"Ik ben onschuldig." Hij zegt het al 15 jaar en hij vecht ook al 15 jaar. Zakenman Jan-Dirk Paarlberg werd veroordeeld als witwasser van topcrimineel Holleeder. Hij verloor al zijn rechtszaken, kreeg jaren celstraf en een boete van tientallen miljoenen.
Jan-Dirk Paarlberg is uitgeprocedeerd. Volgens de rechters heeft hij miljoenen witgewassen in samenwerking met Willem Holleeder. Jarenlang vocht hij tevergeefs voor 'zijn waarheid', maar er is geen rechter die zijn verhaal aannemelijk vond. Tot groot verdriet van de zakenman, die ooit met een geschat vermogen van 300 miljoen euro hoog in de Quote 500 prijkte. "Mijn leven is verwoest".
Miljoenenclaims
De gevallen kasteelheer heeft zijn jarenlange celstraf inmiddels uitgezeten en woont op slot Bolenstein in Maarssen. Maar het bleef niet bij gevangenisstraf. Justitie wil ook zijn geld afpakken. In februari 2019 is Paarlberg definitief veroordeeld voor het betalen van bijna 25 miljoen euro aan de Nederlandse Staat. Ook hangt hem nog een miljoenenclaim van de fiscus boven het hoofd.
"Mijn strijd tegen de overheid stopt niet", zegt Paarlberg. "Ik heb zelfs laten vastleggen dat, als ik dood ga, er middelen zijn voor mijn familie om door te gaan met deze strijd. Zodat de waarheid boven tafel komt."
De zaak-Paarlberg
Het draait in de zaak-Paarlberg allemaal om die andere multimiljonair: Willem Endstra. In de jaren 90 een gerespecteerd vastgoedbaron, die heimelijk tientallen miljoenen van drugscriminelen investeerde in de bovenwereld. Zijn naam raakte besmet toen hij in 2002 door topcrimineel Mieremet 'bankier van de onderwereld' werd genoemd. Het imperium van Endstra wankelde, zakenpartners in de bovenwereld trokken zich terug. Het gelazer begon. Criminelen die hun geld inlegden bij Endstra vreesden dat hun geld zou verdampen. Een van die criminelen was Willem Holleeder.
Volgens justitie startte Holleeder met het afpersen Endstra. Dat geld kon niet direct naar Holleeder, dat was te opzichtig. En dus moest Endstra miljoenen overmaken aan Paarlberg. Endstra deed dit onder bedreiging van Holleeder. Paarlberg ontving de miljoenen en investeerde het geld in de bovenwereld. En daarmee had hij het afpersgeld witgewassen, zo denkt het OM.
Volgens Paarlberg ligt het anders. Hij zegt nooit iets te hebben geweten van afpersing. Hij stelt dat hij nog miljoenen tegoed had van Endstra. Ze hadden midden jaren 90 samen miljoenen geïnvesteerd in de ontwikkeling van IJmuiden-Haven, maar Paarlberg stapte uit het project. Daarom had hij naar eigen zeggen nog recht op zijn deel. Na veel zeuren zou Endstra in 2003 de miljoenen hebben terugbetaald.
Maar volgens justitie is het havenverhaal onzin. De haven was toen niets waard. Het is verzonnen als dekmantel voor de betalingen. Maar Paarlberg wijst op de toekomstige winsten die er in het verschiet lagen, zoals de bouw van 400 koopappartementen met een geschatte winst van 60 miljoen euro. Het blijft de cruciale vraag in de zaak Paarlberg: waren de betalingen van Endstra aan Paarlberg een dekmantel? Of stond Endstra echt bij Paarlberg in het krijt?
Ideale U-bocht
Recent maakte Peter R. de Vries een opname van een telefoongesprek met Holleeder openbaar. De afspraak was dat de opname pas na de dood van Holleeder naar buiten zou komen. In het gesprek sprak Holleeder uitvoerig over Paarlberg en, opvallend, Holleeder bevestigde het verhaal van Paarlberg deels.
Holleeder vertelde dat Endstra 17 miljoen aan Paarlberg overmaakte. Maar volgens hem was het einddoel van het geld een groep criminelen. Die hadden eerder hun geld ingelegd bij Endstra en wilden dat terug. Een van die criminelen is Stanley Hillis, die nog 10 miljoen tegoed zou hebben van Endstra. Maar Endstra kon dat geld natuurlijk niet zomaar aan deze criminelen overhandigen. Endstra gebruikte/misbruikte Paarlberg, omdat die beschikte over een netwerk van ondoorzichtige buitenlandse rekeningen, een ideale U-bocht.
'Ik was aanvankelijk blij'
Paarlberg wist volgens Holleeder niet dat de betalingen uiteindelijk niet voor hem waren, maar voor de criminelen. "Die constructie had Endstra bedacht", zei Holleeder. "Paarlberg had daar geen enkel benul van".
Paarlberg ziet het verhaal van Holleeder als een bevestiging van zijn onschuld. "Ik was eerst blij, maar later ook boos. Waarom is dit niet tijdens mijn rechtszaak al naar buiten gebracht?"
'Topcrimineel kwam geld bij mij opeisen'
Paarlberg ging er vanuit dat Endstra 17 miljoen aan hem betaalde voor de haven. 'Het is mijn geld', zo dacht hij. Maar in de opname vertelde Holleeder dat het geld uiteindelijk moest worden doorgesluisd naar de criminelen. Die zouden bij Paarlberg gaan aankloppen.
Paarlberg vertelt nu dat dit ook daadwerkelijk is gebeurd. In 2010 werd zijn advocaat Bénédicte Ficq ontboden bij topcrimineel Stanley Hillis, alias de Kouwe Ouwe. Hillis melde dat hij nog 10 miljoen van Paarlberg krijgt. Ficq is verbolgen, zegt dat ze geen postduif is van Paarlberg en meldt het vreemde gesprek bij Paarlberg. "Ik zag er toen het belang niet van, maar nu wel. Nu vallen alle puzzelstukjes in elkaar", zegt Paarlberg. "Dit bevestigt het scenario dat ik van niets wist. Ik kreeg mijn geld, maar blijkbaar was het plan van Endstra dat die criminelen dat geld bij mij kwamen halen."
Indianenverhaal
Overigens zei Holleeder in het telefoongesprek met De Vries dat Paarlberg ook werd bedreigd. Paarlberg bevestigt dat hij weleens is bedreigd, maar niet in verband met het afpersgeld. "Ik ben ooit bedreigd door iemand die zei dat hij mij moest liquideren, maar dat niet heeft uitgevoerd. De opdracht kwam van Willem Endstra en zijn zakenpartner, broer Haico". Volgens Paarlberg hangt deze bedreiging samen met zijn aanhoudende gezeur om betalingen van de haven.
De advocaat van Haico Endstra ontkent de beschuldiging in alle toonaarden. En Haico zelf noemde het eerder "een indianenverhaal".
Boek: 'Paarlberg had vrijgesproken moeten worden'
Onderzoeksjournalist Harry Lensink (o.a Vrij Nederland en VPRO, auteur van meerdere boeken) dook in de dossiers, sprak tientallen betrokkenen en schreef een boek over de zaak-Paarlberg. Hij concludeert, mede op basis van de opname van Peter R. de Vries, dat zowel in het scenario van Paarlberg als dat van het OM gaten te schieten zijn. "Paarlberg heeft een ondoorzichtig verhaal, maar de beschuldigingen van justitie zijn helemaal niet zo hard", zegt Lensink. "Als je als rechter twee scenario's hebt die met elkaar strijden en je kunt niet kiezen, dan zou het slotoordeel moeten zijn dat Paarlberg was vrijgesproken."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
