Het laatste woord is aan Willem Holleeder, en daarmee kan hij verschil maken

Tijdens het slotakkoord in het proces tegen Willem Holleeder is het nu aan hemzelf om de rechters te overtuigen van zijn onschuld. Met zijn laatste woord kan de bekendste crimineel van ons land invloed hebben op de straf. Lukt hem dat?

Z'n advocaten vinden dat Willem Holleeder in de media onterecht is neergezet als een klootzak, psychopaat en een nietsontziende opdrachtgever van liquidaties. "Het draait allemaal om motieven en die motieven zien wij niet in deze zaak", aldus advocaat Sander Janssen. Na een pleidooi van 5 dagen deed hij vorige maand een verzoek om zijn cliënt volledig vrij te spreken van alle verdenkingen.

Nou, edelachtbare

Alle verdachten hebben het recht om gebruik te maken van hun laatste woord. Ook Holleeder zal daar gebruik van maken, laat advocaat Janssen weten. Net als aan het einde van het Kolbak-proces, dat draaide om de afpersing van vastgoedhandelaren. Ook toen nam Holleeder het laatste woord, opgetekend door het Parool. "Nou, edelachtbare, hoe laat is het tijd voor de warme maaltijd? Kan ik mijn verhaal een beetje indelen."

Na twee minuten sluit Holleeder eind 2007 zijn korte statement af: "Ik heb al uw vragen naar waarheid beantwoord. Ik heb lang gedacht over wat ik nu zou zeggen, maar u heeft me alles al gevraagd en als u verder nog vragen had, had u ze wel gesteld, dus ik weet niet goed wat ik nog zou moeten zeggen."

Woorden wegen

Toch kunnen dingen die gezegd worden in het laatste woord zeker nog worden meegewogen in de straf. Zo kan iemand opeens met een spijtbetuiging komen, terwijl hij tijdens de zaak nog heeft ontkent. Andersom werk het net zo.

Dat zo'n verklaring ter zitting van een verdachte effect kan hebben, blijkt uit de zaak tegen Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh. Tijdens zijn proces maakte B. uitgebreid gebruik van zijn recht. Hierin vertelde hij dat hij de moord doelbewust had gepleegd en dat hij het zo over zou doen. "Als ik vrij kom en ik had de mogelijkheid om nog een keer te doen wat ik op 2 november deed (...) zou ik precies hetzelfde hebben gedaan", sprak hij. Mede door die uitgesproken zin kreeg B. een levenslange gevangenisstraf opgelegd.

De dood als bagage

Het Openbaar Ministerie eiste in maart de levenslange gevangenisstraf tegen Holleeder vanwege betrokkenheid bij zes levensdelicten. Het gaat onder andere om de moorden op de criminele kroegbaas Thomas van der Bijl, vastgoedbaron Willem Endstra en zijn mede-Heinekenontvoerder en voormalige 'bloedgabber' Cor van Hout. Volgens het OM leek Holleeder 'de dood als bagage met zich mee te dragen'. Het draaide altijd om geld en macht en zijn positie in het criminele milieu.

Het laatste woord betekent voorlopig ook het laatste moment in het megaproces tegen Holleeder. Na vandaag wordt het onderzoek afgesloten en gaan de rechters in beraad. Op 4 juli doet de Amsterdamse rechtbank uitspraak in de zaak.