffen van de dividendbelasting goed is voor het land. “De Tweede Kamer heeft recht op onafhankelijke informatie over het besluit, daarom willen we de Algemene Rekenkamer inschakelen om alle informatie boven tafel te krijgen’”, aldus de financieel woordvoerder van GroenLinks tegen persbureau ANP. Of zijn verzoek wordt ingewilligd, is aan de Rekenkamer. Die bepaalt zelf zijn eigen onderzoeksagenda.

Naar aanleiding van de publicatie van FTM komt er een nieuw debat over de afschaffing van de dividendbelasting. Ook de PVV, PvdA, 50Plus en Denk steunen het verzoek voor een debat met Mark Rutte.