meer NPO start

Wat betekent vertrek van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar voor kabinet? 'Kans op val is groot'

Wat betekent vertrek van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar voor kabinet? 'Kans op val is groot'
Staatssecretaris Nora Achahbar (NSC) vanmorgen voorafgaand aan de ministerraad
Bron: ANP

De leiders van coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB komen vanavond naar het Catshuis om te praten over de crisissfeer in het kabinet. Die is ontstaan door het vertrek van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar, vanwege haar onvrede over de migratiediscussie.

De ruzie in het kabinet zou gaan over vermeende racistische uitspraken door verschillende bewindslieden, naar aanleiding van het geweld afgelopen week in Amsterdam. Twee weken geleden legde NSC-staatssecretaris Folkert Idsinga van Financiën zijn functie neer. Dat leidde tot opgetrokken wenkbrauwen, maar nu er nóg een NSC-bewindslied opstapt is er dus sprake van een crisissfeer.

Geen goede verhoudingen

Parlementair historicus Bert van den Braak van de Universiteit Maastricht denkt dat het er al langere tijd aan zat te komen dat de verschillende partijen in het kabinet met elkaar zouden botsen. Toch is hij verbaasd over de snelle gang van zaken. "Als er geen goede verhoudingen zijn, dan is het een zekerheid dat het mis gaat lopen. Kabinetscrises ontstaan eigenlijk altijd door verstoorde verhoudingen."

"De samenhang binnen een coalitie is veel belangrijker", legt Van den Braak uit. Maar als er voortdurend conflicten zijn tussen partijen en de sfeer niet meer goed is, dan is dat volgens hem veel vaker een reden dat een kabinet uit elkaar klapt. "Als de wil er niet meer is om eruit te komen, dan de kans op een val veel groter."

'Maandag schreef ze al haar ontslagbrief'

Ook politiek verslaggever Remko Theulings volgt het vertrek van NSC-staatssecretaris Nora Achahbar op de voet. Hij legt uit dat het afgelopen maandag misging in de ministerraad. Daar zijn discriminerende uitspraken gegaan door verschillende ministers van de VVD en PVV over de Marokkaanse- of moslimgemeenschap.

"Zij heeft letterlijk kunnen horen wat er is gezegd naar aanleiding van die rellen in Amsterdam en ze is zich daarvan rotgeschrokken", vertelt Theulings. Volgens hem, hebben de woordvoerders van Achahbar laten weten dat ze maandagavond al het besluit heeft genomen om haar ontslag in te dienen.

Bekijk ook

Lange tijd onvrede

"Dit was de druppel die de emmer deed overlopen bij haar", vervolgt Theulings. Volgens hem was er al een langere tijd sprake van onvrede bij Achahbar over de gang van zaken in het kabinet. "Zo liet de PVV-staatssecretaris Chris Janssen weten dat hij nog steeds achter de minder-minder uitspraken stond van Wilders. Dat vond ze heel erg naar."

Het incident van afgelopen maandag vormde voor Achahbar dus de reden om te vertrekken. Maar wat betekent haar vertrek voor het kabinet? En wat zijn de gevolgen voor haar partij?

Gaat het kabinet vallen?

Volgens Theulings wordt er straks in het Catshuis gekeken hoe ze het kabinet nog bij elkaar kunnen houden. "Voor Achahbar is de maat vol en gingen deze uitspraken veel en veel te ver. Vinden de andere NSC-bewindslieden het wel prima om door te gaan? Dat wordt dan een heel lastig verhaal", zegt de politiek verslaggever.

Volgens Theulings is de enige manier waarop een kabinetsval voorkomen zou kunnen worden als er een openlijk excuus komt van de desbetreffende ministers die de racistische uitspraken hebben gedaan. "En dan nog is de vraag: moet je daarmee om willen gaan?"

Bekijk ook

Einde van NSC?

Als de coalitiepartijen er vanavond en dit weekend niet uitkomen, lijkt een kabinetsval onontkoombaar. "Het feit dat een kabinet al voortijdig valt, dat is nou niet bepaald heel goed voor de partijen die aan het kabinet deelnemen. Ze laten toch wel zien dat ze niet in staat zijn geweest om er iets goed van te maken", zegt parlementair historicus Bert van den Braak

Volgens Theulings zal een kabinetsval ook het einde betekenen van de partij van NSC-voorman Pieter Omtzigt. "De partij heeft een vrije val in de peilingen. De leider zit ziek thuis, wat kan je dan nog als partij? De kiezers lijken er geen vertrouwen meer in te hebben." Volgens Theulings zou Omtzigt zijn partij nog kunnen redden door ook bij de overleggen aan te schuiven en zijn rol als partijleider weer te vervullen. "Maar het staat er nu heel somber voor."

Het kabinet komt bij elkaar in het Catshuis voor een crisisoverleg.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant