86 procent van de consumenten vertrouwt er niet op dat supermarkten hun best doen om hun prijzen zo laag mogelijk te houden. De langdurige hoge en nog altijd stijgende prijzen van boodschappen zet consumenten bovendien aan tot ongezondere keuzes.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 30.000 consumenten uit het Opiniepanel. Terwijl lasten als benzine en gas weer goedkoper worden, worden boodschappen ondertussen duurder en duurder. Deskundigen verschillen van mening over de vraag of de prijsstijgingen onvermijdelijk zijn, maar consumenten wantrouwen supermarkten massaal, blijkt uit het onderzoek.

Wantrouwen in supermarkten

Niet begaan met consumenten

Slechts 13 procent heeft de indruk dat supermarkten hun best doen om hun prijzen zo laag mogelijk te houden voor consumenten, 86 procent denkt van niet. En nog minder mensen (7 procent) hebben het gevoel dat supermarkten enigszins begaan zijn met de financiële situatie van consumenten, bijna 9 op de 10 (87 procent) hebben dat niet.

Er leeft een sterk sentiment dat supermarkten alleen commerciële belangen dienen, zoals een ondervraagde zegt: "Supermarkten denken in het belang van hun aandeelhouders, niet van hun klanten."

'Veel winst' van supermarkten

89 procent vindt dat supermarkten momenteel 'veel winst' maken. Dat komt vooral door berichten in de media of verhalen van anderen die wijzen op grote marges van supermarkten. Een ondervraagde: "Ik zie de ene na de andere boer klagen over de verschillen tussen wat zij krijgen en wat supermarkten rekenen. Laatst nog met de eieren."

Een deel snapt dat de hogere prijzen voor boodschappen te maken hebben met ontwikkelingen in de wereld, maar vermoedt dat supermarkten daar ook misbruik van maken: "Eerst corona, nu Oekraïne. Ze maken misbruik van de situatie in plaats van maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen."

Bekijk ook

Boodschappen niet kunnen betalen

Boodschappen zijn op dit moment de grootste kostenpost van mensen in het land, blijkt verder uit het onderzoek van EenVandaag. 3 op de 10 kunnen de boodschappen die ze voor de inflatie deden, nu niet betalen. Dat aandeel is twee keer zo groot als het aantal mensen dat de energierekening (15 procent) of de brandstof voor de auto (15 procent) niet kan opbrengen.

Vooral mensen met lagere inkomens ervaren betaalproblemen met de boodschappen (44 procent). Zoals dit panellid met gezin: "Het is voor ons nu 400 euro duurder dan vorig jaar." Onder hogere inkomens speelt dat een stuk minder, maar ook van hen zegt nog 11 procent dat ze de boodschappen zoals ze die voorheen deden, nu niet meer kunnen doen.

Prijs boven gezondheid

De inflatie hakt er bij consumenten flink in en dus past een flink aantal consumenten zijn koopgedrag aan. Opvallend is dat bijna iedereen (90 procent) op aanbiedingen let sinds de toegenomen inflatie en 70 procent minder luxeproducten in zijn mandje doet dan voorheen. 45 procent laat vlees en vis vaker liggen vanwege de prijs.

Koopgedrag aangepast in supermarkt sinds inflatie

De inflatie heeft niet alleen negatieve gevolgen voor de portemonnee, maar ook voor de gezondheid van mensen. Zo zegt 52 procent de laatste tijd meer op de prijs te letten dan op hoe gezond een product is. Een panellid schrijft daarover: "Ik leef op aanbiedingen en dat zijn bijna nooit groenten en fruit. Niet alles hoeft goedkoper, alleen de basisdingen zou al schelen."

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Een kleine meerderheid (56 procent) pleit dan ook voor overheidsingrijpen, zoals dat met het energieplafond is gedaan. 30 procent ziet dat niet zitten, omdat het de economie zou kunnen schaden of omdat ze vinden dat de overheid niet alle financiële tegenslagen moet vergoeden.

Een grotere meerderheid (83 procent) vindt dat supermarkten verantwoordelijkheid moeten nemen en meer moeten doen om boodschappen betaalbaar te houden voor mensen die weinig te besteden hebben.

Charlotte Nijs presenteert de uitslagen van het onderzoek.
info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden op 27 en 28 maart 2023. Aan het onderzoek 29.508 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor 6 variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.