De leiders van coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB komen vanavond naar het Catshuis om te praten over de crisissfeer in het kabinet. Die is ontstaan door het vertrek van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar, vanwege haar onvrede over de migratiediscussie.

De ruzie in het kabinet zou gaan over vermeende racistische uitspraken door verschillende bewindslieden, naar aanleiding van het geweld afgelopen week in Amsterdam. Twee weken geleden legde NSC-staatssecretaris Folkert Idsinga van Financiën zijn functie neer. Dat leidde tot opgetrokken wenkbrauwen, maar nu er nóg een NSC-bewindslied opstapt is er dus sprake van een crisissfeer.

Geen goede verhoudingen

Parlementair historicus Bert van den Braak van de Universiteit Maastricht denkt dat het er al langere tijd aan zat te komen dat de verschillende partijen in het kabinet met elkaar zouden botsen. Toch is hij verbaasd over de snelle gang van zaken. "Als er geen goede verhoudingen zijn, dan is het een zekerheid dat het mis gaat lopen. Kabinetscrises ontstaan eigenlijk altijd door verstoorde verhoudingen."

"De samenhang binnen een coalitie is veel belangrijker", legt Van den Braak uit. Maar als er voortdurend conflicten zijn tussen partijen en de sfeer niet meer goed is, dan is dat volgens hem veel vaker een reden dat een kabinet uit elkaar klapt. "Als de wil er niet meer is om eruit te komen, dan de kans op een val veel groter."

'Maandag schreef ze al haar ontslagbrief'

Ook politiek verslaggever Remko Theulings volgt het vertrek van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar op de voet. Hij legt uit dat het afgelopen maandag misging in de ministerraad. Daar zijn discriminerende uitspraken gegaan door verschillende ministers van de VVD en PVV over de Marokkaanse- of moslimgemeenschap.

"Zij heeft letterlijk kunnen horen wat er is gezegd naar aanleiding van die rellen in Amsterdam en ze is zich daarvan rotgeschrokken", vertelt Theulings. Volgens hem, hebben de woordvoerders van Achahbar laten weten dat ze maandagavond al het besluit heeft genomen om haar ontslag in te dienen.

Lange tijd onvrede

"Dit was de druppel die de emmer deed overlopen bij haar", vervolgt Theulings. Volgens hem was er al een langere tijd sprake van onvrede bij Achahbar over de gang van zaken in het kabinet. "Zo liet de PVV-staatssecretaris Chris Janssen weten dat hij nog steeds achter de minder-minder uitspraken stond van Wilders. Dat vond ze heel erg naar."

Het incident van afgelopen maandag vormde voor Achahbar dus de reden om te vertrekken. Maar wat betekent haar vertrek voor het kabinet? En wat zijn de gevolgen voor haar partij?

Gaat het kabinet vallen?

Volgens Theulings wordt er straks in het Catshuis gekeken hoe ze het kabinet nog bij elkaar kunnen houden. "Voor Achahbar is de maat vol en gingen deze uitspraken veel en veel te ver. Vinden de andere NSC-bewindslieden het wel prima om door te gaan? Dat wordt dan een heel lastig verhaal", zegt de politiek verslaggever.

Volgens Theulings is de enige manier waarop een kabinetsval voorkomen zou kunnen worden als er een openlijk excuus komt van de desbetreffende ministers die de racistische uitspraken hebben gedaan. "En dan nog is de vraag: moet je daarmee om willen gaan?"

Einde van NSC?

Als de coalitiepartijen er vanavond en dit weekend niet uitkomen, lijkt een kabinetsval onontkoombaar. "Het feit dat een kabinet al voortijdig valt, dat is nou niet bepaald heel goed voor de partijen die aan het kabinet deelnemen. Ze laten toch wel zien dat ze niet in staat zijn geweest om er iets goed van te maken", zegt parlementair historicus Bert van den Braak

Volgens Theulings zal een kabinetsval ook het einde betekenen van de partij van NSC-voorman Pieter Omtzigt. "De partij heeft een vrije val in de peilingen. De leider zit ziek thuis, wat kan je dan nog als partij? De kiezers lijken er geen vertrouwen meer in te hebben." Volgens Theulings zou Omtzigt zijn partij nog kunnen redden door ook bij de overleggen aan te schuiven en zijn rol als partijleider weer te vervullen. "Maar het staat er nu heel somber voor."

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.