Psychedelische drugs als lsd, paddo's en ketamine werken mogelijk ook goed als pijnstiller. Veelbelovende studies bieden hoop voor pijnpatiënten. Maar experts waarschuwen wel dat zelf experimenteren geen goed idee is.

Wilma Groenendijk heeft al 3 jaar last van de onophoudelijke pijn door een dubbele hernia. Haar specialist kan haar daar helaas niet mee helpen. Voor Wilma was dat de reden om zelf te gaan experimenteren met allerlei middeltjes en psychedelische drugs.

Narcosemiddel of partydrugs

"Mijn dochter kwam met het idee ketamine te proberen. Ik moest wel een drempel over. Je hebt een bepaald beeld bij drugs, maar ik heb het toch gedaan. Je verlegt je grenzen en niet geschoten is altijd mis." Ketamine is een zogenoemd synthetisch psychedelicum en is een geregistreerd narcosemiddel.

Wilma kwam vervolgens bij een pijnkliniek terecht en kreeg daar een behandeling met een ketamine-infuus. "Het was bijzonder maar ook heftig, het duurt echt uren. Het was op een prettige manier hallucinerend. Ik had hele mooie ervaringen." Maar de dagen na het ketamine-infuus ging het mis: "Mijn maag was dagenlang van slag en ik werd erg depressief. De pijn explodeerde, dat duurde wekenlang en het werd alleen maar erger. Dit doe ik nooit meer."

Goede begeleiding cruciaal

Wat Wilma is overkomen laat zien dat de medische wetenschap nog niet goed weet hoe psychedelica gebruikt kunnen worden. Bovendien kreeg Wilma slechte nazorg van de kliniek, terwijl goede begeleiding tijdens dit proces cruciaal is, zegt wetenschapper Joost Breeksema van het UMCG. Hij onderzoekt psychedelica voor toepassingen in de gezondheidszorg.

"Het gaat niet bij iedereen goed. Daarom moeten we onderzoeken bij welke patiënten psychedelica goed werken en bij welke minder. Het zijn ook geen middelen die alleen maar positieve ervaringen opwekken, er zijn ook moeilijke ervaringen. Daar kunnen mensen echt iets van leren, iets uithalen. Maar het risico is ook dat de problemen juist erger worden."

Rapport in ontvangst

Deze week nam minister Ernst Kuipers van het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS) een rapport in ontvangst over de kansen en uitdagingen van psychedelica in de gezondheidszorg.

Dat deed hij tijdens een symposium in het Universitair Medisch Centrum Groningen over de de therapeutische toepassingen van psychedelica.

Minister enthousiast

Kuipers is enthousiast over psychedelica als therapie. "Studies uit binnen- en buitenland laten zien dat sommige van deze middelen bij patiënten met verschillende aandoeningen soms aanzienlijke verbeteringen kunnen laten zien. Bijvoorbeeld bij mensen met ernstige depressie, ernstig posttraumatisch stress syndroom of ernstige verslavingsproblematiek."

Wetenschappers en artsen pleiten voor meer investeringen en meer onderzoek naar de toepassing van psychedelica als therapie. De minister heeft toegezegd in overleg te gaan met de sector om te kijken hoe hij 'het onderzoek naar psychedelica verder kan brengen'.

Chronische pijn

Zeker 2 miljoen Nederlanders hebben last van chronische pijn. Pijn is chronisch als het langer dan 3 maanden duurt. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) heeft chronische pijn in 2019 erkend als ziekte. Beschikbare therapieën en pijnstillers helpen nauwelijks tegen deze langdurige pijn.

Wilma Heers van patiëntenvereniging Stichting Pijn-Hoop heeft zelf al jaren last van chronische pijn. Ze verwelkomt elke nieuwe behandeling die werkt tegen chronische pijn, ook die met psychedelica. "Ik denk dat veel chronische pijnpatiënten ermee geholpen zijn. Maar er is al vaker geroepen: we hebben nu wat, maar we weten niet wanneer het medicijn er is. In de tussentijd moet je leren met de pijn om te gaan en de pijn accepteren. Daar geven wij een training voor."

'Geen wondermiddel'

Onderzoeker Breeksema van het UMCG waarschuwt wel voor al te veel optimisme. "Het risico is dat als je alleen maar positief rapporteert over psychedelica, dat mensen denken dat het een wondermiddel is."

"Dat ze zelf even naar de smartshop kunnen gaan om truffels te kopen. Dat je die thuis kan nemen en dat je dan weer beter wordt. Dat is niet zo. Je moet goed voorbereid worden op zo'n psychotherapeutisch proces, begeleiding krijgen in een veilige omgeving en goede nazorg."

Workshop zelf wietolie maken

Pijnpatiënt Wilma Groenendijk wil niet nog jaren wachten op een nieuwe pijnbehandeling met psychedelica. Zij blijft experimenteren tegen de pijn en laat een klein flesje wietolie zien.

"Niet zo lang geleden ben ik naar een workshop geweest: je eigen wietolie maken. Ik weet dat ik het zorgvuldig gemaakt heb. Deze wietolie neem ik ook tegen de pijn. En het werkt. Het haalt de scherpe randjes van de pijn af."

Hevige stortbuien, toenemende hitte en wegzakkende grond. Steeds meer woningen in Nederland beschadigen door klimaatverandering. Het overkwam ook de Rotterdamse Quintus. "Heb hier lang met veel plezier gewoond, maar dit huis is niet toekomstbestendig."

Quintus Visser woont al jaren in Rotterdam en heeft door klimaatverandering steeds vaker schade aan zijn huis. Zijn woning verzakt langzaam, omdat die op kleigrond gebouwd is en geen fundering heeft. "Een tot twee keer per jaar wordt het hier nat. In een aantal gevallen stond hier 40 centimeter water", vertelt hij.

80 centimeter verzakt

In zo'n 100 jaar is Quintus' woning in totaal 80 centimeter verzakt. "Dat kan je terugzien aan de verhoogde vloer in het souterrain", legt hij uit, terwijl hij naast de deur staat die niet verhoogd kan worden. Zijn hoofd steekt er zo'n 15 centimeter bovenuit.

De wc en douche liggen nog op het oorspronkelijk niveau, het verschil is ongeveer 40 centimeter. Wie naar de wc gaat, moet eerst een afstapje van bijna een halve meter maken. "Hier is het hemelwater en het rioolwater niet gescheiden. Bij heftige regenbuien kan het riool het niet verwerken en dan komt het water omhoog", legt hij uit. Die stortbuien komen door klimaatverandering steeds vaker voor.

Waarde gedaald

Door de verzakkingen, daalt de waarde van Quintus' huis aanzienlijk. En het laten funderen is te duur. "Ik heb zelf niet de middelen om 1 tot 1,5 ton op tafel te leggen."

Quintus is een ondernemer in theaterverlichting en een groot deel van zijn pensioen zit in zijn huis. "Ik was ervan uitgegaan dat ik geen tot heel weinig woonlasten zou hebben als ik 65 zou worden. Inmiddels is de situatie heel onzeker."

Niet toekomstbestendig

Verhuizen is vanwege de waarde van het huis dus geen optie. Mocht hij dat wel doen, denkt Quintus met de krapte op de woningmarkt niet genoeg geld te hebben om een nieuwe en betere woning te kunnen kopen.

"Als ik dit huis verkoop, dan moet ik eerlijk zijn over de fundering. Je gaat niet mensen een huis verkopen met een lijk in de kast", zegt hij. "Ik heb hier heel lang en met veel plezier gewoond. Maar als ik eerlijk ben, dan is het huis niet toekomstbestendig."

Hoogwater

De Rotterdammer is niet de enige die door de klimaatschade aan zijn huis in een lastige situatie terechtkomt. Er zijn door heel Nederland heel wat woningen kwetsbaar voor extreem weer, zoals hittegolven, bosbranden en stortbuien, die steeds vaker voorkomen.

Zo verhuisde journalist en schrijver Christel Don van Amsterdam naar het hoger gelegen Zutphen. Ze dacht op haar nieuwe plek veilig te zijn voor het zeewater, maar schrok door de hoge waterstand van de IJssel vorige winter. "Dat heeft me echt aan het denken gezet. Er is zoveel meer waar we rekening mee moeten houden dan alleen zee."

'Klimaatgetto's'

Don schreef daarom het boek 'Klimaatgetto's', dat gaat over kwetsbare wijken waar de gevolgen van klimaatverandering extra hard aankomen. De inwoners van deze 'klimaatgetto's' hebben niet de middelen om hun huis klimaatbestendig te maken óf te verhuizen. Hierdoor komen zij vast te zitten in een wijk.

"Het is een heftige titel", geeft Don toe. "En we zijn daar nog lang niet in Nederland, maar in landen zoals Indonesië en Amerika zie je dit soort wijken wel al ontstaan. We kunnen nu voorkomen dat klimaatgetto's in Nederland ontstaan."

Niet alleen, maar samen

Volgens Don is het belangrijk dat we leren leven met de pijn van klimaatverandering. Het terugdraaien kan namelijk niet. "Ik heb in het boek een waslijst gemaakt van dingen die we kunnen doen bij extreem weer", vertelt ze. "Je kan bijvoorbeeld kijken naar hoe de hitte naar binnenkomt en aan welke kanten je zonwering installeert."

Maar ze stelt dat dit soort individuele aanpassingen maar een deel zijn van de oplossing. Het is volgens Don juist belangrijk dat we samen kijken in onze buurten naar mogelijkheden, ook voor mensen die niet genoeg geld hebben. "We moeten gaan kijken wie in onze buurt kwetsbaar is onder extreme weersomstandigheden. Wie moeten we gaan bezoeken bij een hittegolf of bij een hevige regen? Samen plannen maken maakt ons weerbaar tijdens extreem weer."

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.