meer NPO start

Anderhalve euro voor een waterige paprika? Veerle en Rikst besloten door inflatie zelf hun groente en fruit te verbouwen

Anderhalve euro voor een waterige paprika? Veerle en Rikst besloten door inflatie zelf hun groente en fruit te verbouwen
Veerle Stevens bij haar moestuin
Bron: eigen beeld

De prijzen van groente en fruit in de supermarkt gaan al een tijdje door het dak. Steeds meer Nederlanders kiezen voor het kweken van eigen groente en fruit, al is het maar om het te proberen. "De smaak is ook zoveel beter."

Veerle Stevens is toevallig net terug van boodschappen doen als ze de telefoon opneemt. "Bloemkolen waren 2 euro, ik viel bijna achterover", vertelt ze. Ze doet nog maximaal 2 keer per maand boodschappen. Dankzij haar grote moestuin is ze voor haar man, haar twee kinderen (9 en 11 jaar oud) en haarzelf minder dan 200 euro per maand kwijt in supermarkten. "Het is een hobby die fijn uit de hand gelopen is."

120 procent zelfvoorzienend

Een kleine 3 jaar geleden gebruikte Veerle maar een klein hoekje van de tuin als moestuin, maar tijdens corona groeide haar belangstelling. "We zijn stapje voor stapje meer 'bedden' gaan aanleggen. Ondertussen is bijna al het gras uit de tuin weg vervangen door moestuin. Ik werk vanuit huis dus ik kan er veel mee doen. Het is een heerlijke, ontspannende hobby en het levert zoveel op."

Wat er allemaal groeit? Veerle kijkt even naar buiten en noemt: erwtjes, bonen, kool, sla, spinazie, pompoen, courgette, tomaat, paprika, zoete aardappelen, meloenen, maïs, een flink aantal fruitbomen, radijs, andijvie, kruiden. Eigenlijk te veel om op te noemen. "Afgelopen jaar waren we 70 procent zelfvoorzienend, maar dit jaar moet 120 procent lukken."

Veel meer belangstelling

Veerle is niet de enige die de afgelopen jaren is begonnen met haar moestuin, bevestigt tuiniersvereniging AVVN. "Er is een enorme stijging in belangstelling voor het kweken van eetbare planten, groente en fruit", zegt bestuurder Ans Hobbelink. "Die versnelling zagen we al in de coronaperiode. Het is daarom moeilijk te zeggen of inflatie het heeft aangejaagd. Ook zal het met meer bewustwording voor het klimaat te maken hebben", denkt ze.

Wel plaatst ze een kanttekening: "Er is één grote maar: terwijl de vraag naar tuinieren stijgt, zien we het aanbod dalen. De druk op volkstuinen is groot. Dat sluit niet op elkaar aan."

Bekijk ook

Het levert je wat op

Hobbelink heeft zelf ook een moestuin waar ze tomaatjes en boontjes teelt. "Het is geen grote tuin, maar ik merk in de zomer dat ik veel oogst. Het kost je wel wat tijd, dat is vooral qua hobby, maar het levert je ook wat op. Niet alleen financieel, ook op sociaal gebied. Je kunt met anderen je zaadjes en geteelde groenten en fruit delen."

Ze zegt bovendien dat je zelf geteelde producten 'niet gauw' in de supermarkt vindt. "Qua smaak bijvoorbeeld, maar je kunt ook de minder gangbare groenten kweken. Al is het niet gezegd dat iedereen het kweken binnen korte tijd onder de knie heeft. Ik doe het al mijn halve leven en nog steeds gaat het de ene keer beter dan de andere."

Popcorn

Dat de smaak inderdaad heel anders is, merkte Rikst Wind ook. Als boerendochter miste ze een stukje verbinding met de natuur en door de hoge prijzen en alle buitenlandse producten in de supermarkt besloot ze in haar eigen tuin groente en fruit te gaan verbouwen. "Je kunt het kopen in de winkel, maar het is een voorrecht om ruimte om je huis heen te hebben. Ik wil mijn kinderen ook meegeven dat je zelf voor goed en gezond eten kan zorgen. Mijn oudste zoon van 6 houdt van popcorn, dus die is in 'zijn' hoekje nu maïs aan het verbouwen."

Rikst begon vorig jaar met het verbouwen van onder andere boerenkool en aardappelen. "Het bleek nog best lastig om de groente goed en groot te krijgen, maar het resultaat was mooi. Zo waren de bietjes echt enorm lekker, de smaak was heel anders."

Bekijk ook

Bewustzijn

Bij Rikst waren vooral de aardappelen een verbazingwekkend succes. "Van één aardappel konden we met z'n tweeën eten, zo'n grote joekel was het. Van sommige producten heb ik zoveel, dat ik het kan uitdelen aan andere mensen uit het dorp."

Vol enthousiasme vertelt ze verder over de fruitbomen. "De aalbesjes kunnen straks weer in de yoghurt en van de bramen maken we jam. Omdat mijn opa het ook deed, zit het wel in de familie denk ik. Maar ik vind het belangrijk om dit bewustzijn aan mijn kinderen door te geven."

Rikst met takken van gesnoeide fruitbomen
Bron: eigen beeld
Rikst met takken van gesnoeide fruitbomen

'Ik wil wel de monden voeden'

Het doel van Rikst is om uiteindelijk quitte te spelen. "Het is een hobby, maar hoe duurder het eten in de supermarkt wordt, hoe meer ik eigenlijk bespaar. Straks in de zomer hoop ik ook wortels, sla en bietjes te eten en kan ik bijvoorbeeld ook eigen zuurkool maken."

Al met al levert het voor Rikst ook bewustzijn op, legt ze uit. "Je merkt nu pas hoe gek het is dat we elk moment van het jaar alles kunnen eten. We zijn ongelooflijk verwend. Maar niet alleen dat. Stel dat het nu toch zo ver komt dat het hele land nog meer op z'n kop staat, wil ik wel de monden kunnen voeden."

Bekijk ook

Zelfvoorzienend

De eigen monden voeden lukt Veerle al goed. Met onder andere een droogoven slaagde ze er in om de verbouwde groente en fruit in de winter goed te houden. "Er zijn nu nog producten van afgelopen jaar over. Als alles komend jaar goed gaat, kan ik wel drie gezinnen te eten geven."

En, benadrukt ze nogmaals, het is zóveel lekkerder. "Ik sta erom bekend dat ik geen witlof lust. Maar de witlof uit eigen tuin was veel zachter en vond ik heerlijk. Ik kan het iedereen aanraden. En er zijn veel mensen die het al proberen, dus kennis en hulp is er genoeg."

De kracht van dingen zelf doen

Veerle sluit zich erbij aan dat 'we' te erg gewend zijn geraakt aan de supermarkt. "Het leven is - in veel gevallen - werken, eten halen bij de supermarkt, tv-kijken en slapen. Maar er zit zoveel kracht in de dingen zelf doen. Het levert mij veel energie en geluk op."

"Ik ben bijvoorbeeld geen ochtendmens, absoluut niet. Maar nu sta ik graag een uur eerder op om aan de slag te gaan. De slakken die mijn sla opeten wachten namelijk ook niet."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom er nog steeds veel geweld in de voetbalwereld plaatsvindt

Intimidatie en bedreigingen van je eigen supporters: In de voetbalwereld komt dit nog steeds voor. Uit onderzoek van Trouw blijkt zelfs dat zeker 6 voetbalclubs bestuurders hier last van hebben, sommigen stapte zelfs op.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Weg van WhatsApp en dan? Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij

Weg van WhatsApp en dan? Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij
Berichtendiensten Telegram, WhatsApp en Signal
Bron: ANP

WhatsApp is al jaren de populairste berichtenapp in Nederland. Maar de app staat nu ineens behoorlijk ter discussie. Steeds meer mensen twijfelen over het gebruik ervan. Maar wat ga je dan gebruiken? En hoe weet je of je dan de juiste keuze maakt?

"Als je WhatsApp gebruikt, blijf je bijdragen aan de data-infrastructuur van big tech. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt ook afstand van de invloed van tech-miljonairs", zegt directeur Marleen Stikker van Waag Futurelab en De Digitale Stad (DDS), een van de eerste online gemeenschappen ter wereld.

Gebrek aan factchecking

Volgens Stikker is een van de redenen waarom mensen WhatsApp verlaten de invloed van Meta, het bedrijf achter WhatsApp, Facebook en Instagram. "Zuckerberg heeft vanaf het begin laten zien weinig respect te hebben voor privacy en gebruikersrechten", zegt ze. "Toen hij merkte hoeveel persoonlijke data hij in handen kreeg, was zijn reactie: 'dumb fucks'. En bij het Cambridge Analytica-schandaal rond brexit werd die data zelfs gebruikt voor politieke manipulatie."

Ook het gebrek aan factchecking op Facebook en Instagram - ook van Meta - speelt mee, vertelt Stikker. "Zuckerberg heeft aangekondigd dat hij daar in Amerika mee stopt en dat is een zorgwekkende ontwikkeling. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt dus afstand van de invloed van tech-miljonairs die in het gevlei willen komen van Trump."

Signal als alternatief

WhatsApp versleutelt berichten, maar verzamelt nog steeds metadata. "Ze kunnen niet zien wat je zegt, maar wel veel andere informatie verzamelen", legt Stikker uit. "Denk aan je contactenlijst, met wie en hoe vaak je communiceert en vanaf welke apparaten. Die metadata wordt bijgehouden en verhandeld."

Daarom zoeken veel mensen een alternatief, en Signal is daarbij favoriet. Volgens de Consumentenbond is het momenteel de meest gedownloade berichtenapp en de beste keuze voor wie privacy belangrijk vindt.

Bekijk ook

Hoe veilig is Signal?

Signal werkt bijna hetzelfde als WhatsApp. "Je installeert de app, koppelt je telefoonnummer en ziet direct welke contacten ook Signal gebruiken", staat op de website van de Consumentenbond. "Je kunt berichten sturen, bellen, foto's delen en groepschats starten."

Toch is er een belangrijk verschil: Signal bewaart geen gegevens over gebruikers. "Het grote voordeel is dat Signal geen metadata bijhoudt", zegt hoogleraar nieuwe media en digitale cultuur Richard Rogers. "Bij WhatsApp en Telegram moet je extra stappen nemen om je chats te beveiligen. Bij Signal is dat standaard ingeschakeld."

Geen commercieel bedrijf

Signal is geen commercieel bedrijf, maar een stichting. "Het is ooit opgezet door hacker-activisten", vertelt Rogers. "Ook de voormalige CEO van WhatsApp was erbij betrokken, maar Signal heeft altijd vastgehouden aan zijn non-profitmissie."

De stichting wordt geleid door Meredith Whittaker, een voorvechter van online privacy. "Dat betekent dat er geen commerciële aandeelhouders zijn die winst willen maken op jouw data", legt Stikker uit. "Signal is een zeldzaam voorbeeld van een techbedrijf dat niet draait om geld, maar om privacy."

info

Functies van Signal

  • Signal en WhatsApp bieden vergelijkbare manieren om te communiceren. Je kunt gesproken berichten versturen, korte video's opnemen met de selfiecamera en live bellen of videobellen via het telefoonsymbool in de app.
  • Met Signal kun je eenvoudig een Tikkie-betaalverzoek versturen. In plaats van te kiezen voor 'Deel via WhatsApp', druk je op het pijltje omhoog en selecteer je Signal als verzendoptie.
  • Een handige functie van Signal is dat je berichten kunt laten verdwijnen na een bepaalde tijd. Binnen elk gesprek kun je via het stopwatch-icoon instellen hoe lang een bericht zichtbaar blijft.
  • Wil je een bericht direct verwijderen? Dat kan zowel bij jezelf als bij de ontvanger(s) door het bericht ingedrukt te houden en op de verwijderknop te klikken
  • Ook voor foto's en video's biedt Signal extra privacy. Je kunt instellen dat een afbeelding of video slechts één keer bekeken kan worden. Dit doe je door, voordat je het bestand verstuurt, op het incognito-pictogram (het gezichtsmaskertje) te klikken. Dit verandert dan in '1x', waarna het bestand na openen direct verdwijnt.
  • Wil je langere berichten typen? Dan is de desktopversie van Signal handig. Je koppelt deze eenvoudig aan je telefoon door een QR-code te scannen.

Bron: de Consumentenbond

Slechte moderatie op Telegram

Telegram wordt ook vaak genoemd als alternatief, maar heeft een minder goede reputatie. "Het wordt bijvoorbeeld veel gebruikt door extremistische groepen, omdat de moderatie zwak is", zegt Rogers. "Signal wordt juist veel gebruikt door journalisten en mensenrechtenorganisaties vanwege de sterke beveiliging."

"Bij WhatsApp en Telegram moet je zelf extra beveiliging inschakelen, terwijl Signal standaard alles goed regelt." Maar volgens Rogers is Signal minder geschikt voor grote groepen. "Bij WhatsApp en Telegram kunnen groepschats honderden mensen bevatten, bij Signal ligt die grens lager."

Bekijk ook

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Volgens Stikker zijn er verschillende redenen waarom mensen overstappen naar Signal. "De meest principiële gebruikers zitten er al langer. Andere mensen vonden het eerst te ingewikkeld, maar willen nu bijdragen aan alternatieven."

Een groeiende groep maakt de overstap niet per se uit gemak, maar omdat ze een maatschappelijke verantwoordelijkheid voelen. "Als werkgevers, universiteiten of vriendengroepen Signal als norm gaan zien, volgen anderen vanzelf. We zitten nu in een transitie."

Rol van de overheid

Volgens haar is het niet alleen een persoonlijke keuze, maar ook een collectieve. "Als Europa en Nederland willen we niet afhankelijk zijn van grote techbedrijven. Door WhatsApp te verlaten en alternatieven te steunen, verander je het speelveld. Blijf je, dan blijft big tech bepalen hoe we communiceren."

De overheid kan een belangrijke rol spelen in de overstap naar privacyvriendelijke alternatieven, volgens Rogers. "Als zij zelf apps zoals Signal gebruiken, geven ze een krachtig signaal af." Daarnaast kunnen ze wetgeving maken om de bescherming van data en privacy te versterken. Door normen te stellen, bijvoorbeeld door WhatsApp te weren uit ambtelijke communicatie, kunnen ze helpen om veiligere alternatieven de standaard te maken.

De overstap: makkelijk of lastig?

Het overstappen naar Signal vergt wat moeite. "Je moet nieuwe groepen aanmaken en mensen uitnodigen", zegt Rogers. "Maar het werkt verder hetzelfde als WhatsApp, dus als je eenmaal bent overgestapt, merk je weinig verschil."

Daarnaast biedt Signal extra privacyopties. Je kunt bijvoorbeeld berichten automatisch laten verdwijnen, een pincode instellen en zelfs je telefoonnummer verbergen, staat op de website van de Consumentenbond.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant