Meerderheid wil van het leenstelsel af en de basisbeurs terug

Het sociale leenstelsel mag afgeschaft worden en de basisbeurs voor studenten moet terugkomen. Dat vinden de meeste deelnemers aan een onderzoek onder 23.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel.

Zeven van de tien (71 procent) zien het liefst dat de basisbeurs heringevoerd wordt. Kiezers van alle politieke partijen zijn hier in meerderheid voor. Slechts 15 procent wil het huidige leenstelsel graag houden.

Niet ter discussie

De regeringspartijen zijn het onderling nooit eens geweest over het leenstelsel. Bij de formatie spraken ze daarom af om het leenstelsel niet ter discussie te stellen in de huidige kabinetsperiode. CDA en ChristenUnie zijn altijd tegen dit stelsel geweest en VVD en D66 waren destijds voorstander.

De achterbannen van deze partijen staan in het onderzoek juist positief tegenover de terugkomst van de basisbeurs voor studenten in het hoger onderwijs: 56 procent van de VVD-kiezers en 80 procent van de D66-kiezers verkiezen nu de herinvoering van de basisbeurs boven het huidige leenstelsel.

Grote schuld

Panelleden vinden vooral dat je jonge mensen niet moet belasten met een hoge schuld aan de start van hun volwassen leven. Een deelnemer schrijft: "Studenten beginnen hun carrière met een grote schuld. Zo'n lening geeft veel stress en drukt de kansen van starters om een hypotheek te kunnen krijgen nog verder."

Daarnaast denken sommigen dat het sociale leenstelsel er niet toe leidt dat de kloof tussen arm en rijk kleiner wordt. Jongeren waarvan de ouders niet financieel bij kunnen dragen aan de studie zullen vaker en meer moeten lenen, dan jongeren waarvan de ouders wel bijdragen aan de studie. Dus de verwachting is dat juist studenten uit armere gezinnen met een grotere schuld komen te zitten. Ook zijn er mensen die denken dat het leenstelsel een drempel kan vormen voor jonge mensen om aan een studie te beginnen of om langer te studeren.

Leenstelsel deze kabinetsperiode bespreken

Na GroenLinks liet ook de PvdA recentelijk weten dat ze het huidige leenstelsel niet meer steunen. Daarmee is er een meerderheid in de Tweede Kamer die vindt dat het systeem op de schop moet. Deelnemers aan het onderzoek willen hiermee niet wachten tot een volgende regeerperiode. De grote meerderheid (70 procent) vindt dat de terugkeer van de basisbeurs toch in de huidige kabinetsperiode moet worden besproken. Ook de grootste groep VVD-kiezers (51 procent) en D66-kiezers (76 procent ) is het hier mee eens.

"Als een Kamermeerderheid voor wijziging is, moet het op de agenda kunnen komen", zegt iemand. Een ander: "Waarom wachten? De schulden van studenten blijven ondertussen groeien."

Studenten ervaren stress en prestatiedruk

Aan het onderzoek deden ook 600 studenten mee die hun studie begonnen op of na 1 september 2015 en die geld lenen bij de overheid. Tweederde (68 procent) voelt prestatiedruk als gevolg van hun lening en een even grote groep (66 procent) geeft aan dat ze stress ervaren als ze denken aan hun studieschuld.

Een student schrijft: "Ik wil al mijn tijd besteden aan mijn studie om de vakken te halen. Maar als ik er niet bij werk, loopt mijn schuld op. Dat is een constante strijd." Een andere student zegt in het onderzoek: "Als ik doorga met studeren zal mijn schuld boven de 40.000 euro uitkomen. Het is straks als een blok aan je been. Je zal altijd de druk ervaren om een lening af te betalen en het kan nadelige effecten hebben op het opbouwen van mijn leven".