Minister Grapperhaus stelt een taskforce in die het geweld tegen hulpverleners moet terugdringen. Maar neemt dat geweld wel toe? Volgens politiewetenschapper Marnix Eysink Smeets wordt er een "mythisch beeld" geschetst, en neemt het geweld eerder af.

Minister Grapperhaus van Justitie stelde in De Telegraaf dat het geweld tegen hulpverleners toeneemt. Volgens de minister waren er in 2020 15 procent meer geweldsmisdrijven tegen de politie, ambulancemedewerkers en brandweerlieden.

Geweld tegen hulpverleners

De minister baseert zich daarbij op GTPA-cijfers. Dat zijn cijfers die de politie zelf bijhoudt over het geweld tegen politieagenten. Maar volgens politiewetenschapper Marnix Eysink Smeets zijn deze cijfers 'boterzacht'.

Eysink Smeets is lector publiek vertrouwen in veiligheid aan hogeschool InHolland. Hij legt uit dat er enorme verschillen zijn in de cijfers tussen politie-eenheden. "Je ziet twee eenheden (Oost-Nederland en Oost-Brabant) waar het geweld tegen agenten verdubbelt, terwijl het in andere regio's gelijk blijft of iets afneemt. Het kan bijna niet anders dan dat het een registratie-effect is." Dat betekent dat de cijfers gestegen zijn door een andere manier van registreren.

'Mythisch beeld'

Volgens de politiewetenschapper is het ook wetenschappelijk onverantwoord om alleen de politiecijfers als bron te gebruiken. Wat je dus moet doen is meerdere bronnen benutten. "En die wijzen allemaal eerder op een daling van geweldsincidenten dan op een stijging", zegt Eysink Smeets.

Juist minder geweld tegen de politie dus. Terwijl je als nieuwconsument juist het idee krijgt dat er méér geweldincidenten zijn tegen hulpverleners. "Ik bestrijd niet dat in het gevoel van de politie er sprake is van een toename. Ik zie ook dat een aantal woordvoerders, waaronder de minister van Justitie zelf, blijft hameren op dat toenemende geweld. Daardoor ontstaat een beeld dat meer mythisch is dan dat het de waarheid echt dekt", legt Eysink Smeets uit.

'Vechtertjes' op het Museumplein

Zelf is Eysink Smeets, die het liefst de praktijk in trekt om te kijken wat daar gebeurt, elke zondag te vinden op het Museumplein in Amsterdam. Daar vinden demonstraties plaats tegen het coronabeleid waar vaak arrestaties en confrontaties zijn.

"De eerste twee demonstraties zag je daar 'vechtertjes', maar die zie ik nu niet meer. Dát er geweld is tegen agenten plaatsvindt is een feit, maar volgens Eysink Smeets is de werkelijkheid een andere dan geschetst door Grapperhaus.

Lees ook

Kortere lontjes

"Het is niet zo dat onder het brede publiek sprake is van meer geweld tegen politie. Maar er zijn wel degelijk aanwijzingen dat bij kleine groepen in de samenleving meer agressiviteit zit. En daar moeten we dus bij zijn."

Justitieminister Grapperhaus noemt in het kranteninterview de lockdown en het drugsgebruik van geweldplegers als verklaring voor het geweld tegen politiemensen. Volgens Eysink Smeets wordt dat drugsgebruik bij geweldplegers nergens geregistreerd, maar de 'korte lontjes' door corona zijn wel alom bekend.

Taskforce

"Uit allerlei hoeken weten we dat mensen kortere kontjes hebben. We moeten er ook rekening mee houden dat de politie zelf óók een korter lontje heeft. We zijn de politie aan het overvragen terwijl ze onderbezet zijn. Dat dat een overgevoeligheid oplevert, vind ik te begrijpen."

In een brief aan de Kamer maakt CDA-minister Grapperhaus vandaag bekend dat er een taskforce komt die geweld tegen hulpverleners in 5 jaar tijd moet halveren. Marnix Eysink Smeets is er blij mee "Als ze nu maar allereerst feit van fictie scheiden. Maak nu eindelijk eens een goede analyse van wat er echt aan de hand is. Er is wel wat aan de hand, maar dat zit niet in brede verharding van het publiek tegenover de politie."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.