tv LIVE
meer NPO start

Achter de tralies en ver van familie en vrienden: Gerrit, Xiomara en Rene 'vieren' kerst in Amerikaanse gevangenis

Achter de tralies en ver van familie en vrienden: Gerrit, Xiomara en Rene 'vieren' kerst in Amerikaanse gevangenis
Bron: Eigen foto en pexels

Gezelligheid, eten, en samen zijn met naasten. Voor velen is dit hoe kerst er elk jaar uitziet, het is de normaalste zaak van de wereld. Maar niet voor Xiomara, Gerrit en Rene. Deze Nederlanders zitten vast in Amerika en vieren de feestdagen alleen.

Voor de drie Nederlandse gedetineerden betekenen de feestdagen geen kerstboom, oliebol of vuurwerk. Ze zitten vast in Amerikaanse gevangenissen. Voor Gerrit en Rene is dat al een aantal jaar het nieuwe normaal, en dat zal zo blijven: zij zitten zeer lange gevangenisstraffen uit en komen dus voorlopig nog niet vrij. Voor Xiomara is dat anders, zij heeft haar straf bijna uitgezeten en keert daarna terug naar Nederland.

Dutch&Detained

Ook Gerrit en Rene hopen snel weer terug te keren naar Nederland. Het is hun wens om met de hulp van Dutch&Detained, een Nederlandse organisatie die onafhankelijke juridische ondersteuning biedt aan Nederlanders in buitenlandse gevangenissen, hun straf hier uit te zitten of vervroegd vrij te komen.

Of dat ook daadwerkelijk gaat lukken, is moeilijk te zeggen. Wel kunnen de Nederlandse gevangenen vertellen hoe het is om de feestdagen in een buitenlandse gevangenis te vieren. En hoe is het om tijdens deze feestperiode zo ver weg te zijn van familie.

Rene (67) zit sinds 2003 vast voor ontvoering en veroorzaken van lichamelijk letsel

"De feestdagen zijn voor mij belangrijk genoeg om mijn familie, die het dan aan het vieren is, even te bellen en netjes gedag te zeggen. Dan zeg ik dat ik van ze hou, dat ik ze mis en dat alles in orde is. En dan gaat voor ons allemaal het leven gewoon door, want in de gevangenis wordt niets gedaan aan kerstdagen of aan feestdagen überhaupt", vertelt Rene.

'Voor mij is glas halfvol'

Rene woonde al een aantal jaar met zijn vrouw en kinderen in Wisconsin toen hij in 2003 werd aangehouden op verdenking van onder andere ontvoeringen en het veroorzaken van lichamelijk letsel. Hij werd schuldig bevonden en zit nu een straf van 42,5 jaar uit.

"Het voelt erg beperkt natuurlijk, maar ik probeer er gewoon het beste van te maken. Je kunt er wel over tekeergaan, maar dan maak ik het alleen maar moeilijker voor mezelf. Dus voor mij is het glas halfvol."

'Bezoek gebeurt niet vaak'

"Ik kom uit de binnenstad van Amsterdam, de Nieuwmarkt. Daar heb ik ook mijn vrouw leren kennen. Zij is Amerikaanse, dus zijn we toen naar Amerika verhuisd." Het stel trouwde en kreeg drie kinderen. "Een van mijn dochters woont nu al 7 jaar in Amsterdam, de andere twee wonen nog in Amerika. En ik heb ook twee kleinkinderen."

Ondanks dat hij in zijn eigen staat vastzit, komt er niet zo vaak bezoek langs, vertelt hij. "Maar ik klaag er niet over, want ik begrijp het maar al te goed. Je bent dan 8 uur onderweg, alleen nog maar het rijden, en dan is het bezoek niet inbegrepen. Overigens heb ik in al die jaren nooit verzuimd mijn moeder en zus twee keer per week te schrijven, en uiteraard schrijf ik mijn vrouw en kinderen ook."

Kerstkaarten Rene
Bron: Eigen foto
Zelfgemaakte kerstkaarten van Rene

'Het is maar een gezegde'

"Met kerst kijk ik naar de kerstparade op de tv. Met Thanksgiving heb je de Macy's Thanksgiving Day Parade in New York en dat is ongeveer hetzelfde. Meestal doen ze die voor de kerst in het zonnige Californië, dan is de kou of de regen niet van invloed. Daar kijk ik dan naar en als het tijd is, dan bel ik de kinderen."

"We zeggen hier onderling wel 'Merry Christmas' enzo, maar dat is maar een gezegde. Want er is geen Thanksgiving, kerst of oud en nieuw. Het gaat hier gewoon door zoals het 24 uur per dag doorgaat."

Schrijven als uitlaatklep

De rest van zijn tijd besteedt Rene aan het maken van verjaardags- en feestkaarten voor zijn naasten. "Het maken van kaarten houdt mij positief. Ik geniet van zowel het maken als versturen, want ik ben heel erg dankbaar dat zij mijn moreel steunen en laat dat graag blijken."

En ook schrijven is voor hem een uitlaatklep, zo heeft hij een column in 'Comeback', een tijdschrift voor gedetineerde Nederlanders in het buitenland. Hierin beantwoordt Rene brieven van andere Nederlandse gedetineerden over de hele wereld. "Het is belangrijk voor mij dat ik de lezers help met het voorkomen dat zij dezelfde fouten maken als ik heb gemaakt, ik geef ze graag een duwtje in de juiste richting."

'Graag terug naar Nederland'

"Ik zou wel heel graag naar Nederland terug willen komen, omdat ik natuurlijk iedereen mis. Ik denk ook als ik niet een gedetineerde zou zijn, dat ik op deze leeftijd misschien toch wel weer terug naar Nederland zou willen gaan, gewoon om de laatste jaren door te brengen."

"Goede voornemens? Afvallen. Ik neem veel medicijnen voor mijn angststoornis en daar krijg je veel honger van. Ik kan er niets tegen doen, ik moet gewoon eten en daar word je dikker van. Dus ik moet afvallen, want het is niet goed om obese te zijn."

Bekijk ook

Xiomara (37) zit sinds 2022 vast op verdenking van witwassen

"Kerst heeft een diepere betekenis voor mij gekregen, omdat ik nu besef hoe belangrijk tijd is. Hoe belangrijk het is dat je het goed spendeert, en wat het is al het weggenomen wordt", zegt de 37-jarige Xiomara. Ze probeert deze periode dan ook zo positief mogelijk te bekijken. "Dit is gewoon een van die dingen die gebeuren in het leven."

'Ik heb gewoon geluisterd naar mijn vader'

Xiomara zit momenteel een celstraf van 2,5 jaar uit. In 2022 wilde ze haar verjaardag vieren in New Orleans, maar bij een overstap in Atlanta werd ze uit het vliegtuig gehaald door de politie. "Ze zeiden heel serieus: 'Je staat onder arrest voor witwassen.' Toen ben ik, een dag voor mijn verjaardag, in de boeien geslagen."

Het bleek te gaan over een voorval van 5 jaar eerder, toen Xiomara voor haar vader werkte. "Ik heb toen gewoon geluisterd naar mijn vader, niet wetende wat voor consequenties eraan vast zaten." Haar vader is ook verdacht, maar is voortvluchtig.

Twee weken gehuild

Xiomara had in november al vrij kunnen zijn. Er moet nog één zitting plaatsvinden, maar dat kon op z'n vroegst in december. En dat ze nu hierdoor voor de derde keer op rij kerst in de gevangenis moet vieren, valt haar zwaar. "Ik kom uit Amsterdam-Zuidoost en heb een Surinaams-Antilliaanse achtergrond. We zijn heel warm, heel cozy."

"Ik ben opgegroeid met mijn neefjes en nichtjes die als broers en zussen voelen. En de buren zijn mijn tantes en ooms", vertelt ze. "Dus om weggerukt te worden uit mijn vertrouwde omgeving: ik heb 2 weken alleen maar lopen huilen."

Bekijk ook

'Ik bel mijn moeder iedere ochtend'

Vooral de eerste 6 maanden waren het zwaarst, vertelt ze."Ik kreeg niet makkelijk contact met mijn familie, je hebt het tijdverschil dus je kan niet altijd bellen. Het was niet alleen zwaar voor mij, maar ook voor mijn familie."

"We hebben nu kunnen regelen dat mijn familie een lokaal nummer heeft, dus het is nu makkelijker om te bellen. Ik bel mijn moeder nu iedere ochtend en dan praten we over wat we die dag gaan doen."

'Belangrijk om hoop te houden'

"Het is belangrijk om goede hoop te houden, want iedereen is depressief." Dit maakt het volgens haar nog moeilijker om in de gevangenis te zitten. "Je moet positief blijven om ook door deze zware kerstdagen te komen, want anders kan je gewoon heel down raken."

Ook in de gevangenis waar Xiomara vastzit wordt er niets gedaan om gedetineerden in de kerstsfeer te betrekken. "Er is niks speciaals, er is geen versiering, er is geen speciaal eten, helemaal niks. Het is heel erg eenzaam. Maar sinds ik ben aangesloten bij de lokale kerk hier komt de lokale pastoor voor mij langs met kerst. Hij brengt dan stockings met snoep erin, dat is dan een klein momentje van blijdschap."

Oliebollen en kaas

"Ik kan niet wachten om gewoon weer thuis te zijn." Ze hoopt de feestdagen volgend jaar weer met haar familie in Nederland te vieren. "Ik verheug me nu al op het eten. Ik droom ervan om iedereen te knuffelen en gewoon weer op mijn eigen plekje te zijn."

"Ik heb hier vier vriendinnen voor het leven gemaakt. We zijn samen door die harde tijd gegaan, we hebben verjaardagen en feestdagen hier samen gevierd. Er zijn dus wel bepaalde momenten waarop je het gezellig maakt. Maar als de deur van je cel sluit, dan besef je gewoon dat je alles mist. Ik mis mijn moeder, ik mis kaas, ik mis oliebollen, ik mis alles aan Nederland."

Bekijk ook

Gerrit (53) zit sinds 2009 vast voor het plegen van een moord

"Kerst is voor mij niet echt een feest van geloof, want ik ben zelf moslim. Het is wel een feest waarbij je samen met je familie bent en dan ga je lekker eten, je bent gezellig samen. Ja, daar ben ik dan niet bij", vertelt de 53-jarige Gerrit uit Rotterdam.

'Ik mis ze'

"Ik ben geadopteerd toen ik 2 weken oud was. Mijn biologische moeder is Kaapverdiaanse en woont in New Jersey." In 2009 ging hij naar Amerika om zijn familie daar te leren kennen. Hij werd opgepakt op verdenking van moord en kreeg uiteindelijk twee keer levenslang én twee keer 10 jaar cel opgelegd.

"Dat is een mondvol", zegt hij erover. "Het is een lange straf, dus ik heb mijn familie in Nederland al een heel lange tijd niet meer gezien. Ik mis ze."

'180 dollar aan belkosten'

In de eerste 9 jaar kon Gerrit zijn familie in Nederland niet spreken omdat het in de gevangenis niet mogelijk was om internationale telefoongesprekken te voeren. Hij communiceerde daarom noodgedwongen via brieven.

Maar dat is volgens Gerrit 'toch niet zo persoonlijk als een gesprek'. In 2018 werd het mogelijk om vanuit de gevangenis naar het buitenland te bellen: "De eerste week heeft het me 180 dollar gekost om naar Nederland te bellen, want ja, ik ging natuurlijk elke keer als ik de kans kreeg een telefoontje plegen."

'Drie gevechten per dag'

Zijn familie uit Nederland langs laten komen is nog moeilijker, vertelt Gerrit. Hij zit in een zogenoemde 'maximum security prison', een zwaarbeveiligde gevangenis. "Soms breken er op een dag zeker drie gevechten uit, dan gaat de hele gevangenis in lockdown en zijn er geen visites."

"Dus als je familie hier wil komen, moeten ze minimaal een week komen", legt hij uit. "Want wanneer het gebouw dicht gaat dan mag er geen bezoek komen, en bovendien kost zo'n reis erg veel geld."

'Het gaat niet alleen om mij'

"Ik heb een goede band met mijn biologische moeder. Ze is heel erg ziek, ze heeft Parkinson en haar zie ik nooit van mijn leven meer. Van New Jersey naar Rhode Island is 4 uur rijden en mijn moeder kan dat niet. Als ik ooit vrijkom, dan word ik gedeporteerd naar Nederland. Dus, of ik nou vrijkom of vastzit, ik zie mijn moeder nooit van mijn leven meer. Elk telefoontje dat ik naar haar kan plegen, pleeg ik. Maar tijdens de kerstdagen geef ik vaak de gedetineerden met jonge kinderen voorrang om naar huis te bellen."

"Het gaat natuurlijk niet alleen om mij, voor je familie is het ook niet leuk. Ik zit vast, maar ik ben niet de enige die hieronder lijd. Ik heb een neef, dat is meer mijn grote broer, ik ben met hem opgeroeid. Ja, dus dat is voor ons alle twee gewoon heel moeilijk. Maar ik bel hem wekelijks en hij is ook degene die geld op mijn rekening zet. Hij is er echt ziek van dat ik hier zit, misschien nog wel meer dan ik."

Goede voornemens

"Vroeger met oud en nieuw, dan gingen we altijd met een ploegje uit. Daar ben ik nu dan ook niet meer bij en dat mis ik wel, want hier ga je om 11 uur 's avonds naar bed. De volgende dag is het dan het nieuwe jaar, maar voor ons is het een gewone dag."

"En goede voornemens? Daar ben ik 15 jaar geleden mee gestopt toen ik hier binnenkwam."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'
Roy Bouten, wethouder Horst aan de Maas
Bron: EenVandaag

Het kabinet wil dat er eerder en harder wordt ingegrepen bij bedrijven die arbeidsmigranten uitbuiten. In Horst aan de Maas, waar de meeste arbeidsmigranten van Nederland wonen, kan het plan op weinig enthousiasme rekenen. "Het is niet genoeg."

Veel mensen maken zich zorgen over hun leefomgeving, zegt wethouder Roy Bouten van de Gemeente Horst aan de Maas. De gemeente huisvest de meeste arbeidsmigranten van Nederland. "Maar het kan ook zijn dat wij onze vergunningsverlening goed op orde hebben", zegt hij.

Leefbaarheid

In Horst aan de Maas zijn zo'n 4.000 vergunde plekken. De Provincie Limburg heeft becijferd dat over vijf jaar een kwart van de inwoners van de gemeente arbeidsmigranten zijn. In een protestactie werd afgelopen week gevraagd om een 'maximum' op te leggen en meer controle op werkgevers.

Inwoners van het dorp vinden bovendien dat de leefbaarheid onder druk staat. Vorig jaar werd bekend dat in het bos nabij de gemeente tientallen werkloze en dakloze arbeidsmigranten leefden. De discussie rond arbeidsmigratie gaat breder dan alleen huisvesting, zegt Bouten. "Het gaat over beheer, over werkomstandigheden."

Bekijk ook

Strenger en harder

"Dan zie je dat mensen op zoek gaan naar onderdak en dan landen ze soms letterlijk in het tuinhuisje van de buren." Voor zowel omwonenden als voor de arbeidsmigranten een hele kwetsbare situatie.

"Daar moeten we vanaf", stelt Bouten. Het kabinet kondigde deze week strengere regels aan voor bedrijven die met arbeidsmigranten werken: de arbeidsinspectie moet eerder en harder ingrijpen bij mogelijke misstanden.

Hogere boetes

Nu wordt ingegrepen als werknemers in 'levensgevaar' zijn of 'onmiddellijk dreigend gevaar' lopen. Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt in een Kamerbrief dat dit nu ook bij 'ernstig gevaar' mogelijk moet zijn.

Bedrijven kunnen daarnaast beboet of zelfs gesloten worden wanneer zij reisdocumenten op bankpassen innemen. Ook voor illegale tewerkstelling komen hogere boetes.

Bekijk ook

'Het is niet genoeg'

Bouten noemt het 'heel erg goed' dat de arbeidsinspectie strenger moet kunnen ingrijpen. "Ik vind alleen dat het niet genoeg is. Dit zou de gemeente ook moeten kunnen doen." De gemeente mag een vergunningsaanvraag alleen maar toetsen in de omgeving: kan en past het in de ruimte?

"Maar", vervolgt de Limburgse wethouder, "ik wil dat wij bij signalen van uitbuiting, ook gewoon tegen een ondernemer zeggen 'we gunnen het jou even niet om de vergunning te krijgen, jij gaat blijkbaar niet verantwoord genoeg om met de belangen van de arbeidsmigrant of omwonende. Jij krijgt die vergunning niet of we pakken het af'."

Bevoegdheden bij gemeente

Wethouder Bouten wil dat de gemeente meer bevoegdheden krijgt. "Wij zijn de overheid die het dichtst bij de situatie staat, wij krijgen meldingen vanuit de handhaving binnen", somt hij op.

"Wij krijgen meldingen over sociale onveiligheid aan de balie vanuit de buurt of vanuit de arbeidsmigrant, daar moeten we kunnen handelen."

Bekijk ook

Samenwerking

Nu probeert de gemeente zo'n bedrijf buiten de deur te houden via de wet Bibob (bij twijfel over integriteit) of via de gemeentewet. Bouten pleit voor een samenwerking tussen gemeente en de arbeidsinspectie.

"Wij kunnen die ogen en oren zijn die de melding naar de arbeidsinspectie stuurt, waarop gehandeld kan worden", zegt hij. "Dus ga elkaar niet beconcurreren maar treed samen op tegen diegene die misbruik maken van de arbeidsmigrant of omwonende."

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'
Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland
Bron: EenVandaag

Vanwege een tekort aan revalidatieartsen worden de komende tijd medisch specialisten uit Oekraïne in Nederland bijgeschoold. Het aantal geamputeerden in het land neemt in rap tempo toe en het aantal artsen die hen helpt, is bij lange na niet genoeg.

De komende zes weken krijgen zo'n 6 Oekraïense medisch specialisten bijscholing in Nederland. Het gaat om psychologen, fysio- en ergotherapeuten en revalidatieartsen. Allemaal werken ze in Oekraïne om de eindeloze stroom gewonden weer op de been te krijgen.

Gezondheidszorg in Oekraïne onder druk

"De medische sector in Oekraïne blijft in een kritieke toestand. Bijna 2.000 medische instellingen zijn beschadigd of volledig verwoest in Oekraïne", zegt de Oekraïense Kseniya Negrutsa-Godska. Zij is medeoprichter van Netherlands for Ukraine Foundation.

De organisatie begeleidt onder meer gewonde Oekraïense militairen in ons land die complexe operaties ondergaan en zetten zich in voor betere revalidatiezorg in Oekraïne.

Oekraïne kan stroom gewonden niet aan

"Er zijn tienduizenden mensen met geamputeerde ledematen", vertelt Kseniya. "En een kwart van het Oekraïense grondgebied is bedekt met landmijnen. Dat betekent dat dit probleem zal blijven. In Oekraïne hebben we momenteel 11.000 revalidatiespecialisten. Dat is al 7 keer meer dan 2 jaar geleden en het is nog steeds niet genoeg."

Het land kan de stroom gewonden momenteel niet aan, zegt Kseniya. "Het is eigenlijk ook niet mogelijk voor een land, om op zo'n korte termijn een goede opleiding te bieden voor nieuwe specialisten." Daarom is ze blij dat Nederland daar een rol in kan spelen. "Vooral met de multidisciplinaire aanpak, die in Oekraïne heel anders is."

Bekijk ook

Andere manier van werken

Het project is opgezet in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken en twee andere hulpverleningsorganisaties. In totaal kunnen 384 zorgprofessionals uit Oekraïne profiteren van het bijscholingstraject.

"In Nederland hebben jullie fantastische expertise in de multidisciplinaire aanpak", legt Kseniya uit. Daarmee bedoelt ze dat de revalidatiearts, fysio- en ergotherapeuten en psychologen samen aan de slag gaan met de patiënt en dat de verschillende disciplines elkaar kunnen versterken.

info

Wat is interdisciplinaire samenwerking in de zorg?

De rode draad in het programma is hoe Nederland binnen de revalidatiegeneeskunde interdisciplinair werkt. Dat houdt in dat een heel team waarin een revalidatie arts, revalidatie verpleegkundige en verschillende therapeuten gezamenlijk werken aan de behandeling van een patiënt. Ieder met eigen expertise, eigen kennis, maar uiteindelijk wel gezamenlijk aan de persoonlijke doelen van de patiënt.

Nederland voorbeeldland

"Jullie waren een van de eerste landen die deze methode in Oekraïne introduceerden", vertelt Kseniya over de manier van samenwerken binnen de revalidatiezorg.

"In Oekraïne bevindt zich dit nog in een vroeg stadium. Daarom is dit onbetaalbare expertise voor onze eigen specialisten", vult Kseniya aan.

Gewonde onder medisch specialisten

Eén van de deelnemers binnen dit project is Dmytro. Als kind wilde hij altijd al dokter worden, maar de oorlog brak uit en moest op zijn 23ste naar het front. Terwijl hij vocht tegen de Russen, studeerde hij ook fysiotherapie. Maar vlak voordat hij zijn diploma in ontvangst kon nemen, werden hij en zijn kameraden in augustus 2023 onder vuur genomen.

"Ik zat in een groep met 10 anderen en op een dag werden we onder vuur genomen. Alle 10 raakten we gewond, behalve ik. Ik ging ze helpen en liep naar iemand toe die zwaargewond was om hem in veiligheid te brengen maar werd daarbij geraakt door een kogel in mijn hand en arm", vertelt Dmytro.

Bekijk ook

Droom najagen

Vanwege zijn opleiding tot fysiotherapeut kan hij tegelijkertijd ook het Nederlandse opleidingstraject volgen: "Ik ben nu dichtbij het vervullen van mijn droom. Ik denk dat ik nog ongeveer een jaar tot twee jaar nodig heb zodat ook mijn hand en arm voldoende zijn genezen en ik mijn vaardigheden in de praktijk kan brengen."

Dmytro kan niet wachten. "Het zal erg cool zijn. Het is mijn droom om een medische professional te worden op welke manier dan ook. Ook als fysiotherapeut zal ik kunnen helpen en van invloed kunnen zijn op mensenlevens", sluit hij af.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant